De NMBS zou eind dit jaar een reeks extra treinen inleggen, maar moet zijn ambities terugschroeven. Dat schrijft De Standaard donderdag. Groen-kamerlid Staf Aerts is kritisch en wijst erop dat het contract met de NMBS omvangrijke financiering omvat: meer dan 43 miljard euro op tien jaar tijd. “Voor dat geld moet NMBS ambitieus zijn en blijven”, luidt de kritiek.
Tegen 2032 wil de NMBS 10 procent meer treinen laten rijden en 30 procent meer reizigers vervoeren. Tegen eind 2026 zouden er per week al 2.000 treinen extra rijden, goed voor 7,4 procent meer kilometers. De nadruk ligt vooral op extra aanbod rond de grote steden en betere verbindingen in het weekend.
Maar uit documenten blijkt dat de NMBS op de rem gaat staan. Dertien van de vijftien projecten die eind dit jaar zouden worden gelanceerd, worden uitgesteld. Het gaat onder andere om laatavondtreinen op vrijdag- en zaterdagavond rond Brussel en Antwerpen en extra weekendtreinen van Brussel naar Charleroi. Twee beperkte aanpassingen, L-treinen rond Bergen en een inkorting van het traject Kortrijk-Sint-Niklaas tot Dendermonde, met aansluitend S-treinen, voert de NMBS wel door.
Als hoofdoorzaak wijst de spoorwegmaatschappij naar een gebrek aan personeel. “Ondanks grote inspanningen om aan te werven in een moeilijke arbeidsmarkt – vooral in Vlaanderen en Brussel – is er in december 2024 een tekort aan treinbestuurders om het geplande Transportplan uit te voeren”, luidt het. Daarbij wordt aangehaald dat de afwezigheidscijfers hoger liggen dan voorzien, dat minder kandidaten slagen in de opleiding tot treinbestuurder en dat meer van hen voortijdig stoppen.
43 miljard financiering
Kamerfractieleider Joris Vandenbroucke van Vooruit toont begrip voorde problemen, maar “dat mag geen alibi zijn om de ambities van het meerjarenplan te laten vallen.” “We hebben die extra treinen nodig. Kunnen ze eind dit jaar niet ingezet worden, dan zeker later”, zegt Vandenbroucke, die verwacht dat het NMBS-management tekst en uitleg komt geven in de bevoegde Kamercommissie en in gesprek gaat met het comité van treinreizigers.
Het meerjarenplan van de NMBS van eind 2022 mikt op een stijging van het aantal passagiers met 30 procent tegen 2032. “We hebben dat contractueel afgesproken en ook Vooruit houdt eraan vast”, besluit Vandenbroucke. Groen-kamerlid Staf Aerts wijst dan weer op het contract met de NMBS omvangrijke financiering omvat: meer dan 43 miljard euro op tien jaar tijd. “Dat is een stevige investering in ons openbaar vervoer, en terecht. Twee jaar later mogen de resultaten nu toch stilaan zichtbaar worden. Voor dat geld moet NMBS ambitieus zijn en blijven.”
Minister Gilkinet misnoegd
Ontslagnemend minister van Mobiliteit Georges Gilkinet (Ecolo) is niet te spreken over de beslissing van de NMBS en heeft de directie en raad van bestuur gevraagd ze terug ter draaien. Hij sloot de afgelopen legislatuur voor het eerst in jaren een beheersovereenkomst met de NMBS. Daar stonden middelen tegenover. Gilkinet verwacht dan ook dat het bedrijf zijn verbintenissen nakomt, wat des te belangrijker is gezien de mobiliteitsdagingen waar ons land voor staat.
“Nooit eerder kreeg het spoorbedrijf zoveel middelen en duidelijke perspectieven, met zo’n centrale rol binnen ons vervoer. Nu is het aan de NMBS om haar steentje bij te dragen, om deze kans te grijpen en zich te organiseren om de doelstellingen te bereiken, voor het eerst in tien jaar”, aldus de minister. “Het risico is natuurlijk dat als we dat niet doen, onze ambities zullen worden teruggeschroefd en de contracten die we hebben getekend, ter discussie zullen worden gesteld door de toekomstige regering, wiens plannen om de spoorwegen te ontmantelen al duidelijk zijn. Dit zou dramatisch zijn voor het bedrijf, alle werknemers en de reizigers”, duidt Gilkinet.
Begin dit jaar kreeg de NMBS ook al kritiek omdat het de tarieven met 5,9 procent verhoogde. De hogere prijzen weerspiegelen de hoge inflatie. Maar de prijzen verhogen terwijl de kwaliteit van de dienstverlening verslechterd is, is niet bevorderlijk om meer mensen in de trein te krijgen. Zo klonk het bij werkgevers en werknemers, verenigd in de Nationale Arbeidsraad (NAR) en de Centrale Raad voor het Bedrijfsleven (CRB).
