Als het van de Europese boekhoudregels afhangt, verzwaren de ziekenhuizen de staatsschuld met enkele miljarden. Geen wenselijk scenario, maar Europa houdt het been stijf.
De ziekenhuisfinanciën bedreigen de schuldafbouw van België. Een passage in de recente European Economic Outlook van de Europese Unie over de boekhoudkundige praktijk in verband met de Belgische ziekenhuizen laat dat toch vermoeden.
Volgens het aangescherpte Europees Systeem van Rekeningen (ESR 2010) moeten de publieke ziekenhuizen in België geconsolideerd worden in de overheidsfinanciën. Dat is nu niet het geval, maar volgens Eurostat moet dat wel omdat het gros van de inkomsten van de ziekenhuizen eigenlijk een overheidssubsidies zijn.
“Een toekomstige reclassificatie zal wellicht leiden tot een beperkte stijging van de overheidsschuld”, stelt de economische vooruitblik.
Aanslepende discussie
De discussie over de plaats van de ziekenhuizen in de publieke boekhouding loopt al een paar jaar. De Belgische statistische autoriteiten argumenteren dat de ziekenhuizen niet door de overheid gecontroleerd worden en dus niet tot de sectorclassificatie van de overheid behoren. Maar Eurostat formuleert daar een voorbehoud bij. Het Instituut voor Nationale Rekeningen (INR) kreeg in januari 2016 wel nog wat respijt.
“Eurostat besefte dat die reclassificatie geen gemakkelijke opdracht is, maar intussen zijn we eind 2017 en zou de oefening stilaan afgerond moeten zijn”, zegt Frans De Braekeleer, hoogleraar publieke financiën aan Antwerpen Management School.
Naar verluidt, is een deel van de schulden van de publieke ziekenhuizen intussen in de begroting opgenomen, maar een deel dus ook nog niet.
Hoeveel de staatsschuld zou stijgen, is onduidelijk. Bovendien zijn de ziekenhuizen grotendeels een bevoegdheid van de regio’s, wat het vraagstuk nog ingewikkelder maakt.
Het kabinet van Vlaams minister Jo Vandeurzen (CD&V) laat weten: “Er wordt in de Vlaamse schuld al rekening gehouden met engagementen ter waarde van circa 5 miljard euro.”
18 miljard
In dat plaatje ontbreken Brussel en Wallonië nog. Volgens de jongste MAHA-studie, die jaarlijks de financiële gezondheid van de Belgische ziekenhuizen in kaart brengt, bedraagt het balanstotaal van alle Belgische ziekenhuizen 18 miljard euro. Ze hebben gemiddeld een schuldgraad van 60 procent.
“Het zou dus kunnen gaan over een mogelijke verhoging van de overheidsschulden met ongeveer 10 miljard. Dat is 2,5 procent van het bruto binnenlands product”, rekent Geert Gielens, hoofdeconoom bij Belfius, voor.
Voor een land met een hoge overheidsschuld, dat er niet in slaagt tot een begrotingsevenwicht te komen, zou die stijging dramatisch zijn.
België heeft tot september de tijd om orde op zaken te stellen in zijn overheidsfinanciën. Het ziet ernaar uit dat voor de regering-Michel de verkoop van BNP Paribas en Belfius alleen maar stringenter wordt.
