De carrièreswitch van Louis Jonckheere: ‘Ik heb risico’s nodig om gelukkig te zijn’

Soms geven succesvolle ondernemers hun carrière een onverwachte nieuwe wending. Wat bezielt hen? Na meer dan tien jaar bij het techbedrijf Showpad werd Louis Jonckheere (38) de CEO van het Wintercircus in Gent. Dat ecosysteem rond start-ups moet de nieuwe generatie ondernemers klaarstomen. “Alles wat ik graag doe en waar ik goed in ben, komt samen in dit project.”

Toen Showpad in 2011 een spin-off van de Gentse digital product studio In The Pocket werd, had niemand zich kunnen voorspellen dat de onderneming tien jaar later meer dan 500 werknemers zou hebben. Oprichters Louis Jonckheere en Pieterjan Bouten staan symbool voor een generatie jonge Vlaamse ondernemers die meespelen op wereldniveau.

Na een sabbatical van een halfjaar, kondigde Jonckheere in mei 2023 aan dat hij de CEO van het Gentse Wintercircus zou worden. In die rol wil hij de komende jaren de nieuwe generatie ondernemers klaarstomen door samen met experts en het publiek oplossingen voor maatschappelijke problemen te zoeken. Het Gentse Wintercircus diende de voorbije 150 jaar onder meer als manege, circus en garage voor het in 2005 in handen kwam van het gemeentebestuur. Na een grondige renovatie werd in 2023 een erfpacht toegekend aan een consortium van achttien ondernemers en organisaties als Voka, de UGent en de KU Leuven. Bij de leden van het consortium zitten, naast Louis Jonckheere en Pieterjan Bouten, onder meer Jan Hollez (Deliverect), Jonas Dhaenens (team.blue) en Matthias Geeroms (OTA Insight). In het Wintercircus, dat volgend jaar opent, is onder andere plaats voor kantoren, een ondergrondse concertzaal en een auditorium.

Als ondernemer geniet ik ervan om iets van 0 naar 1 te brengen, maar van 500 naar 1.000 gaan is iets anders

Waarom besloot u de CEO van het Wintercircus te worden?

LOUIS JONCKHEERE. “Ik volgde het project lange tijd vanop een afstand en was hoogstens als een van de investeerders betrokken, tot ik een paar maanden geleden op een scharniermoment in mijn leven zat. Vijftien jaar lang ben ik ondernemer geweest. Ik heb eerst In The Pocket en vervolgens Showpad opgestart. Die hogesnelheidstrein was aan het afremmen. Als ondernemer geniet ik ervan om iets van 0 naar 1 te brengen, maar van 500 naar 1.000 gaan is iets anders. Ik had behoefte aan een andere invulling van het concept ‘impact’ en wilde nog meer schaalgrootte dan wat ik bij Showpad deed. Dat hoefde voor mij niet meer per se met een softwareproduct te zijn.

“Alles wat ik graag doe en waar ik goed in ben, komt samen in het Wintercircus. Daarom heb ik een visiedocument opgesteld, waarin ik schreef dat we samen met de volgende generatie ondernemers moeten zoeken naar antwoorden op grote maatschappelijke problemen. We moeten hen op de juiste manier laten samenwerken en interageren met het publiek. Ik zet financieel een stap terug, maar de grotere impact was voor mij doorslaggevend.”

Een cynisch journalist zou denken: Louis Jonckheere bolt uit.

JONCKHEERE. “Met de invulling van het Wintercircus is het eerder omgekeerd. Als ze mij hadden gevraagd de vierkante meters te beheren, dan zou dat uitbollen zijn, maar we willen mee op de barricades staan. Onze impact moet het Wintercircus overstijgen, de vierkante meters zijn bijzaak. We willen bereiken wat het VIB voor biotech en België heeft betekend.”

Wanneer besefte u dat uw verhaal bij Showpad voorbij was?

