‘Stikstof? Geen enkel probleem in Duitsland’

Vlaanderen stond de voorbije weken op zijn kop door het stikstofdossier. Maar hoe zit dat in Duitsland?

We hebben de afgelopen weken de artikels over het stikstofdebat in Vlaanderen niet kunnen negeren. Het dossier was potentieel erg duur, het heeft ons bijna een Vlaamse regering en een generatie jonge boeren gekost.

Vlaanderen stond de voorbije weken op zijn kop door het stikstofdossier. Maar hoe zit dat in Duitsland? Het probleem wordt er nog altijd onderschat. Duitsland heeft de op twee na grootste stikstofuitstoot per hectare in de Europese Unie. Alleen Nederland en België doen nog slechter. Het is zorgwekkend hoe weinig de regering daaraan wil veranderen. Landbouw is in Duitsland verantwoordelijk voor 8 procent van de CO2-uitstoot, of 61,1 miljoen ton in 2021. De federale Duitse regering besliste in 2019 dat die landbouwemissies tegen 2030 tot 56 miljoen ton CO2 moeten dalen. Dat is niet meteen ambitieus. Mijn enige verklaring is dat veel landbouwers op de CDU en de SPD stemmen.

Stikstofdossier? Mijn Duitse vrienden weten niet eens waarover het gaat en waarom het belangrijk is.

Het stikstofthema leeft gewoon niet in de media en bij politici in Duitsland. Mijn Duitse vrienden weten niet eens waarover het gaat en waarom het belangrijk is. Laat staan dat er iets zou worden geschreven over het Vlaamse stikstofakkoord. Ik vind dat bijzonder jammer. De volgende generaties zouden wel eens opeenvolgende regeringscrises kunnen meemaken omdat ze plots veel geld moeten vrijmaken voor de stikstofbestrijding.

En toch. Wanneer mijn Belgische vrienden op bezoek komen, krijg ik regelmatig de volgende vraag. “Wat is die grote silo naast de boerderij met daarop een halve luchtballon?” Ik leg dan uit dat het een biogascentrale is. Veel Duitse landbouwbedrijven hebben die geïnstalleerd. In Vlaanderen zijn biogascentrales blijkbaar niet zo bekend. Een doorsneeboer in Duitsland maakt verlies op de verkoop van zijn vleeskoeien. Maar zijn zakenmodel blijft leefbaar, omdat de boer inmiddels energieleverancier werd. Op de stallen liggen zonnepanelen en de koeienmest wordt verbrand in de biogascentrale. Die rol als energieleverancier gooide het hele zakenmodel van de boer overhoop. De verkoop van de dieren levert een inkomen op, de winst wordt echter gemaakt door energieverkoop en -subsidies. Die subsidies zijn weliswaar sterk afgebouwd.

Een emissievrije landbouw lijkt me echter niet realistisch. Het beleid van de Duitse federale regering steunt op drie pijlers: de vermindering van de vleesconsumptie, de uitbouw van de biogascentrales en de daling van de mestproductie. Want mest is verantwoordelijk voor 49 procent van de stikstofemissies. Nieuwe mestnormen moeten ertoe leiden dat bemesting tot een minimum wordt beperkt, door beter te begrijpen wat planten echt nodig hebben.

Nog een belangrijk onderdeel is het opnieuw onder water zetten van drooggelegde moerasgebieden. Moerassen hebben een heel positief effect op de afbouw van de CO2-uitstoot.