365 DAGEN NIEUWE NIM. Nimmer was het beter

Precies 365 dagen geleden palmde de Antwerpse holding Ackermans & van Haaren de staatsholding Nim in. Privatizering met een grote P. Ackermans & van Haaren is niet meer de kleine broer onder de private holdings. De Nim evolueerde van een louter financiële holding naar een industriële houdstermaatschappij.

Een goede raad voor wie dezer dagen Luc Bertrand wil bereiken : tik op het telefoonklavier eerst het nummer van de Nationale Investeringsmaatschappij (Nim) in de Brusselse Montoyerstraat, en pas dan de 03-lijn op het statige Antwerpse hoofdkwartier van Ackermans & van Haaren.

De privatizering van de Nim, officieel geworden op 22 september 1994, heeft de leefwereld van de “grote baas” grondig veranderd. “We leren nog dagelijks bij, ” zegt Luc Bertrand met de minzame diskretie hem eigen. Wanneer hem wordt gevraagd hoe groot het newlook Ackermans & van Haaren vandaag wel geworden is, volgt eerst een lange stilte. En dan, na even heen en weer schuiven op de stoel : “Dat moet nu een groep zijn met een balanstotaal van om en bij de 35 miljard frank. Dat is nog altijd flink wat wennen. ” Begin 1992, Luc Bertrand was net Trends-manager van het jaar, debiteerde hij in ditzelfde blad : “Kleinschaligheid is een voordeel. ” Ackermans & van Haaren tekende eind de jaren tachtig voor een balanstotaal van minder dan 5 miljard, nu dus voor zeven keer meer.

TESTCASE.

Ackermans & van Haaren (AvH) heeft er al 100 jaar opzitten, maar toch blijft 22 september 1994 dé mijlpaal in het geschiedenisboek. De voor de Nim betaalde prijs hoeft niet langer een goed bewaard geheim te blijven : 18,7 miljard moest AvH neerleggen om de volledige kontrole te verwerven.

De eerste weken na de aankoop waren hektisch met de doorverkoop van een reeks participaties aan Tractebel (Distrigas, Synatom, Nationale Maatschappij T.N., Belgamanche) en aan een aantal interkommunales (SPE, de Vlaamse Energie Holding en Socofe). Niet eens twintig dagen na aankoop van de Nim (op 11 oktober 1994) wordt bij de notaris de akte verleden waarbij de “afgeslankte” Nim zijn maatschappelijk kapitaal gevoelig vermindert. Nog negen dagen later wordt het “fiskaalvriendelijk” koördinatiecentrum van de Nim opgenomen in de balans.

Vandaag, een jaar later, heeft AvH zijn nieuwe dochter nog steeds niet helemaal geïnkorporeerd in zijn balans. Dat gebeurt pas midden volgend jaar. Zegt Luc Bertrand, sussend : “De eerste en belangrijkste bekommernis van Ackermans is een industriële holding te blijven. Via de Nim-participaties krijgen we een hele reeks nieuwe bedrijven in onze schoot geworpen, bedrijven die we niet kenden. Tot op vandaag blijven we bezig met een verkenningsronde. Soms voelen we ons als olifanten die door een porseleinkast gaan. “

De hele “operatie Nim” geldt als een testcase voor AvH. De teorie moet nu omgezet worden in de praktijk. Met Luc Bertrand in de huid van “hoogleraar” lopen we een rijtje van drie af :

1. Groeistrategie. AvH wil vanuit de holding zorgen voor kapitaal waar nodig (overeenkomstig de beste Nim-traditie) en voor een meerwaarde in het management waar nuttig. Zegt Luc Bertrand : “We zijn niet de financiers die in de ivoren toren lekker cijfertjes zitten te tellen. De achterliggende bedoeling van een holding moet altijd zijn : het management bijspringen om op lange termijn groei van omzet en winst te realizeren. ” Als voorbeeld haalt hij het via de Nim geërfde Illochroma aan. Dat bedrijf is een van de Europese marktleiders in de verpakkingsindustrie, en meer bepaald een specialist inzake etiketten voor de voedingsnijverheid, de biersektor en de tabaksindustrie. Onder de Nim-vleugels realizeerde Illochroma reeds een geslaagde turn around. Vandaag is de groot geworden KMO goed voor 3 miljard frank aan omzet en maar liefst 1,6 miljard aan eigen vermogen. “Onze uitdaging bestaat erin om de faze van strategische groei te begeleiden, ” zegt Luc Bertrand. “Met deze onderneming, die al goed gemanaged wordt, twijfelen we niet aan expansie. ” Illochroma is een voorbeeld van een bedrijf dat straks gretig kan/moet bijdragen tot het opkrikken van de winstcijfers en van het vooralsnog bescheiden eigen vermogen (geschat op ruim 10 miljard) van de “nieuwe” holding.

Minder florissant zijn de vooruitzichten voor de baggerbedrijven, waar de ingezette diversifikatie enig soelaas moet brengen. Het scenario waarbij Decloedt en Dredging instaan voor iets minder dan 40 % van de winst van AvH is voorlopig ondenkbaar.

2. Koncentreren op een aantal sleutelsektoren. Ook na de overname van de Nim, wil AvH zich niet werpen op alles wat beweegt. De voorkeur gaat naar de financiële branche, de contracting business, en de konsumentgerichte sektor (zie ook organogram en kader Consumers Distributing). In de contracting business komt de Nationale Maatschappij der Pijpleidingen (NMP) als een welkom geschenk uit de lucht gevallen. Luc Bertrand heeft deze maatschappij van meet af aan bestempeld als een “verborgen schat”. De NMP bezit en exploiteert in België een netwerk van pijpleidingen, die over ongeveer 800 kilometer instaan voor het transport van vooral chemische produkten. De opgebouwde know how van NMP is aanzienlijk en zorgt voor nog meer credibiliteit in de wereld van de contractors. Een voordeel voor de baggerbedrijven. Zo kunnen in de bouwsektor bedrijven als Van Laere en Leasinvest (leasingmaatschappij die zich vooral naar de immobiliën richt) “natuurlijke bondgenoten” worden.

De Nim stelt AvH in staat om zich sterker dan voordien te profileren in de door haar uitverkoren takken van de ekonomie. De portefeuilles van de beide holdings zijn erg komplementair. “Maar een aantal feitelijke konsolidaties, of eventueel zelfs fusies van ondernemingen, moet nog gebeuren, ” zegt Luc Bertrand. “Maar daar is het nu nog te vroeg voor. ” Inmiddels liggen bepaalde synergieën toch al voor het rapen. Zo in de haven- en transportsektor, met partnerships tussen Ahlers en Cobelfret. Of in de telekommunikatie waar bedrijven als Coditel, Illochroma en Brepols elkaar leren ontdekken.

Er zijn natuurlijk bedrijven of KMO’s die “nergens” thuishoren en die moeten er vroeg of laat ook uit. Enkele gewezen Nim-participaties, zoals die in Sabena, Sobelair of Begemann sneuvelden meteen. Andere KMO’s staan nog in de etalage.

Geïnteresseerde kopers stonden dan weer aan de klaagmuur omwille van de “onredelijk hoge prijzen”, die AvH durft vragen voor de KMO’s uit de vroegere Nim-portefeuille.

3. Financieel gezond. Luc Bertrand verbergt het niet. Zonder de inbreng van de afdeling “corporate finance” van de Generale Bank, was de Nim een verre droom gebleven. Het waren finaal vier mensen van de G-Bank die aan Financieminister Philippe Maystadt de cheques met financiële garantie overhandigden. Voor wat hoort wat : Luc Bertrand kreeg inmiddels ook een bestuursmandaat aangeboden bij de G-Bank.

“Wij hebben de Nim-operatie als het ware trapsgewijs kunnen financieren, ” zegt de topman van AvH. “Dit betekent vooral risicospreiding. Een pakket Nim-aandelen werd prompt doorgeschoven naar onze eigen dochter Belcofi, terwijl we ook de hefboom Sofinim, gewezen dochter van de Nim en gespecializeerd in het verschaffen van risicokapitaal, hebben laten voortbestaan. Dit alles was aangewezen. Voor Sofinim hebben we betrouwbare nieuwe partners gezocht zoals de Vlaamse Investerings Vennootschap, Synerfi (beide geaffilieerd met de G-Bank) en de Nederlandse Participatie Maatschappij (NPM) van topman Martin Decker. Het is een uiterst werkzame driehoek, die tekent voor een meerderheid. “

KRITIEK.

Rond het Nim-dossier is lange tijd een onbestemd gevoel blijven hangen. Wat had Ackermans & van Haaren wel dat andere kandidaten niet hadden ? De allesbehalve transparante houding van de Belgische overheid gaf alleen maar voedsel aan de geruchtenmolen : achter de gordijnen was de deal al lang “bekokstoofd”. Kandidaat-financiers trokken zich stelselmatig terug. Luc Bertrand heeft het vandaag nog steeds moeilijk met die kritiek. Zegt hij : “Ik denk dat verschillende argumenten in ons voordeel hebben gepleit. Eén : we engageerden ons om geen verkoop per appartement te organizeren, en dus de Nim grotendeels intakt te houden. Twee : we hadden de stevigste financiële garanties in huis. Drie : we zochten en we vonden een oplossing voor Tractebel, dat als incontournable werd bestempeld. En last but not least : we boden de hoogste prijs. “

Vandaag, een jaar na datum, blijft het Nim-huis in het hartje van Brussel, precies zoals vroeger bestaan. Ook de staf medewerkers is, op de klassieke uitzondering na, met de nieuwe bazen blijven doorwerken. Luc Bertrand : “Waarom zouden we ook veranderen, als we zien wat die mensen aan expertise in huis hebben ? “

KAREL CAMBIEN

LUC BERTRAND (ACKERMANS & VAN HAAREN) We hadden alles in huis om de Nim te kopen.

HOOFDKWARTIER VAN ACKERMANS & VAN HAAREN Antwerpse holding behoudt zijn strategie, ondanks explosie door Nim-aankoop.