Voorlopig nog geen hogere rente op het spaarboekje: wat met de alternatieven?

Het is voor overheden, bedrijven en gezinnen veel duurder om geld te lenen dan eind vorig jaar. Waarom gaat de rente op kredieten wel omhoog, maar de rente op spaarboekjes niet? Bieden andere spaarproducten meer rendement?

Als de Belgische overheid geld wil lenen bij grote beleggers, dan moet ze meer dan 3 procent rente per jaar betalen, terwijl ze eind vorig jaar nog gratis kon lenen. Als een Belgisch gezin bij de bank een hypotheeklening op tien jaar wil nemen, betaalt het gemiddeld 2,84 procent rente, ofwel 0,91 procentpunt meer dan een half jaar geleden, volgens de rentebarometer van Immotheker Finotheker. Het gaat hard met de rente. Toch voor kredietnemers.

De Europese Centrale Bank (ECB) is pas in juli haar richtinggevende rentetarieven beginnen te verhogen, maar de rente om te lenen is al maanden eerder beginnen te stijgen. Begin juni voorspelde Peter Vanden Houte, de hoofdeconoom van ING België, dat de banken in het najaar hier en daar de rente op spaarrekeningen zouden beginnen te verhogen. “Het is tenslotte een concurrentiële markt.” Voorlopig is het voor spaarders nog steeds speuren naar hogere rentes.

“Als de depositorente op 0,25 procent staat, bijvoorbeeld, is er weer marge om de basisrente (minimaal 0,01%) of de getrouwheidspremie (minimaal 0,1%) op spaarrekeningen te verhogen”, zei Vanden Houte in juni. Zowel de basisrente als de getrouwheidspremie wordt uitgedrukt in het percentage van uw spaargeld dat u krijgt als u het een volledig jaar zou laten staan op de rekening. De basisrente begint al van dag één pro rata aan te tikken. Voor u recht krijgt op de premie, moet uw spaargeld daadwerkelijk een jaar bij dezelfde bank blijven staan.

Bieden andere spaarproducten een hoger rendement? Trends zocht het uit. We beperken ons tot alle spaaroplossingen met een depositobescherming.

Spaarboekjes – Weinig beweging in de rente

Tot juli moesten de banken 0,5 procent rente betalen om hun overtollige liquiditeiten ‘s nachts bij de ECB te parkeren. Vandaag hoeven ze geen strafrente meer te betalen, maar krijgen ze 0,75 procent rente op hun deposito’s bij de ECB. Tegelijkertijd is de rente op het overgrote deel van de Belgische spaarboekjes nog geen millimeter naar boven opgeschoven. Er zijn uitzonderingen.

CKV was de eerste bank die een hogere vergoeding voor de spaarrekeningen aankondigde. Op 1 oktober verdubbelde de basisrente van 0,1 naar 0,2 procent. De getrouwheidspremie ging van 0,15 naar 0,5 procent. Daarmee kwam de kleine bank bovenaan in de rangschikking met hoogste vergoedingen te staan.

Dat duurde niet zo lang, want op 17 oktober verhoogde Santander Consumer Bank op haar beurt, allicht als reactie, een aantal tarieven. De hoogst mogelijke vergoeding bij de internetbank is 0,5 procent basisrente plus 0,7 procent premie. Die geldt enkel voor mensen die 125.000 tot 200.000 euro op een rekening hebben. Ter herinnering: bij een faillissement van de bank is slechts 100.000 euro per persoon gedekt door de depositobescherming. Bij Santander is Spanje verantwoordelijk voor het beschermingsfonds. Voor kleinere bedragen kunnen spaarders bij Santander terecht voor een Vision+-rekening (0,2% + 0,8% premie) of een Vision-rekening (0,4% + 0,2% premie).

MeDirect trok afgelopen maandag de basisrente op voor de klanten met een MeDirect Dynamic Sparen-rekening: van 0,10 naar 0,35 procent. De getrouwheidspremie ging van 0,10 naar 0,15 procent. Tot vorige week konden spaarders slechts 30.000 euro op die rekening zetten. Dat maximum is geschrapt. De internetbank nestelt zich net onder CKV en Santander in de ranking met de hoogste spaarrentes.

