Aandeelhouders van Tesla hebben de megabeloning voor topman Elon Musk goedgekeurd. Elon Musk kan aanspraak maken op een beloning tot 1 biljoen dollar, als hij aan twaalf voorwaarden voldoet. Een ‘robotleger’, batterijparken en zelfrijdende auto’s vormen de weg naar 1.000 miljard dollar. Maar zelfs als de Tesla-CEO faalt, haalt hij nog tientallen miljarden dollars binnen.
Tijdens de aandeelhoudersvergadering van de elektrische-autofabrikant op het hoofdkantoor in Austin, in de Amerikaanse staat Texas, heeft ruim 75 procent van de aanwezigen ingestemd met de beloning ter waarde van 1 biljoen dollar in aandelen. Het beloningspakket moest volgens Tesla-voorzitter Robyn Denholm helpen om Elon Musk aan boord te houden als topman van Tesla, zodat hij al die projecten tot een goed einde te brengen. Hij dreigde eerder op te stappen als het aandelenpakket werd afgewezen.
“Je kunt ernstige vragen stellen bij de onafhankelijkheid van die raad van bestuur”, stelt Xavier Baeten, professor rewardmanagement aan Vlerick Business School. “De broer van Elon Musk zit erin. Er zitten een aantal vrienden in van Musk. En het is duidelijk dat Musk druk zet op de raad van bestuur. Door de bonus in de vorm van aandelen te laten uitkeren, hoopt Musk nog meer controle te krijgen over Tesla.” Elon Musk heeft 13 procent van de aandelen van Tesla in handen en dankzij de bonus kan dat belang toenemen tot 25 procent.
Bekijk de analyse van professor Baeten in de reportage van Trends Z:
Zwakkere fundamenten
In de aanloop naar de vergadering kwam er steeds meer kritiek op het geldbedrag van de beloning. 1 biljoen dollar, oftewel 1.000.000.000.000 dollar (866 miljard euro), is het grootste beloningsvoorstel voor een topbestuurder van een bedrijf ooit. De beleggingsadviseurs ISS en Glass Lewis hebben aandeelhouders geadviseerd tegen het voorstel te stemmen. Ook het Noorse staatsinvesteringsfonds zou tegen stemmen. De verkopen van Tesla hebben geleden onder de activiteiten van Musk naast de autofabrikant.
Eerder dit jaar was hij met zijn Department of Government Efficiency (DOGE), of ministerie van Overheidsefficiëntie, adviseur voor de Amerikaanse president Donald Trump. Zijn grote bezuinigingen bij de Amerikaanse overheid leidden tot ophef. Ook kreeg Musk kritiek op zijn steun aan de Duitse radicaalrechtse partij AfD. Daarnaast kampt Tesla met concurrentie van goedkopere Chinese auto’s. Dat alles maakt dat de verkoop van Tesla-wagens is ingestort.
“De verhouding tussen de fundamenten van de automaker en de beurswaarde is al langer moeilijk, en dat is er de voorbije maanden zeker niet op verbeterd”, bevestigt Patrick Casselman, senior equityspecialist van BNP Paribas Fortis, aan Trends. Met uitzondering van het derde kwartaal van 2025, als gevolg van een belastingvoordeel in de VS dat ophield te bestaan, is de verkoop van Tesla dit jaar ingestort.
‘Robotleger’, batterijparken en taxi’s
Tesla is een autobouwer die op de beurs wordt gewaardeerd als een bigtechbedrijf, in het rijtje van onder andere Google, Apple en Amazon. Tesla heeft een beurswaarde van bijna 1,4 biljoen dollar. Toyota, de grootste automaker ter wereld gemeten naar volumes, is goed voor 265 miljard dollar. Maar om Tesla echt een plaats te geven in dat rijtje van bigtech, moet het bedrijf zijn beloftes aan aandeelhouders waarmaken. Tesla moet projecten realiseren die een autobedrijf overstijgen.
Naast elektrische auto’s ontwikkelt Tesla ook een mensachtige, door AI-gestuurde robot genaamd Optimus, die het op termijn aan consumenten wil verkopen. Volgens Tesla kan die consumenten helpen in het huishouden of werken in fabrieken. Opmerkelijk: Elon Musk verwees vorige maand naar de Optimus-robots als zijnde een “robotleger”. “Als we dit robotleger bouwen, heb ik hier dan op zijn minst een sterke invloed over? Geen controle, maar een sterke invloed. Ik voel me niet comfortabel om een robotleger te bouwen tenzij ik er een sterke invloed over heb.”
Het bedrijf bouwt ook batterijparken voor de grootschalige opslag van groene stroom, en daarnaast werkt het aan zijn robottaxi’s. Dat is een taxidienst van zelfrijdende auto’s. Tesla wil die volledig autonome technologie op termijn ook via een software-update aanbieden op de bestaande elektrische auto’s van het merk.
Een “robotleger”, batterijparken en zelfrijdende technologie voor taxi’s en de auto’s van consumenten: hoe realistisch zijn de ambities van Elon Musk? Het zal in ieder geval moeilijker worden dan voor elektrische auto’s, waarin Tesla tot dit jaar marktleider was. Tesla verraste de markt begin jaren 2010 met innovatieve elektrische auto’s die geen gelijken kenden. Voor de nieuwe projecten waar Elon Musk zijn schouders onder zet, moet het bedrijf het afleggen tegen een horde concurrenten.
Dozijn robottaxi’s
Met zijn zelfrijdende auto’s, Tesla’s grootste project, heeft het bedrijf duidelijk een achtervolgende rol. Waymo, een dochterbedrijf van Google, deed al 10 miljoen commerciële ritten met een vloot die 1.500 zelfrijdende taxi’s omvat. Het bedrijf van Elon Musk stelde vorig jaar in oktober de Cybercab voor. Maar sindsdien lijken de auto’s — met hun futuristische deuren die naar boven openklappen — maar weinig vaart te maken. Dat vertelt Brad Templeton, expert in zelfrijdende auto’s, aan Trends.
