‘Zelfs verzekeraars staan niet boven de wet’

“Het is ronduit stuitend te moeten vaststellen hoe sommige verzekeraars zichzelf stelselmatig boven de wet blijven plaatsen”, zegt Simon November van de consumentenorganisatie Test-Aankoop.

Stijgende premies van hospitalisatieverzekeringen zijn voor de consument nooit goed nieuws. Wanneer ze dan ook nog eens door de strot van de klant worden geduwd zonder enige wettelijke basis, smaken ze extra bitter.

Even een stukje geschiedenis : eind 2009 kondigde verzekeraar DKV voor het jaar 2010 een premieverhoging aan van bijna 7,84 procent voor de dekking bij opname in een eenpersoonskamer. Dergelijke toeslagen kunnen wel degelijk geoorloofd zijn. Destijds waren er drie toetsstenen om zo’n verhoging in te voeren : een stijging op basis van de consumptieprijzen, op basis van de medische index of mits toelating van de CBFA (thans FSMA). In het geval van DKV waren geen van deze voorwaarden vervuld. Meer zelfs, de maatschappij had van de CBFA uitdrukkelijk geen fiat gekregen voor de premieverhoging. Iets wat het bedrijf nadien tevergeefs betwistte bij de Raad van State.

Desondanks argumenteerde DKV dat de verhoging noodzakelijk was om in 2010 niet in de rode cijfers te eindigen en legde daarom de wet naast zich neer. Een verhoging van bijna 8 procent dus, daar waar cijfers van de Christelijke Mutualiteit daterend van december 2010 aantonen dat de gemiddelde stijging van de hospitalisatieverzekeringen voor dat jaar op 1 procent lag.

Naar de rechtbank van Koophandel dan maar, dachten wij bij Test-Aankoop. Vlak voor Kerstmis oordeelde de handelsrechter dat de tariefverhoging een inbreuk vormde op de Wet marktpraktijken. DKV moest de premies van 2010 terugbrengen op het niveau van 2009 op straffe van een dwangsom van 500 euro per dag voor 400 000 contracten. In plaats van zich te schikken naar het vonnis, volhardde DKV en kondigde ze een nieuwe premiestijging aan. U raadt het al, deze tariefverhoging werd berekend op de eerder onwettelijk opgeblazen premie.

Ook juridisch dacht DKV niet aan opgevenen. De verzekeraar ging in beroep. Het konijn dat toen uit de hoed werd getoverd was dat de Belgische wet die de tariefvrijheid van de verzekeringsmaatschappijen aan banden legde, in strijd zou zijn met het Europees principe van tariefvrijheid. Alsvorens het Hof van Beroep de zaak aldus kon beslechten, vertrok het dossier naar Luxemburg, naar het Hof van Justitie. In 2013 oordeelde het hoogste Europese rechtscollege dat de Belgische wetgever wel degelijk de tariefvrijheid mag beperken om te vermijden dat consumenten anders met aanzienlijke en onverwachte premieverhogingen te maken zouden krijgen, waarop het dossier opnieuw naar België kwam. Gesterkt door de Europese rechtspraak, kon het Hof van Beroep DKV veroordelen, wat het ook deed op 18 februari 2016.

Formeel stelde het Hof dat de tariefverhogingen van 2010 en 2011 illegaal waren en een schending inhielden van het Wetboek Economisch recht. Helaas, gezien de tijd die is verstreken, kon het Hof niet de hele beslissing van 2010 bekrachtigen. Ondertussen had de Nationale Bank van België nieuwe tarieven goedgekeurd die worden toegepast sinds februari 2012. Gezien deze, dit keer zowaar legale tariefverhogingen, kon DKV niet meer worden veroordeeld tot een terugkeer naar het tariefniveau van 2009.

Uiteraard was het naïef om te denken dat de verzekeraar, een onderdeel van het Duitse Munich Re, het illegale surplus aan premies aan hun klanten zou terugbetalen. Meer nog, DKV besloot het arrest te lezen met een wel heel roze bril. “Na een lang technisch debat sinds 2010, heeft het Hof van Beroep het verzoek van Test-Aankoop verworpen om de premieverhogingen 2010 te annuleren”, communiceerde de verzekeraar. Op de vraag om de klanten dan te vergoeden voor de jaren 2010 en 2011 antwoordde DKV dat voor hen het dossier is afgesloten. ‘Foert’, dus.

Het is ronduit stuitend te moeten vaststellen hoe sommige verzekeraars zichzelf stelselmatig boven de wet blijven plaatsen; teruggefloten door het hoogste bestuursrechtelijke college van het land, bot gevangen bij het Hof van Justitie en twee veroordelingen later, geeft DKV immers geen krimp. Als Test-Aankoop willen wij de betrokken consumenten dan ook helpen hun centen terug te krijgen. Hiertoe stellen wij alvast typebrieven ter beschikking waarmee gedupeerden DKV formeel ingebreke kunnen stellen. Daarnaast sluiten wij geen verdere juridische stappen uit indien de verzekeraar volhardt in de boosheid.