Advocatenkantoor NautaDutilh in verdenking gesteld: ‘De verleiding om ver mee te denken met een cliënt is groot’

In het onderzoek naar het faillissement van de kledinggroep FNG worden een advocaat en haar kantoor NautaDutilh in verdenking gesteld voor witwassen. Frank Judo, partner bij Liedekerke en voorzitter van de Vlaamse Juristenvereniging, geeft seminars over deontologie aan advocaten. Hij waarschuwt dat de dunne lijn tussen correct advies en medeplichtigheid kan evolueren.

Hoe kan een advocaat vermijden dat hij meegesleurd wordt in de miserie van zijn cliënt?

FRANK JUDO. “Het is de plicht van een advocaat om bijvoorbeeld in een fiscaal advies maximaal de wettelijke mogelijkheden uit te buiten. Een advies om fiscale fraude mogelijk te maken, mag dan weer niet. Een advocaat mag evenmin advies verlenen om een praktijk op poten te zetten die gemakkelijk kan verborgen worden, maar die onwettelijk is. In dat geval kan hij zich schuldig maken aan medeplichtigheid.

“Ook kan een fiscaal advies op maat van één cliënt na een copy paste voor een andere partij voor problemen zorgen. Het is niet even duidelijk. De wetgeving en de rechtspraak evolueren. Een advies dat op een bepaald ogenblik legitiem is, kan later geïnterpreteerd worden als de facilitering aan een misdrijf. Een goede advocaat houdt daar rekening mee.”

Gaan advocaten soms te ver mee met hun cliënt?

JUDO. “De verleiding om ver mee te denken met een cliënt is groot. Een advocaat moet echter ook alert zijn en soms flink durven te botsen. De beste advocaat is degene die de cliënt niet naar de mond praat. Je hebt niets aan iemand die zegt dat alles mogelijk is. Dat kan je alleen ook wel beslissen.”

Een cliënt vreest dat hij failliet gaat en stapt naar een advocaat. Hoe kan die laatste vermijden dat zijn advies fout wordt gebruikt?

JUDO. “Hij zal zeggen dat een faillissement vermeden kan worden door zus en zo te handelen. Ook zal hij zijn cliënt erop wijzen dat andere wegen misschien wel aantrekkelijk zijn, maar ook onwettig, en dus af te raden.”

Wat als de cliënt dat advies negeert?

JUDO. “Dat is geen probleem voor de advocaat. Moeilijker wordt het als een advocaat de indruk krijgt dat de cliënt hem niet het hele verhaal vertelt en hij kan vrezen dat zijn advies niet zal opgevolgd worden of gebruikt wordt om criminele feiten te plegen. Dat kan de advocaat achteraf aangewreven worden. In dat geval maakt hij in zijn advies best een voorbehoud dat hij op basis van duidelijk omschreven feiten, die hij vernam van de cliënt, dit bepaald advies geeft. A bon entendeur… De rechter die dit achteraf leest, zal begrijpen wat hij juist beoogt.”

Hoe vermijdt een advocaat dat hij beteugeld wordt van witwassen, bijvoorbeeld door de transfer van sommen via de derdenrekening?

JUDO. “De derdenrekening is een transitrekening, waarvan het de bedoeling is dat de bedragen zo snel mogelijk naar de rechthebbende worden getransfereerd. Sommen mogen er enkel geparkeerd worden als niet duidelijk is wie de rechthebbende is.

“Advocaten zijn verplicht om vermoedens van witwaspraktijken door hun cliënt te melden aan de Cel voor Financiële Informatieverwerking. Hij mag door zijn advies het witwassen niet mogelijk maken. De verplichting om de CFI in te lichten geldt niet als een cliënt naar een advocaat stapt om verdedigd te worden of om advies te krijgen over zijn juridische situatie. Hij moet niet vrezen dat zijn advocaat het beroepsgeheim schendt.”