“Tesla heeft een dozijn wagens rondrijden in een strikt besloten testgebied vlak bij zijn hoofdkwartier in Austin, Texas. Op de achterbank rijdt een Tesla-medewerker mee, die de auto op elk moment tot stilstand kan brengen. Geregeld duiken video’s op waarin de auto kritieke fouten maakt, zoals rijden in de verkeerde richting. Het illustreert hoeveel achterstand Tesla heeft op Waymo. Sterker nog: hoezeer Elon Musk ook zijn best doet om zijn aandeelhouders van het omgekeerde te overtuigen, het is niet zeker of Tesla ooit het benodigde veiligheidsniveau zal halen. Terwijl zijn concurrenten verschillende technologische hulpmiddelen combineren om veilige autoritten mogelijk te maken, leunen Tesla’s daarvoor alleen op camera’s en artificiële intelligentie.”
Om aanspraak te kunnen maken op de bonus van 1 biljoen dollar moet Tesla wereldwijd 1 miljoen robottaxi’s laten rondrijden in de komende tien jaar. De Cybercab zal volgens Tesla volgend jaar in massaproductie gaan. De auto zal geen gaspedaal, stuurwiel of zijspiegels hebben.
Optimus-robots
Tesla positioneert Optimus als een slimme robot die het leven van mensen drastisch zal veranderen. De robot wordt gestuurd door AI en moet, door zijn menselijke fysieke eigenschappen, navigatie en fijne motoriek, de dagelijkse huishoudelijke klussen van mensen kunnen overnemen. Ook in tal van bedrijfssectoren moet Optimus een grote rol spelen. Hij zal de zware, repetitieve en onveilige arbeid overnemen die nu door mensen wordt uitgevoerd.
Rond Optimus hangt een mist van onzekerheid over de voortgang. In 2022 verklaarde Elon Musk dat het drie tot vijf jaar zou duren alvorens Optimus op de markt zou komen. De robots zijn geregeld opgedoken op persevenementen van Tesla, waar ze een jaar geleden aan de bar drankjes aanboden aan journalisten en, zoals een menselijke barman, gesprekken voerden. Daaruit is gebleken dat het geen AI-systeem was, maar wel Tesla-medewerkers die de smalltalk voerden. Dat deed vermoeden dat een lancering van Optimus nog verder weg is dan Elon Musk zijn aandeelhouders wil doen geloven.
Bovendien kent de Tesla-robot tientallen concurrenten: van bedrijven die gespecialiseerd zijn in robotica, zoals Boston Dynamics, tot concurrerende autobouwers zoals het Chinese Xpeng. Deze week ging een video viraal van de Xpeng Iron-robot die op een opvallend natuurlijke wijze kan wandelen. Na de presentatie hebben medewerkers op het podium de stoffen kleren van de robot weggesneden om een einde te maken aan de geruchten dat er een mens onder zat.
XPENG IRON – some thought she was one of us. So they cut through her skin fabric
byu/Distinct-Question-16 insingularity
Elon Musk kondigde donderdag aan dat een nieuwe versie van Optimus volgend jaar in productie zal gaan. Om zijn volledige bonus te behalen, zal Tesla er 1 miljoen moeten verkopen.
Energiebusiness blijft klein
Tesla-producten naast auto’s die wél al worden verkocht, zijn: zonnepanelen, thuisladers, thuisbatterijen en professionele batterijparken. Met name batterijparken zijn een groeiende business wereldwijd door de nood aan hernieuwbare energie. Tesla is daarin wereldwijde marktleider volgens het onderzoeksbureau Wood Mackenzie, met een marktaandeel van 15 procent. Maar dat is niet de dominantie die het bedrijf gewend is met zijn elektrische wagens. Intussen neemt de concurrentie toe: spelers schieten als paddenstoelen uit de grond. De nummer twee in de markt, het Chinese bedrijf Sungrow, kwam vorig jaar dichter bij Tesla met een marktaandeel van 14 procent.
Vorig jaar was de energie-bedrijfstak van Tesla goed voor 10,1 miljard dollar omzet, tegenover 77,07 miljard dollar voor de autobusiness. Opvallend is dat er rond de energiebusiness geen doelstellingen zijn die invloed hebben op de bonus van Elon Musk.
Langs de kassa
De doelstellingen rond zelfrijdende auto’s en Optimus zijn er maar een paar van de twaalf die Elon Musk het recht geven op een aandelenpakket ter waarde van 1 biljoen dollar. De laatste doelstelling bestaat erin de beurswaarde van het bedrijf tot 8,5 biljoen dollar te brengen. Daarmee zou Tesla ruim twee keer de waarde hebben van Apple.
Zelfs als Elon Musk niet alle doelstellingen haalt, dan is de kans nog groot dat hij langs de kassa passeert. Zelfs aan de allereerste doelstelling is een riante beloning verbonden van 20 miljard dollar. Tesla moet daarvoor een beurswaarde van 2 biljoen dollar halen, wat overeenkomt met een stijging van gemiddeld 3,5 procentpunt per jaar boven op de huidige waarde. Het bedrijf moet ook 20 miljoen auto’s hebben geleverd, maar dat wordt cumulatief berekend sinds het ontstaan van het bedrijf. Tesla leverde sinds de start tot en met het derde kwartaal van dit jaar 8,5 miljoen auto’s. In 2024 alleen al waren het er 1,8 miljoen. Op een termijn van tien jaar is dat weinig ambitieus.