De huurprijs van een sociale woning is vanaf januari gemiddeld 29 euro duurder geworden. Dat blijkt uit cijfers van Vlaams minister van Wonen Matthias Diependaele (N-VA). Voor gezinnen met volwassen kinderen met een handicap voorziet de Vlaamse regering een bijsturing.
Eind december was ophef ontstaan rond de aanpassing van de sociale huurprijzen. Huurders kregen soms slechts enkele dagen voor de aanpassing te horen dat hun woning vanaf januari een pak duurder zou worden. Volgens berekeningen van de PVDA ging het om een stijging van gemiddeld 38 euro. Een en ander leidde tot protest. Veel sociale huurders stapten naar de ombudsman omdat hun huur soms met 50 procent of meer omhoog ging.
Minister Diependaele beloofde dat er eind januari een evaluatie van de hervorming van de sociale huurprijzen zou komen en dat er mogelijk zou worden bijgestuurd. De minister had daarvoor van de huisvestingsmaatschappijen een overzicht gevraagd van de definitieve prijzen. Dat overzicht is er nu.
‘De huurprijzen zijn nu beter aangepast aan het werkelijke inkomen van de inwoners’ – Vlaams minister van Wonen Matthias Diependaele (N-VA)
‘De globale cijfers liggen in de lijn van de verwachtingen, een gemiddelde stijging van 9 procent, van 308 naar 337 euro’, zegt hij. Volgens Diependaele is die stijging zeker te rechtvaardigen. ‘De huurprijzen zijn nu beter aangepast aan het werkelijke inkomen van de inwoners, en aan de kwaliteit van de woning. Daarnaast blijft het verschil met de marktwaarde aanzienlijk, die ligt gemiddeld op 640 euro.’
Concreet stijgt de huurprijs van 10 procent van de woningen met meer dan 100 euro, 12 procent van de woningen stijgt tussen 50 en 100 euro, 51 procent van de huurprijzen kende een stijging tussen 0 en 50 euro per maand en 27 procent van de huurprijzen daalt.
Volwassen kinderen met een handicap
Er komt ook een bijsturing voor gezinnen met volwassen kinderen met een handicap. ‘Nu we het volledig overzicht hebben, hebben we ook daarvan effectief een globale evaluatie kunnen maken. Daaruit blijkt dat voor deze gezinnen de sociale huur met gemiddeld 46 procent stijgt (340 naar 495 euro). Zoals al eerder aangegeven in het parlement, zouden we in dat geval bijsturen’, zegt Diependaele.
‘Voor deze ongeveer 3.000 gezinnen gaan we vanaf nu de inkomensvervangende tegemoetkoming van de persoon(en) met een handicap niet meer meetellen bij de herberekening. Om een werkloosheidsval te vermijden, nemen we ook hun arbeidsinkomen mee in die vrijstelling. Bovendien geven we een extra korting aan mantelzorgers. Per volwassen bijwoner met een handicap komt er een extra gezinskorting (GK). Vandaag is die 19 euro per bijwoner met een handicap, vanaf nu verdubbelen we die. Door deze twee ingrepen, stijgt de gemiddelde huur voor deze 3.000 gezinnen gemiddeld met slechts 7 procent (340 naar 364). Deze aanpassing voeren we ook retroactief uit.’
Armoedetoets
Terwijl CD&V en Open Vld, de andere partijen uit de Vlaamse regering, tevreden reageren op de aangekondigde correcties, blijven oppositiepartijen Groen, sp.a en PVDA kritisch.
‘Voortschrijdend inzicht komt beter laat dan nooit, maar ik zal de minister niet met rust laten tot de sociale huurder iedere cent die hij te veel betaalde heeft teruggezien.’ Zo reageert Vlaams parlementslid Maxim Veys (sp.a) op de nieuwe huurprijsberekening voor sociale woningen. Veys laakt dat de minister de aanpassing van de prijzen voor nieuwjaar roekeloos heeft doorgeduwd. ‘Wij hebben meermaals gevraagd om de effecten vooraf te analyseren. De minister koos ervoor om blind op de knop te duwen en pas achteraf de schade op te meten. En die schade is zeer groot. De cijfers bevestigen volledig de signalen die we al wekenlang opvangen van sociale huurders’, aldus Veys.
‘Dit is het topje van de ijsberg’ – Vlaams parlementslid Tom De Meester (PVDA)
Voor de andere oppositiepartij Groen getuigt de bijsturing van ‘degelijkheid’, maar is het probleem breder. ‘Er zijn vandaag heel wat huurders wiens huurprijs plots en fors is gestegen, en die deze hogere huurprijs gewoonweg niet kunnen betalen’, zegt Vlaams parlementslid An Moerenhout. Ze vraagt daarom de minister een armoedetoets uit te voeren op de nieuwe sociale huurprijzen en op basis daarvan de nieuwe berekeningswijze van de sociale huurprijzen bij te sturen.
‘Vandaag ontbreekt elke sociale correctie op de nieuwe huurprijzen. Er is geen enkele toets gebeurd om te meten of dit de armoede onder de meest kwetsbare Vlamingen zal doen toenemen. Dus als de minister sociaal wonen echt wil voorbehouden voor de meest kwetsbaren, zoals hij beweert, dan gaat hij akkoord met het uitvoeren van een armoedetoets’, aldus Moerenhout.
PVDA dringt aan op bijkomende maatregelen. ‘Minister Diependaele had een “grondige analyse” beloofd, maar beweert nu op basis van de eerste cijfers dat het probleem zich enkel situeert bij 3.000 gezinnen met inwonende kinderen met een beperking. Dat klopt niet’, zegt Vlaams parlementslid Tom De Meester. ‘In werkelijkheid zijn er meer dan 15.000 gezinnen die maandelijks meer dan 100 euro extra moeten ophoesten, en nog eens bijna 20.000 gezinnen die hun huur met meer dan 50 euro zien stijgen. Dit is het topje van de ijsberg. De minister spreekt voor zijn beurt. Wij willen een grondige analyse en grondige maatregelen.’ De partij eist de cijfers op bij minister Diependaele en vraagt een debat in het parlement.
