Op 1 april rondt vdk bank de overname van het cliënteel van de coöperatie NewB af. Een nieuwe stap in de profilering als duurzame bank en een eerste voet aan de grond in Franstalig België. Welke ambities koestert CEO Leen Van den Neste?
“Het was gewoon een grote kans voor ons”, vertelt Leen Van den Neste, de CEO van vdk bank. “Toen we merkten dat NewB in de problemen zat, hebben wij eind oktober de eerste stap gedaan. Het zou zonde geweest zijn dat het duurzaam denkende cliënteel van NewB zomaar verloren zou gaan. Bovendien zat de klantenbasis vooral in Franstalig België, waar wij nog niet actief waren.”
Even terugspoelen: NewB is de coöperatie die na de financiële crisis werd opgericht om een duurzame, ethische financiële instelling te creëren. In 2019 kreeg NewB een banklicentie, nadat een tiental institutionele aandeelhouders en 120.000 particuliere coöperanten zich hadden aangesloten. Maar daarna liep het mis. De bank slaagde er niet in de coöperanten om te zetten in klanten. De kosten liepen op en het startkapitaal werd in recordtempo verbrand. De Nationale Bank eiste dat NewB 40 miljoen euro vers kapitaal zou ophalen, maar dat mislukte.
En toen kwam eind vorig jaar vdk bank als een deus ex machina op de proppen. Vdk bank bleek bereid de klantenportefeuille van NewB over te nemen en de coöperatie de kans te geven zich opnieuw uit te vinden als bankagent voor vdk in Brussel en Wallonië. In januari stemde de algemene vergadering van NewB met dat scenario in. Op 31 januari gebeurde de officiële overdracht. Rekening houdende met een ‘opt-out’-periode van twee maanden, wordt de operatie op 1 april afgerond.
Zonder kantoren
Wat is de stand van zaken? “We krijgen er 25.000 bankklanten bij”, zegt Van den Neste. “Ongeveer driekwart van hen zijn Franstaligen, een kwart Nederlandstaligen. Zij vertegenwoordigen 70 miljoen euro aan spaargeld en een kredietportefeuille van 4 miljoen euro.”
De verzekeringsproducten blijven gescheiden. NewB had een exclusief contract met een van zijn belangrijkste aandeelhouders, de Franse verzekeraar Monceau, en zal daarvoor blijven optreden als verzekeringsagent. Vdk bank heeft haar eigen verzekeringspartners (Allianz, NN, Federale Verzekering), waarmee de bank exclusief samenwerkt.
Wat wel overgedragen wordt van NewB naar vdk bank, is het beleggingsfonds NewB Invest. Het beheer blijft in handen van Orcadia (de vermogensbeheerder mee opgericht door Etienne de Callataÿ). NewB Invest is een zogenoemd artikel 9-fonds, wat betekent dat de investeringen expliciet gericht zijn op een duurzame economie. Vdk bank zal het fonds commercialiseren bij al haar klanten.
Wat betekent de samenwerking met NewB voor het distributienet? Vdk bank telt 61 vestigingen. Het gros daarvan zijn eigen kantoren met statutair vdk-personeel. NewB daarentegen zal optreden als agent, en bovendien enkel als digitaal loket zonder kantoren.
Van den Neste ziet voorlopig geen probleem: “Wij hebben ervaring met het werken met zelfstandige agenten. Twaalf van onze kantoren worden uitgebaat door zelfstandigen. Dat NewB zijn diensten enkel digitaal zal aanbieden, is niet onze favoriete manier van werken, dat klopt. Wij houden ervan onze klanten persoonlijk en face to face te spreken en te informeren. Maar met videocalls is ook veel mogelijk. Als er in Franstalig België vraag blijkt te zijn naar onze persoonlijke aanpak, sluiten we niet uit dat we op termijn eigen vdk-kantoren in Brussel of Wallonië openen.”
Grote campagne
Vdk bank heeft haar roots in de Gentse christelijke arbeidersbeweging. Daardoor bevindt het zwaartepunt van de bank zich nog altijd in het Gentse en bij uitbreiding de provincies Oost- en West-Vlaanderen. De voorbije jaren heeft de bank haar actieterrein langzaam uitgebreid. Er werden nieuwe kantoren opgestart in Antwerpen, Mechelen en Leuven. De opening van een vestiging in Hasselt is imminent.
