Fantastic Fantasy: De wondere wereld van designer Jaime Hayon

design Style

Design Style

Een grasgroene schommelkip, keramische wezens, reusachtige maskers en grappige circusfiguren. Ziedaar de wereld van de Spaanse ontwerper Jaime Hayon. Of hij nu tapijten, meubels, verlichting of een ­eenvoudige theepot tekent: gevoel voor humor en ironie zijn altijd aanwezig. Zijn werk is nu te bekijken op een grote overzichtstentoonstelling in MAD Brussels.

Tekst / Ingrid Allaerts FOTO’S / Joseph Fox e.a.

Eind september opende in MAD Brussels de ­retrospectieve Nuevo Nouveau van de Spaanse designer en kunstenaar Jaime Hayon. Het is niet toevallig dat het centrum voor mode en ­design zijn oog liet vallen op deze internatio­nale ontwerper. De keuze sluit aan bij het ­Brusselse art-nouveaujaar en het Spaanse ­voorzitterschap van de Europese Unie. Het ­gevarieerde oeuvre van Jaime Hayon wordt
in zijn totaliteit getoond: van meubels en ­industriële ontwerpen tot schilderijen, wand­tapijten en sculpturen.

Elk ontwerp begint met een schets. De rode draad door de tentoonstelling zijn dan ook Hayons schetsen. Ze tonen de evolutie in zijn carrière, van industrieel ontwerper tot kunstenaar. “De vele schetsen die ik maak, zijn de ziel van mijn ontwerpen en het creatieve proces.
Ik start altijd met een wit blad papier en zoek naar verschillende manieren om mijn ideeën te vertalen in lijnen en vormen. Mijn schetsboeken en potloden zitten altijd in mijn tas. Het tekenen ontspant, aardt en verbindt me met mijn creativiteit.”

HUMOR EN KLEUR

Jaime Hayon heeft design gestudeerd,
maar zijn uitgangspunt en zijn stem zijn ­altijd kunst geweest. “Kunst was altijd al de primaire lens waardoor ik creativiteit heb ­gezien. Mijn allereerste kunsttentoonstelling en installatie Mediterranen Digital Baroque
in Londen maakte ik twintig jaar geleden al. Is het design? Of is het kunst? Ik denk niet dat kunst voor mij een evolutie is. Het is altijd mijn stem geweest.”

Inspiratie is overal te vinden voor de kunstenaar. Hij voelt zich vaak omvergeblazen
door al wat om hem heen gebeurt. Reizen
is voor hem een geweldige inspiratiebron. “Reizen kun je op verschillende manieren.
Je kunt je onderdompelen in andere culturen of verloren werelden ontdekken. Alles hangt af van waar mijn gedachten op dat moment naar afdwalen. Het is een oneindige bron
van dromen en gedachten. Ik ben geboeid door folklore, oude ambachten, het circus­leven, maar het startpunt zijn steeds mijn schetsen.”

Het universum van Jaime Hayon is een dyna­mische en verhalende plek waar surrealisme, comfort en kwaliteit elkaar ontmoeten. Humor en kleur zijn in overvloed aanwezig. “Ik vind het ook belangrijk in mijn werk verschillende manieren te vinden om emoties te kunnen ­communiceren en contact te maken met de ­gebruiker.”

DE HEDENDAAGSE ANTONI GAUDI

Hayon woont en werkt in Valencia. Zijn Spaanse afkomst en zuiderse flair vind je ook terug in zijn werk. De samenwerking met
het Deense Fritz Hansen lijkt op het eerste ­gezicht een vreemde combinatie. Terwijl
Fritz Hansen staat voor traditie en expertise, voegt Jaime Hayon een vleugje zuiderse flair en kleur toe. De sofa’s en fauteuils die hij ­ontwierp voor Fritz Hansen zijn intussen ­bestsellers geworden. “Onze herkomst ­beïnvloedt ons op een heel diepgaande ­manier”, zegt Hayon. “De Middellandse Zee met haar kleuren, geuren en landschappen
is zeker aanwezig in mijn werk. Vooral de ­gedurfde tinten en mijn lef zijn kenmerken
die mijn afkomst weerspiegelen.”

