Wordt het investeringsplan van Juncker een gigantische verspilling van belastinggeld?

Volgens Willy De Wit van de onafhankelijke denktank economie ‘Workforall’ wordt het initiatief van de Europese Commissie waarschijnlijk een bureaucratische bedoening, gedoemd om te mislukken.

Het enthousiasme van Europees Commissaris Marianne Thyssen (CD&V) droop van de muren, toen zij enkele dagen geleden op Radio 1 het gloednieuwe investeringsplan van Jean-Claude Juncker (Voorzitter Europese Commissie) kwam verdedigen. Niet minder dan 21 miljard euro (zuur verdiend ) belastinggeld zal Juncker er tegen aan gooien om de zieltogende investeringen in de EU, dus ook in België, eindelijk op gang te brengen. Met dit goede (?) voorbeeld te geven, rekent de Commissie erop, dat de privésector mee op de kar zal springen en dat bedrag zelfs met een factor 15 zal vermenigvuldigen, zodat het plan uitzicht geeft op een totaal investeringspakket van 315 miljard euro.

Wordt dit de zoveelste gigantische verspilling van belastinggeld?

Er zijn inderdaad ernstige redenen om dit te veronderstellen. Natuurlijk moet er veel meer geïnvesteerd worden, dat weten we allemaal. Maar hoe komt het dat dit niet gebeurt? Vooral voor ons land is het antwoord eenvoudig : de overheden zelf hebben hoge drempels opgeworpen, zodat investeren door de privésector helemaal niet meer evident is. Het zijn niet zozeer de overheden die de schuld dragen, het zijn vooral de vakbonden die in het verleden de grote pleitbezorgers waren voor die drempels.

En die zijn talrijk. Wij vernoemen er twee. Een eerste is de te hoge belastingdruk op vermogens. Volgens het statistiekbureua Eurostat is de belasting op kapitaal in ons land de vierde hoogste van alle 28 EU-landen. Maar de vermogens bestaan hoofdzakelijk uit investeringen in het bedrijfsleven. De vermogensbelastingen zijn dan ook gewoon belastingen op investeringen. De vakbonden willen die belasting nog verhogen in het kader van een taxshift. Vermogens ‘bashen’ lijkt zowat de nationale sport te worden. De belasting op intresten werd verhoogd van 15 naar 25%. De belasting op de liquidatiebonus ging van 10 naar 25%, de rijkentaks werd ingevoerd, de beurstaks werd verhoogd en de belasting op fondsen verveelvoudigd. De premietaks is verdubbeld en de VVPR-aandelen werden afgeschaft. Als er nu nog een bijkomende vermogensbelasting komt in het kader van een taxshift, hoe wil je dan dat er nog geïnvesteerd wordt?

Een tweede drempel ligt bij de arbeidsmarkt, onwerkbaar gemaakt door de vakbonden. Ondernemers durven haast niet meer aanwerven. Wanneer zij dat toch doen, dan kan dit hen heel zuur opbreken. Als na enkele jaren de zaken minder goed gaan en de onderneming moet herstructureren, om haar toekomst veilig te stellen en daardoor mensen spijtig genoeg moet afdanken, dan bestaat de standaardprocedure van de vakbonden erin het bedrijf plat te leggen en op te zadelen met enorme verliezen. Zij deden dat onlangs nog met het bedrijf Tessenderlo en ook met Delhaize, dat nog altijd niet hersteld is van de grote verliezen die de staking heeft meegebracht. Daardoor staat Delhaize nu in een minder sterke onderhandelingspositie in de fusiegesprekken met Ahold. Toch wel erg jammer. Het gevolg : er wordt nog zeer weinig geïnvesteerd en zelfs dynamische ondernemingen in expansie aarzelen om bijkomend personeel aan te werven. Dit is een van de verklaringen van onze hoge werkloosheidscijfers. ‘You can’t hire if you can’t fire’ is een gegeven, dat de vakbonden nog altijd niet begrepen hebben. Het grote slachtoffer zijn diegenen die ontslagen worden en voor de gesloten poorten van de arbeidsmarkt staan. Schaf de drempels af, en zij zullen snel elders aan de slag kunnen. Maar ook de opzegtermijnen liggen in ons land nog altijd veel te hoog en vormen een zware kost voor het bedrijf, indien het verplicht wordt te herstructureren.