Eerder verhoogde MeDirect ook al de rente op de niet-gereglementeerde spaarrekening ME3-spaarrekening van 0,09 naar 0,3 procent netto. Die laatste rekening verschilt van gereglementeerde spaarboekjes op drie manieren. Ten eerste is het geld niet onmiddellijk opvraagbaar. De klant moet drie maanden op voorhand verwittigen dat hij geld van de rekening wil halen. Ten tweede is er geen getrouwheidspremie, en ten derde gaat van de rente 30 procent roerende voorheffing af.

KBC sluit een renteverhoging niet uit. Triodos zegt dat een stijging in de lijn van de verwachtingen ligt, maar zegt dat nog niks beslist is. Alle banken houden de rente van de ECB en de rentevoeten bij de concurrentie nauwlettend in de gaten.

Termijnrekeningen en kasbons – Niet veel te melden

NIBC Direct kondigde afgelopen zomer een lichte verhoging van de rentevoeten voor termijnrekeningen aan. Op termijnrekeningen met een looptijd van twee tot tien jaar krijgen spaarders nu 0,525 procent netto. Een woordvoerder van de Nederlandse internetbank kan niet zeggen of er nog renteverhogingen voor spaar- of termijnrekeningen in de pijplijn zitten. “Het prijsbepalingsproces loopt continu en is afhankelijk van verschillende factoren, waaronder de tienjaarsrente en de ECB-rente, maar ook macro-economische en bedijfsspecifieke factoren. Al die afwegingen leidden al tot wijzigingen op drie spaarmarkten waar NIBC actief is.”

Rudi Deruytter, de CEO van CKV, laat weten dat hij geen tegenzet plant om de spaarrekeningen van CKV weer helemaal bovenaan in de ranking met hoogste spaarrentes te krijgen. Er komt eventueel wel nog een verhoging op de termijnrekeningen met een looptijd van een jaar aan. “We namen daarover nog geen beslissing”, voegt hij er evenwel aan toe.

Spaarverzekeringen – Bezig aan een comeback

Bij de tak21-levensverzekeringen zit meer beweging in de rente dan bij de spaar- en termijnrekeningen. Zo’n levensverzekering biedt een gegarandeerd rendement, met de mogelijkheid op ietsje meer rendement, als het de verzekeraar voor de wind gaat. De beleggers moeten rekenen op een looptijd van minstens acht jaar. Wie zijn geld te snel uit een tak21-contract haalt, wordt daarvoor fiscaal gestraft. Dat maakt ook dat het spaargeld in zo’n tak21-contract op een iets langere termijn kan worden belegd in obligaties dan doorgaans het geval is voor spaargeld dat onmiddellijk opvraagbaar is op een spaarrekening.

AG Insurance trok op 1 september al de gegarandeerde rente op van 0,25 naar 0,75 procent voor de niet-fiscale tak21-levensverzekeringen die BNP Paribas Fortis verdeelt. Nog enkele verzekeraars bieden sinds een week of enkele weken betere voorwaarden aan voor bepaalde tak21-verzekeringen. Dat is bijvoorbeeld het geval bij Argenta, waar de gegarandeerde intrestvoet voor het Argenta Life Plan afgelopen weekend van 0,7 naar 1,8 procent ging. Dat is meer dan een verdubbeling.

Bij KBC is er sinds maandag 17 oktober opnieuw een minimale rentevoet van 1 procent voor een achtjarige garantieperiode te verkrijgen. Patronale Life verhoogt tijdelijk, van 3 oktober tot en met 30 november, de gewaarborgde rente op zijn tak21-spaarverzekeringen Secure21, Starfix, Safe21 en Fructisafe. Op Starfix krijgen spaarders die er op tijd bij zijn gedurende acht jaar 1,5 procent, in plaats van 0,8 procent. Op Secure21 is er een levenslang gegarandeerde intrestvoet van 0,5 procent.