Hayon wordt ook wel de hedendaagse Antoni Gaudí genoemd. Anderen noemen hem de ­Pedro Almodóvar van het Spaanse design.
“Dat vleit me. In de manier hoe ik mijn werk aanpak, zitten wel enkele vergelijkbare ­kenmerken. Ik identificeer me met Gaudí’s ­concept van een transversale creativiteit
die ­alles met elkaar verbinding brengt, van ­architectuur, ontwerpen in metaal of in glas tot plafondfresco’s, keramiek en meubelontwerpen. Gaudí zag creativiteit als één geheel, zonder ­onderverdeling in verschillende disciplines. ­Persoonlijke stijlen vinden elkaar in vele ­stromingen die allemaal samenkomen in één ­creatieve oceaan. Ik heb het gevoel dat mijn werk al die idealen in het hart sluit. Ik ben een grote bewonderaar van Pedro Almodóvar. Ik houd
van zijn artistieke aard en van het kleur­gebruik in zijn films. Ze creëren een uniek en creatief universum dat de kijker op een diepgaande ­manier betrekt. Mijn werk is verhalend. Er is ­altijd een sterke emotionele band. Ik probeer ­humor en verrassing in mijn werk te leggen.”

CREATIEVE GEDACHTE

Wat Hayon het liefste doet, is experimen­teren met materialen. Hij volgt alles nauwgezet op in de ateliers waarmee hij samenwerkt. Zijn energie gaat naar de creatieve gedachte, terwijl hij alles van dichtbij volgt om te leren en te begrijpen hoe dingen ­gemaakt worden, zonder het ambacht zelf
te willen beheersen. “Het vakmanschap en het vermogen achter elke techniek probeer ik te gebruiken en tegelijkertijd uit te dagen.”

Het gebruik van organische vormen en
een voorkeur voor natuurlijke materialen zoals keramiek, glas, hout en natuursteen ­lopen als een rode draad door zijn werk.
Hij gebruikt materialen die met de tijd ­alleen maar mooier worden en een patina krijgen. De laatste jaren is Jaime Hayon meer en meer verknocht aan het schilderen op doek. “De laatste jaren heb ik opnieuw meer tijd om te schilderen. Ik ben nooit ­gestopt, maar nu heeft het schilderen op doek me volledig overgenomen. Elke dag
ga ik naar mijn atelier om te schilderen.
Het is voor mij noodzakelijk geworden.
Ik vind het heerlijk om elke keer dieper te graven en nieuwe dingen te ontdekken over de techniek en over mezelf.”

DAGDAGELIJKSE LUXE

Dit najaar komt zijn nieuwste collectie ­accessoires voor het Deense &Tradition op de markt. De Momento-collectie bestaat
uit eenvoudige, functionele voorwerpen ­zoals een waterkaraf en enkele vazen die
het dagelijkse naar een hoger niveau moeten tillen. In de collectie zit ook een nieuwe ­versie van de papieren lamp, geïnspireerd
op eeuwenoude papieren lantaarns uit Azië. “We hebben echt geprobeerd unieke stukken te maken. Ik heb ze allemaal bij mij thuis. Het zijn geweldige metgezellen.”

Retrospectieve Nuevo Nouveau in MAD Brussels,
tot en met 27 januari 2024, van woensdag tot ­zaterdag 11-18 uur, gratis toegang. Nieuwe
Graanmarkt 10 in Brussel, www.mad.brussels

1. The Castle of ­Transgression
Ook in Hayons
schilderwerk is
altijd ruimte voor ­humor en kleur

2. Jaime Hayon
De Spaanse
designer-kunstenaar in zijn atelier