Ook Italië kreunt al jaren onder zo’n onwerkbare arbeidsmarkt, waarbij ondernemingen enkel nog mensen kunnen afdanken met astronomisch hoge kosten. Het gevolg : bedrijven durven haast geen personeel meer aan te werven. Niet verwonderlijk dat de jeugdwerkloosheid is opgelopen tot 44 %. Pemier Matteo Renzi heeft begrepen dat het zo niet verder kan en wil de arbeidsmarkt hervormen, maar stuit op de weerstand van de bonden.

Flop

Het is toch wel een vreemde toestand : Eerst maakt de overheid (vooral de vakbonden) het de privé-investeerders bijzonder moeilijk om te investeren en wil dan zelf ondernemer gaan spelen. Kan de overheid (in casu de Europese Commissie) die taak met succes op zich nemen, zoals Juncker nu probeert te doen?

Voor zover we kunnen nagaan zijn overheidsbureaucraten bijzonder slechte ondernemers en investeerders. Ondernemen is een ‘five to nine’ job, terwijl bureaucraten genoegen nemen met een ‘nine to five’ job. De spaarcenten van de ondernemers zijn geïnvesteerd in hun bedrijf, lukken is van levensbelang. Niet zo bij de bureaucraten, zij werken met belastinggelden van de burgers. De experimenten in ons land, waarbij de overheid ondernemertje speelde zijn meestal desastreus afgelopen. We herinneren ons allemaal het drama met Sabena, dat in haar 78 jarig bestaan vele tientallen miljarden belastinggeld over de balk heeft gegooid en tijdens al die tijd, slechts 2 jaar winst heeft gemaakt. De vakbonden hebben dit bedrijf uiteindelijk in 2001 de doodsteek gegeven, met grondige herstructureringen te blijven weigeren.

Ook moeten we maar even kijken naar de miljarden (ditmaal euro’s) die verspild worden door de NMBS, een bedrijf, dat in feite geleid wordt door de vakbonden, die dwars liggen, telkens de CEO met voorstellen afkomt om het bedrijf gezond te maken. Zolang de socialisten deel uitmaakten van de regering, moest men hier zelfs niet aan denken. Thans probeert de CEO van dit bedrijf, Jo Cornu, die stal uit te mesten. De vakbonden lijken nu eindelijk in te zien, dat het zo niet verder kan.

Minder bekend bij het grote publiek is het initiatief van onze overheid ‘Vlaanderen in Actie’ dat in 2006 boven de doopvont werd gehouden, met een zeer ambitieuze doelstelling , nl. : Vlaanderen in Actie is het toekomstproject van Vlaanderen. Vlaanderen wil tegen 2020 uitmunten als een economisch innovatieve, duurzame en sociaal warme samenleving’. Kris Peeters was een van de belangrijkste promotors. Het project werd na een miljoenenverspilling een totale flop en werd onlangs in alle stilte afgevoerd. Hoeveel dit de belastingbetaler gekost heeft, hebben we niet kunnen achterhalen, maar een cijfer dat genoemd wordt zou liggen in de orde van grootte van honderd miljoen euro. Het eigenaardige is nu wel, dat Kris Peeters (CD&V) voor zulke flagrante verspillingen, door de burgers helemaal niet wordt afgestraft, integendeel zelfs. Volgens een recente peiling staat hij op de tweede plaats als meest populaire politicus in Vlaanderen. Hij moet dus helemaal geen goed beleid voeren om populair te blijven.

Experten

De Europese Commissie zal, eens het plan Juncker in voege treedt, experten aanduiden, die moeten nagaan in welke domeinen met succes zou kunnen geïnvesteerd worden, en welke domeinen voornamelijk in aanmerking komen voor innovatie. Maar geen enkele expert is volgens ons hiertoe in staat. Experten zijn geen ondernemers. Mark Zuckerberg (Facebook), Bill Gates (Microsoft), Steve Jobs (Apple), Elon Musk (Tesla) hebben nooit advies gekregen van experten waarin ze best zouden investeren. Dergelijke bedrijven ontstaan uit de creatieve geest van de ondernemer, niet uit een studie van een expert. Het initiatief van de Europese Commissie wordt waarschijnlijk een bureaucratische bedoening, die volgens ons gedoemd is om te mislukken. Niet alleen de belastingbetaler, dat is u en ik, worden dan het grote slachtoffer, vooral onze jeugd blijft in de kou staan, nieuwe banen zullen niet gecreëerd, maar wel vernietigd worden.

Willy De Wit, verbonden aan de onafhankelijke denktank economie ‘Workforall’ (www.workforall.org)