Patrick Van Buggenhout veranderde met MyTrustO de manier waarop schulden geïnd worden radicaal. Hij heeft nu een nieuw grensverleggend voorstel. “Het ligt in de lijn van het regeerakkoord. Het kan honderden miljoenen voor de begroting opleveren. Bedrijven zouden minder last hebben van achterstallige betalingen. Mensen met schulden zouden meer gemotiveerd worden om te werken en meer besteedbaar inkomen hebben.”
Patrick Van Buggenhout leest in het regeerakkoord van de federale regering voor de periode 2025-2029 dat werken meer moet lonen. In verschillende bewoordingen herhaalt de federale regering diezelfde boodschap keer op keer.
“Mensen met schulden, die geconfronteerd worden met loonoverdracht of loonbeslag vallen terug op een minimum beschikbaar inkomen, waardoor werken niet meer loont”, stelt de oprichter van MyTrustO vast. De federale overheidsdienst Financiën legde vorig jaar 1,1 miljoen keer beslag op de inkomsten van wanbetalers, leert het jaarverslag van de overheidsdienst. Dat aantal loonbeslagen ligt vier keer zo hoog als in 2020.
“Steeds meer overheidsdiensten vertrouwen ons hun vorderingen toe, met een jaarlijkse stijging tussen 5 en 10 procent, goed voor een totaal van 20 miljard euro in 2024”, reageerde een woordvoerder van de FOD Financiën. “Daarnaast moderniseerde de administratie haar IT-tools om de benutting van solvabiliteitsbronnen te versnellen.”
Wat is het probleem?
Niemand heeft er baat bij als mensen met schulden in langdurige werkloosheid of ziekte terechtkomen. Want financiële stress heeft ook een schadelijke impact op de gezondheid. “Zieke werknemers belanden dan op de ziekenkas, werklozen krijgen stempelgeld of een leefloon. De begroting van de gemeenten en de OCMW’s swingt de pan uit”, stelt Van Buggenhout.
“Er speelt ook een nefast domino-effect”, legt Van Buggenhout uit. “Mensen met schulden kunnen minder geld uitgeven, waardoor de omzet van de ondernemingen daalt. Ondernemingen blijven zitten met meer onbetaalde facturen. Waardoor die op hun beurt meer cashflowproblemen hebben en minder winst genereren. Minder winst van de ondernemingen betekent ook minder inkomsten uit belastingen voor de overheid.”
De grootste verliezer is de overheid door de stijging van de sociale uitgaven en de daling van de inkomsten, volgens Van Buggenhout. “Mensen met schulden verteren een enorm budget aan sociale tegemoetkomingen.”
Wat is de oplossing?
Voor Van Buggenhout ligt de oplossing voor de hand. “Er zijn 1,3 miljoen ondernemers in ons land. Stel dat we die gemiddeld 2.000 euro per ondernemer in een Refund-fonds laten inleggen, met een fiscaal voordeel. Dan halen we 2,6 miljard euro op. Mensen met schulden zouden dan éénmalig van dit fonds gebruik kunnen maken om hun schulden te groeperen en snel terug te betalen, onder de opschortende voorwaarde dat zij inkomen genereren uit arbeid.”
Het gaat voor alle duidelijkheid niet om een kwijtschelding van schulden, maar om een centralisatie. Het kan alleen voor mensen met een schuldenlast van bijvoorbeeld 15.000 euro, een bedrag dat nog te overzien is. “Op die manier kunnen mensen met schulden oplopende uitvoerings- en explootkosten en rentelasten vermijden. Zo vermijden we dat die mensen in een stijgende schuldenspiraal terechtkomen”, stelt Van Buggenhout.
Realistisch tempo
“Een openbaar ambtenaar zoals een gerechtsdeurwaarder kan een neutraal rapport opmaken met een allesomvattend overzicht van de lopende schulden. De schuldeisers kunnen hun vorderingen aan deze openbare ambtenaar overmaken. De ambtenaar kan de vorderingen na een controle gebundeld overmaken aan het Refund-fonds. Het fonds kan vervolgens elke schuldeiser zijn toegewezen deel doorstorten. De werkende mens betaalt het fonds onder toezicht van de ambtenaar op een realistisch tempo volledig terug. De koopkracht van die werkende mens verhoogt automatisch en de verlammende schuldenstress verdwijnt.”
Van Buggenhout ziet alleen maar voordelen: “De overheid wint, want de sociale uitgaven dalen substantieel en de inkomsten uit belastingen stijgen. De hele maatschappij wint, want financiële problemen kunnen leiden tot sociale isolatie, echtscheidingen, partner- en gezinsgeweld, enzovoort. De schuldenstress belast ook de ontwikkeling van kinderen. De schaarse middelen bij Justitie kunnen nuttiger gebruikt worden, want er zullen minder procedures en rechtszaken gevoerd worden. De werkgevers zullen minder absenteïsme door schuldenstress kennen onder het personeel. Ondernemers krijgen een snellere terugbetaling.”
Eénmalige resetknop
Volgens Van Buggenhout is het risico op ‘profiteurs’ zo goed als onbestaande. “Mensen kunnen maar één keer gebruik maken van het fonds. Ze krijgen één reset en enkel en alleen als ze werken. Weet je hoe snel mensen in schulden terechtkomen? Een scheiding, een faillissement, een tegenslag, een ziekte,… Het kan iedereen overkomen. En vandaag worden die mensen veelal versmacht door een waslijst aan afbetalingsplannen.”
Voor Van Buggenhout staat het Refund-fonds niet op zich. Het is één van de initiatieven uit een ruimer plan om te werken aan een financieel gezonde samenleving. Hij werkte dat plan samen met Modero uit, een samenwerkingsverband van gerechtsdeurwaarders die voor een persoonlijke aanpak gaan. Wat het Refund-fonds betreft, is Van Buggenhout ervan overtuigd dat het “een economisch vliegwiel kan worden met een bijzondere maatschappelijke en sociale impact”.