JONCKHEERE. “Kort na de coronacrisis. Ik ben toen uit een heel moeilijke periode gekomen. Het was niet alleen moeilijk voor het bedrijf, twee jaar van thuis werken heeft me ook doen inzien dat telewerk niets voor mij is. Ik moet onder de mensen zijn om energie te krijgen, en Showpad evolueerde naar een remote bedrijf. Dat was geen goede match meer, ook omdat mijn rol doorheen de jaren was veranderd. Een bedrijf van die grootte wordt geleid door managers en executives. Pieterjan en ik waren daar goed in, maar dat betekent nog niet dat ik het graag deed. 80 procent van mijn job paste niet meer bij mij, waardoor ik me afvroeg waarom ik het nog bleef doen. Dat ik uiteindelijk een stap opzij zette, was ook het beste voor het bedrijf.”

Vlak voor de coronacrisis stond u op het punt naar de Verenigde Staten te verhuizen.

JONCKHEERE. “Ik heb een kleine vijf jaar in San Francisco gewoond en nadien veel gependeld om onze Amerikaanse divisie uit te bouwen. Een samenwerking met een Amerikaanse executive was minder goed geëindigd, waarna ik na een periode in België tijdelijk in Chicago ging wonen. Ik stond inderdaad op het punt om definitief naar de VS te verhuizen, maar door corona zijn we in België gebleven. Het is jammer, want ik voelde me er ongelooflijk goed thuis. Misschien was ik dan wel bij Showpad gebleven, maar het contrast tussen de Amerikaanse ondernemerscultuur en werken vanuit je kelder was te groot voor mij.”

U hebt een groot deel van uw persoonlijk leven opgeofferd om Showpad te laten groeien. Hoe kijkt u daarop terug?

JONCKHEERE. “Nadat ik bij Showpad was vertrokken, heb ik een lange sabbatical genomen. Als je grote internationale ambities hebt, komt je werk op de eerste plaats. Net als een sporter die zich voorbereidt op de Olympische Spelen, heb je een paar jaar geen leven. Dat kun je niet voor altijd doen, tenzij je ervoor kiest om vijf huwelijken en geen kinderen te hebben. De dag na de geboorte van mijn zoon zat ik al op het vliegtuig naar Mexico voor een teamreisje. Ik dacht daar op dat moment niet langer bij na, maar mijn vrouw heeft het me intussen gelukkig vergeven. Mijn prioriteiten lagen volledig verkeerd.

Er is geen alternatief voor hard werk als je een start-up begint. Maar als het te lang duurt, dan doe je je job verkeerd

“De tijdzones hadden een verwoestende impact op mijn fysieke en mentale gezondheid. Wanneer je op meerdere continenten actief bent, heb je constant een jetlag. Als gevolg daarvan sport je al snel minder, eet je ongezond, drink je te veel. Tot je 35ste kun je dat aan, maar wanneer je ouder bent, gaat dat niet meer. Ik heb dat te lang genegeerd, maar wanneer je veel geld hebt opgehaald, heb je geen keuze. Ik merk het bij bijna iedere ondernemer met grote ambities: ze verdikken, zien er ongezond uit of verwaarlozen relaties. Ik probeer tegenwoordig advies te geven, maar wil niet te belerend overkomen.”

Wat zou u anders hebben aangepakt?

JONCKHEERE. “Er is geen alternatief voor hard werk als je een start-up begint. Maar als het te lang duurt, dan doe je je job verkeerd. Bij Showpad hebben we pas laat de juiste managers aangenomen, waardoor het bedrijf te lang door de oprichters werd geleid. Op een bepaald moment crash ofwel jij, ofwel je start-up. Ik zal de laatste zijn die zegt dat je niet hard moet werken voor je start-up. Het is een stuk van de schoonheid van wat je doet. Maar je moet je er wel bewust van zijn.”

Showpad is nu groot in de Verenigde Staten, maar doorheen uw carrière bent u ook een paar keer belazerd door de Amerikaanse bedrijfscultuur.