“We werken op twee assen”, legt Van den Neste uit. “Enerzijds breiden we ons actieterrein geografisch uit door de blinde vlekken op de kaart van België in te vullen. Met succes, want bijvoorbeeld in Antwerpen en Mechelen zijn we al naar grotere vestigingen verhuisd. Onze profilering als duurzame bank slaat duidelijk aan. Anderzijds sluiten of fuseren we in onze Gentse thuisregio een aantal vestigingen, waardoor we daar naar minder maar grotere kantoren evolueren.”
Als vdk bank zich succesvol wil uitbreiden naar Brussel en Wallonië, zal dat toch in eerste instantie afhangen van de commerciële slagkracht van NewB. En daar zetten waarnemers vraagtekens bij. De instelling slaagde er de voorbije jaren immers niet in haar coöperanten warm te maken voor haar productaanbod.
Van den Neste ziet verschillen met de nieuwe situatie: “Als agent zal NewB onze producten commercialiseren, en die hebben hun waarde bewezen. Vdk bank heeft een mooi aanbod betalings- en beleggingsmogelijkheden, een praktische app en website, concurrentiële spaarproducten en kredietvoorwaarden, en dat met een specifieke insteek als duurzame bank. We starten in april ook een grote campagne om ons verhaal nog beter in de markt te zetten. Dat moet de commerciële inspanningen van NewB in het zuiden van het land ondersteunen.”
Vernieuwing
Over de interne winkel bij NewB kan Van den Neste weinig kwijt. Ze beklemtoont enkel dat er duidelijke afspraken gemaakt zijn over de commissies en dat die de coöperatie perspectief bieden om te creëren: “Wij geven NewB de kans er iets van te maken. Met een goed businessplan dat strikt gevolgd wordt, biedt deze samenwerking potentieel voor NewB.”
Dat NewB als bank mislukte, wil Van den Neste niet toeschrijven aan het coöperatieve model: “Mijn vaststelling is eerder dat het vandaag bijzonder moeilijk is geworden om een nieuwe bank from scratch op te richten. Het is de merite van NewB dat ze het geprobeerd hebben. Maar de regelgevers stellen bijzonder zware eisen, de Belgische markt is matuur en zeer concurrentieel, en IT en digitalisering vergen zware investeringen. Eigenlijk moeten we betreuren dat nieuwe spelers moeilijk de financiële sector in komen. Elke sector heeft baat bij vernieuwing.”
Met welke verwachtingen en ambities kijkt Van den Neste naar de prille samenwerking? “Ik zou het natuurlijk fijn vinden als NewB erin slaagt naar 50.000 klanten door te groeien. Maar voor ons is dit project nu al geslaagd. We krijgen er 20.000 Franstalige klanten bij in een nieuwe regio. We hopen dat die mensen ook voor kredieten en beleggingen op ons een beroep doen. En NewB had ook belangrijke institutionele klanten: middenveldorganisaties, ziekenhuizen, scholen,… Ons DNA moet die klanten aanspreken, daarvan ben ik overtuigd. We zullen proberen met hen een commerciële relatie uit te bouwen.”
‘Vers kapitaal voor AA Gent kan, bestaande aandelen verkopen niet’
Vdk bank is de hoofdsponsor en een kleine aandeelhouder van de voetbalclub AA Gent. De voorbije maanden gonsde het van de geruchten over een verkoop van de club aan een kapitaalkrachtige investeerder. Leen Van den Neste heeft daarover een duidelijke mening: “Ik heb geen probleem met een investeerder die vers kapitaal aanbrengt om de uitbouw van de club te ondersteunen. De club kan dat kapitaal, na enkele jaren met verliezen, goed gebruiken. Ik geef de voorkeur aan een lokale verankering, maar het mag ook een buitenlandse investeerder zijn in de mate dat die bepaalde ethische standaarden en de sociale werking van de club respecteert. Ik ben echter niet te vinden voor een verkoop van bestaande aandelen. De huidige aandeelhouders, ook vdk bank, hebben hun aandelen verworven toen de club haar statuten veranderde van vzw in een cvba met sociaal oogmerk. Daar ging geen geldinbreng mee gemoeid. De aandelen vertegenwoordigen geen kapitaal of waarde, en kunnen dus niet zomaar verhandeld worden.”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier