‘2020 kan het jaar worden waarin de brexit plaats maakt voor de vlexit’

‘Nieuwe federale verkiezingen? Misschien moet dat maar in 2020 gebeuren, in plaats van nog meer tijd te verliezen en te wachten tot 2024. Het heeft geen zin aan te modderen op een ogenblik dat een vergrijzende samenleving en een zwakke economie een krachtig beleid vragen.’ Dat zegt Daan Killemaes, hoofdredacteur van Trends.

Op 31 januari stapt het Verenigd Koninkrijk op een ordentelijke manier uit de Europese Unie. Tegen het einde van het jaar sluiten de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk een vrijhandelsverdrag dat de scherpste kantjes vijlt van deze op zich harde brexit. In de loop van 2020 slagen de VS en China erin de handelsrelaties verder te stabiliseren, wat de weg vrijmaakt voor een herstel van de mondiale industrie en voor een aantrekkende wereldeconomie in de tweede helft van het jaar. Met Pinksteren komt er in België een paars-gele federale regering, die een beperkt herstelbeleid aanvult met communautaire borrelnootjes. In november verliest Donald Trump de presidentsverkiezingen van een Democraat die de toon verzacht en de internationale samenwerking opvoert. Nog in november vindt de wereld op de klimaattop van Glasgow een vergelijk om de strijd tegen de klimaatverandering op te voeren. En in december wordt bewezen dat de Kerstman echt bestaat, zo zal u stilaan denken.

Uiteraard is de kans klein dat de wereld in 2020 volledig in een juiste plooi valt. Er zijn te veel kantelpunten, omgeven door een waas van onzekerheid. De Amerikaanse presidentsverkiezingen van 2020 staan bij iedereen met rood omcirkeld in de agenda. Nog eens vier jaar Donald Trump in het Witte Huis? Het is perfect mogelijk, want de onderliggende boosheid in de Amerikaanse samenleving die Trump aan de macht bracht, is bijlange nog niet verdampt. Bovendien is de werkloosheid heel laag en stijgt het loon van Joe Sixpack eindelijk zichtbaar. Het moet al flink stormen om een zittende president die geniet van economische rugwind, van de troon te stoten. De Amerikaanse economie kent intussen de langste opleving in haar geschiedenis, maar omdat dit herstel zo langzaam verliep, zit er nog geen sleet op. Intussen blijft het geldbeleid soepel en het fiscale beleid expansief. Kortom, de kans is bijzonder klein dat een recessie de politieke kaarten door elkaar schudt aan de overkant van de Atlantische Oceaan.

Kijkt de wereld volgend jaar naar de VS, dan zal België vooral naar zichzelf kijken. 2020 begint met een politieke patstelling. Een monsterverbond tussen de grootste partij langs elke kant van de taalgrens, de N-VA en de PS, lijkt weinig waarschijnlijk. Er gaapt een niet te overbruggen grand canyon tussen beide antagonisten, ook omdat geen van beide veel kan toegeven. De N-VA wordt opgejaagd door Vlaams Belang, PS wordt achtervolgd door PTB. Met de PS van Elio Di Rupo hoorde een compromis nog tot de mogelijkheden, maar met de PS van Paul Magnette valt geen land te bezeilen.

De onmogelijkheid van paars-geel maakt misschien de weg vrij voor een regenboogcoalitie van rood, blauw, groen en oranje, maar dan mogelijk zonder Open Vld. Hebben de verdeelde Vlaamse liberalen nog goesting om te verdwalen in een centrumlinkse federale regering? De zetels van Open Vld zijn mathematisch niet eens nodig om een regenboogcoalitie aan een meerderheid te helpen, al wordt de vertegenwoordiging van Vlaanderen in zo’n constellatie wel bijzonder mager. De vraag is ook of dit land gediend is met zo’n regering. België heeft nood aan een businessplan dat de productiviteit aanscherpt, de efficiëntie van de overheid verbetert en meer mensen aan de slag helpt. De kans dat een regenboogcoalitie dat plan schrijft, laat staan dat ze het uitvoert, is zo goed als onbestaande. Met de nota-Magnette, die een startpunt voor de onderhandelingen zal blijven, kan je enkel de haard aansteken.

Nieuwe federale verkiezingen dan maar in 2020? Die zouden de Belgische constellatie tot op het bot testen. Misschien moet dat maar in 2020 gebeuren, in plaats van nog meer tijd te verliezen en te wachten tot de federale verkiezingen van 2024. Het heeft geen zin aan te modderen op een ogenblik dat een vergrijzende samenleving en een zwakke economie een krachtig beleid vragen. 2020 kan het jaar worden waarin de brexit plaats maakt voor de vlexit, het jaar waarin Vlaanderen zoekt naar de uitweg uit het verstarde federale België, als dat België geen toekomstgericht beleid meer kan voeren.