JONCKHEERE. “Ik zou niet zeggen dat we belazerd zijn, maar we hebben wel op een harde manier geleerd hoe de Amerikaanse bedrijfscultuur werkt. Mensen kunnen zich er vlot verkopen, een netwerk van referenties opbouwen en een prachtig verhaal over zichzelf optrekken. Dat kun je uiteraard ook in België en het Verenigd Koninkrijk doen, maar minder vlot. We hebben gelukkig veel geleerd uit onze fouten. Geen enkele internationale expansie is makkelijk, want niets vraagt zo veel tijd als een cultuur te doorgronden.”

De expansie naar de Verenigde Staten verliep via New York, Portland, San Francisco…

JONCKHEERE. “Het initiële idee was een kantoor in New York te openen, maar na zes maanden voelden we dat het niet de juiste plek was. We hadden twee mensen in Portland aangenomen, maar die locatie hebben we nooit echt overwogen. San Francisco was dan weer fenomenaal. In een paar jaar tijd gingen we van niets naar honderd mensen. Voor mij was het een fantastische periode, de grootste adrenalinerush van mijn leven. Heel weinig Europese softwarebedrijven slagen erin een grote omzet in Amerika te draaien.”

Het parcours met Showpad was niet altijd even makkelijk. Hoe kunt u op zulke momenten kalm blijven?

JONCKHEERE. “We hebben altijd op de kleintjes gelet, maar het is soms zeer spannend geweest. Drie slechte kwartalen kunnen je nekken, maar als ondernemer heb je de morele verantwoordelijkheid om er altijd in te geloven. Als jij dat niet doet, waarom zou het dan lukken? Je moet een tikkeltje naïef zijn. Als je te realistisch denkt, durf je geen risico’s meer te nemen. Als ondernemer overtuig je anderen om mee het risico te delen.”

De woorden ‘adrenaline’ en ‘energie’ zijn al een paar keer gevallen. Nu het Wintercircus opbouwt naar de opening, is die energie ook hier voelbaar. Hebt u schrik voor wat daarna zal gebeuren?

JONCKHEERE. “Ik kijk vooral uit naar wat we met het ecosysteem rond de start-ups in het Wintercircus gaan doen. Ondernemers, academici, media, iedereen die een bijdrage kan leveren, moet hier komen en netwerken. We zoeken mensen die zich moreel verplicht voelen om anderen vooruit te helpen, ook al zijn het concurrenten. We zullen vooral inzetten op coaching, want je leven verandert niet door een inspirerende keynotespeech. Doordat het team achter het Wintercircus zo’n groot netwerk heeft, hebben we een draagvlak dat hopelijk voor de volgende vijf Showpads kan zorgen. Ik investeerde vorig jaar in een start-up in Estland, een land met meer dan 10 unicorns (jonge techbedrijven die meer dan een miljard dollar waard zijn, nvdr) en amper 1 miljoen inwoners. Dat kan enkel doordat de juiste partijen op een bepaald moment zijn beginnen te samenwerken.”

In België zetten al veel incubatoren, overheden en festivals in op de technologische sector. Waarom is er niet één groot initiatief?

JONCKHEERE. “Het is dom om in hokjes te denken en op een specifieke regio te focussen. Wij willen problemen aanpakken die Gent, Vlaanderen of zelfs België overstijgen. Het is perfect mogelijk dat we ooit een Waalse aandeelhouder in het Wintercircus hebben.”

Wanneer wist u dat u ondernemer wilde worden?

JONCKHEERE. “Redelijk laat, want ik wilde tot mijn achttiende advocaat worden en studeerde rechten. In het tweede jaar besefte ik dat het niets voor mij was. Ik kocht in die periode een karaokesysteem, dat ik meenam naar studentenfeestjes. Na verloop van tijd begon ik daar geld voor te vragen, richtte een vennootschap op en maakte een site om die systemen op te verhuren. Pieterjan noemde me de karaokekoning van Gent. Toen wist ik dat ik ondernemer wilde worden. Bij Netlog explodeerden mijn ambitie, mijn kennis en mijn netwerk pas echt. Het was een heel inspirerende plek voor mij en veel anderen, want het idee dat je zoiets vanuit Gent kon doen was waanzin. Dat wil ik met het Wintercircus ook creëren.”