De periode is ook belangrijk, want de verzekeraars zijn de voorbije jaren niet alleen steeds lagere rentes, maar ook steeds minder langlopende garanties beginnen aan te bieden. Wat bent u met een gegarandeerde rente van 1 procent voor een jaar, als u voor acht jaar vastzit en niet zeker weet of het contract de zeven daaropvolgende jaren nog iets opbrengt?

“Tak21-levensverzekeringen zijn aan een terugkeer bezig”, merkt Jean-Marc Dekesel, de zaakvoerder van DefA Finance, een onafhankelijke makelaar met een specialisatie in spaar- en beleggingsverzekeringen. De voorbije jaren was er zowel een verminderde vraag als een verminderd aanbod. “Bij tak21 moet een belasting van 2 procent aan het begin van het contract betaald worden. Als de spaarder het geld na de achtste verjaardag van het contract opvraagt, dan is het verder vrij van belasting. Bij kasbons, termijnrekeningen en staatsbons gebeurt de belasting achteraf op het effectieve rendement.”

Hoe lager het rendement, hoe zwaarder die belasting psychologisch weegt. “Nochtans is een belasting van 2 procent vooraf steeds voordeliger dan een belasting van 30 procent achteraf. Maar als een tak21-levensverzekering 1 procent opbrengt, moet je al twee jaar wachten alvorens je geld begint te renderen. Ook de instapkosten moeten nog in rekening gebracht worden. Die variëren van 0 tot enkele procenten. Daarom is het zo belangrijk een makelaar te kiezen die geen instapkosten aanrekent”, stelt Jean-Marc Dekesel.

Volgens Dekesel hebben verschillende maatschappijen de gegarandeerde rente op nul gezet of zijn ze gewoonweg gestopt met het aanbieden van tak21-levensverzekeringen, omdat er ook voor de aanbieders te weinig rendement overbleef. “Er moet rendement zijn voor de klant, het distributiekanaal, de maatschappij en haar aandeelhouders. Als iets 6 procent opbrengt, is het gemakkelijk om iedereen te vriend te houden. Met een rente van minder dan 1 procent is dat erg moeilijk.”

Lange looptijd is geen goed idee

Bij Crelan en AXA Bank viel geen nieuws te rapen over rente-aanpassingen. De rente voor kasbons en termijnrekeningen bij beide banken, die midden in een fusie-operatie zitten, is niet om over naar huis te schrijven. Wat wel opviel, is dat de bankengroep de spaarders waarschuwt niet te snel over te stappen naar spaarproducten met een lange looptijd. “Het is wellicht interessanter nog even via de spaarrekening af te wachten”, meent de woordvoerder. “Gelet op de intentie van de Europese Centrale Bank om de rente nog verder op te trekken.”

De woordvoerder heeft het ook over de grote beursschommelingen en hoe die gepaard gaan met koopkansen. “Periodiek beleggen op de beurs via fondsen levert op de lange termijn doorgaans de beste resultaten op en biedt een betere bescherming tegen inflatie dan sparen.” Ook bij BNP Paribas Fortis krijgen de spaarders het advies “het best verder te kijken dan rentegekoppelde producten voor het geld dat ze voor langere tijd kunnen missen”. Spaarders moeten risico nemen om hun koopkracht te beschermen. Maar niet iedereen durft zijn geld te beleggen, al zeker niet na de crash met meer dan 20 procent van Belgische aandelen in 2022 en met alle onzekerheid over de hoogte van de energiefacturen.

Jean-Marc Dekesel merkt op dat de mogelijkheid tot winstdeelname een belangrijk voordeel van tak21-levensverzekeringen is. “In een stijgende markt zijn termijnrekeningen, kasbons en staatsbons met een rendement dat vastligt voor de komende jaren minder interessant. Door de winstdeelname zal een tak21-verzekering in zekere mate de marktevolutie volgen. Het rendement klopt de inflatie niet, maar welk alternatief doet dat wel? Tak21-producten zijn een van de beste alternatieven voor wie risicoavers is en wenst te genieten van de depositobescherming tot 100.000 euro per persoon en per maatschappij.”