Aanvullend pensioen zelfstandigen

De auteur is advocaat en hoofdredacteur van Fiscoloog.

www.fiscoloog.be

Uitgerekend de liberale minister van Pensioenen heeft mee zijn handtekening geplaatst onder een wetsontwerp dat het vrij aanvullend pensioen voor zelfstandigen binnen het toepassingsgebied brengt van de solidariteitsbijdrage op hoge pensioenen.

Omdat het wettelijk pensioen van zelfstandigen aan de lage kant is, worden zelfstandigen al sinds jaar en dag aangemoedigd zelf aan bijkomende extralegale pensioenvorming te doen. Speciaal voor hen is het ‘vrij aanvullend pensioen van de zelfstandigen’ uitgedacht. Dat biedt verschillende voordelen. Een van de belangrijkste heeft te maken met de fiscale aftrek van de betaalde premies.

Werknemers die persoonlijke bijdragen betalen voor een groepsverzekering of pensioenfonds, kunnen die bijdragen fiscaal in rekening brengen. Maar het fiscale voordeel is beperkt. Een van die beperkingen houdt in dat de betaalde premies niet afgetrokken worden van het belastbaar inkomen, maar slechts recht geven op een belastingvermindering. Het verschil is niet onbelangrijk. Als betalingen afgetrokken mogen worden van het belastbaar inkomen, dan is de belastingbesparing hoger naarmate ook het inkomen hoger is. In de personenbelasting geldt immers een progressief tarief. Hoe hoger het inkomen, hoe hoger de belasting. Een betaling die afgetrokken mag worden van het belastbaar inkomen, vermindert het inkomen dat tegen het hoogste tarief belastbaar is. Het fiscale voordeel stijgt dus naarmate het inkomen hoger is.

Premies van groepsverzekeringen of van pensioenfondsen worden fiscaal niet op die manier in rekening gebracht. Zij geven slechts recht op een belastingvermindering. Dat wil zeggen dat een bepaald percentage van het betaalde bedrag afgetrokken wordt van de personenbelasting die men verschuldigd is. De hoogte van het belastbaar inkomen speelt dan geen rol meer: bij een gelijk bedrag aan premies ziet iedereen zijn belasting verminderd met een gelijk bedrag. Die vermindering bedraagt 30 procent van de betaalde bijdragen.

Bij het vrij aanvullend pensioen van zelfstandigen zijn de premies vandaag nog altijd aftrekbaar van het belastbaar inkomen. Bij een hoog inkomen leidt dat tot een hoger fiscaal voordeel.

Het vrij aanvullend pensioen van zelfstandigen biedt nog andere voordelen. Zo worden de uitkeringen tot nog toe buiten beschouwing gelaten bij de berekening van de solidariteitsbijdrage ten laste van genieters van hoge(re) pensioenen.

Deze solidariteitsbijdrage is al ongeveer twintig jaar oud. Kleine gepensioneerden hebben er geen last van. Maar wie een hoog pensioen geniet, ziet zijn wettelijk pensioen verminderd met een solidariteitsbijdrage die in het slechtste geval kan oplopen tot 2 procent. Om deze bijdrage te berekenen, worden het wettelijk pensioen en sommige extralegale pensioenuitkeringen opgeteld. Het gaat dan bijvoorbeeld om de uitkeringen van een groepsverzekering of een pensioenfonds. Als die ‘in kapitaal’ zijn uitgekeerd, worden zij ten behoeve van deze regeling omgezet in een maandelijkse rente. Het wettelijk pensioen en die rente worden dan bijeengevoegd. Overschrijdt het totaal een bepaalde grens, dan is de solidariteitsbijdrage verschuldigd. Die wordt vervolgens afgehouden van het wettelijk pensioen.

Tot vandaag ontsnapt het vrij aanvullend pensioen van de zelfstandigen aan deze solidariteitsbijdrage. Dat wil zeggen dat men bij de berekening geen rekening hoeft te houden met het feit of iemand wel of niet een uitkering heeft in het kader van het vrij aanvullend pensioen van de zelfstandigen.

In de voorbije jaren zijn naar verluidt verschillende pogingen ondernomen om het vrij aanvullend pensioen van de zelfstandigen mee in het bad te trekken van de solidariteitsbijdrage op hoge(re) pensioenen. Maar die pogingen zijn altijd op niks uitgelopen. Net nu een liberale excellentie moet waken over de goede gang van zaken op het pensioendepartement, is het prijs.

De inwerkingtreding van de nieuwe regeling moet nog bij koninklijk besluit worden vastgelegd. Maar zelfs als de koning zou talmen, is er geen houden meer aan. In de wet staat dat de nieuwe regeling uiterlijk per 1 januari 2014 in werking treedt.

JAN VAN DYCK

Het vrij aanvullend pensioen van zelfstandigen verliest een van zijn aantrekkelijke voordelen.