Is dit de eerste keer dat u niet meer samenwerkt met Pieterjan Bouten, met wie u twaalf jaar geleden Showpad oprichtte?

JONCKHEERE. “We horen elkaar niet langer dagelijks, maar wekelijks. Vroeger zaten we samen twee uur achter een computer, nu gaan we samen lopen. We zitten nog samen in bestuursraden en onze kinderen gaan naar dezelfde school. We hebben samen veel turbulentie overwonnen met Showpad, en op de moeilijkste momenten waren we er voor elkaar. Veel relaties zouden dat niet overleefd hebben, maar wij staan vijftien jaar later nog steeds als vrienden naast elkaar. We delen de ambitie om het ecosysteem naar een volgend niveau te brengen.”

Dat is nodig, want u hebt altijd gezegd dat het jammer is dat er niet meer Showpads zijn.

JONCKHEERE. “We hebben er wel een aantal, zoals Deliverect en OTA Insight, maar het mag daar niet stoppen. Waarom zijn er niet meer ondernemers met de juiste ambitie? Dat is geen nice to have, maar een must-have voor de samenleving. Ik zou het niet oké vinden om overheerst te worden door Amerikaanse en Chinese bedrijven. Het zou zonde zijn van het talent en de generatielange investering in onderwijs.”

Is er een risico dat Showpad wordt overgekocht door een buitenlands bedrijf?

JONCKHEERE. “Dat risico bestaat, want de meerderheid van de aandeelhouders is al buitenlands. Als je 50 of 100 miljoen risicokapitaal wilt, zul je geen Belgisch fonds vinden. Odoo is een fantastische uitzondering. Alle Europese bedrijven hebben dat probleem. Op een bepaald moment worden het Amerikaanse bedrijven. We moeten daar strategisch over nadenken, voorbij het financiële gewin voor investeerders. Steek het investeringsgeld van overheden bij Europese durfkapitalisten die weten wat ze doen, in plaats van het zelf te beheren.”

Bij Netlog en In The Pocket had u financiële stabiliteit. Waarom koos u het risico van Showpad?

JONCKHEERE. “We hadden het financieel fantastisch gehad door te blijven, en ook onze work-lifebalans zou top zijn geweest, maar het is een roeping, net zoals bij mensen die in de politiek gaan. Datzelfde gevoel heb ik met het Wintercircus. Toen ik 21 was, zei ik tegen mijn vrouw dat ik haar één iets kon beloven: dat ons leven altijd vol verrassingen zou zitten. Ik wil niet aan het einde van mijn leven moeten zeggen dat ik het niet geprobeerd heb. Er is altijd een risico, maar ik heb dat nodig om gelukkig te zijn.”

Hoe zit het nu met die work-lifebalans?

JONCKHEERE. “Sporten is mijn grootste hobby. Drie jaar geleden was ik bijna anti-sport en woog ik 15 kilo meer, tot er een personal trainer aan mijn deur aanbelde. De eerste keren waren moeilijk, maar inmiddels is het een gewoonte geworden. Ik train voor een marathon en mijn relatie met eten en alcohol is volledig veranderd. Ik zou niet meer kunnen functioneren zonder sport. Het is een tip voor starters: zoek een aantal zaken die niet onderhandelbaar zijn. Mijn vier sportsessies per week zijn heilig, op zondag werk ik niet en in de kerstvakantie ga ik twee weken weg met mijn gezin. Als je vertrekt van een aantal afspraken die niet onderhandelbaar zijn, kun je je balans beter behouden. Ik heb ook aan mijn vrouw gezegd dat ze me eraan moet houden.”