Schuldsaldoverzekering beschermt niet iedereen

Er is al veel inkt gevloeid over de hoge premies die verzekeraars voor schuldsaldoverzekeringen aanrekenen. Veel minder bekend zijn de uitsluitingen, waarbij verzekeraars weigeren om het saldo van de hypothecaire lening af te lossen. “De verzekeraars passen de wet toe”, klinkt het bij sectorfederatie Assuralia.

Het zal u maar overkomen. U koopt samen met uw partner uw droomhuis, maar nog geen jaar later overlijdt uw partner. Een geluk bij een ongeluk: uw partner sloot bij het nemen van het krediet een schuldsaldoverzekering af, die zijn of haar deel van de afbetalingen zal aflossen. Maar dan komt een mail van de verzekeraar die alles onderuithaalt. De dood van uw partner wordt geclassificeerd als zelfmoord. De verzekeraar zal helemaal niets uitkeren. Het overkwam onlangs een jonge vrouw met twee kleine kinderen.

“Overlijden van de verzekerde door zelfmoord in het eerste jaar van het contract”, staat bij zowat elke verzekeraar vermeld bij de uitsluitingen, maar het is pas wanneer het u overkomt dat de impact van zo’n uitsluiting volledig doordringt. Andere redenen voor uitsluiting zijn: een overlijden van de verzekerde door actieve deelname aan oorlogsgebeurtenissen of door geweldpleging door toedoen van de verzekeringnemer of de begunstigde.

“De verzekeraars passen de wet toe”, reageert woordvoerder Barbara Van Speybroeck van de verzekeringskoepel Assuralia. “De wet verzekeringen voorziet dat de verzekering niet tussenkomt bij zelfmoord binnen het eerste jaar na afsluiting. Met een zelfmoord een jaar of meer dan een jaar na de inwerkingtreding van de overeenkomst zal geen rekening worden gehouden door de verzekeraar.”

Verzekeraars maken geen uitzondering op die regel. “Omwille van het risico op antiselectie gaan we ervan uit dat alle verzekeraars de wet toepassen”, legt Van Speybroeck uit. Antiselectie is het verschijnsel waarbij mensen zich verzekeren tegen de risico’s die ze een grote kans toedichten en zich niet verzekeren tegen de risico’s die ze weinig waarschijnlijk achten. Cru gesteld: de wetgever wil vermijden dat mensen die met zelfmoordgedachten kampen nog snel een levensverzekering afsluiten om hun nabestaanden financieel te beschermen.

Als de partner drie weken later was overleden, was de verzekeraar niet op zoek gegaan naar de doodsoorzaak. “Het bewijs van zelfmoord moet door de verzekeraar worden geleverd”, weet de woordvoerder van Assuralia. De verzekeraars hebben geen statistieken of wetenschappelijke bewijzen om de grens op één jaar te leggen. “De wetgever gaat ervan uit dat mensen niet langer dan één jaar op voorhand een zelfmoord concreet plannen. Die wetsbepaling gaat vermoedelijk terug tot de jaren zeventig of tachtig. Statistieken hierover hebben wij niet tot onze beschikking”, zegt de woordvoerder van Assuralia.

Enorme prijsverschillen

Een schuldsaldoverzekering is niet zomaar een levensverzekering die mensen op om het even welk moment afsluiten. Wie een huis koopt of verbouwt, sluit daar doorgaans een lening voor af. Veel banken eisen zo’n verzekering als voorwaarde voor het krediet of kennen een korting toe op de hypothecaire rente als de leners een schuldsaldo- en of brandverzekering afsluiten bij de verzekeraar waarmee de bank samenwerkt. “Let op, die korting weegt niet altijd op tegen de premies die je moet betalen voor de verzekeringen en er zijn enorme prijsverschillen”, waarschuwt John Romain van Immotheker Finotheker.

Assuralia meldt dat in 2022 ongeveer 270.000 polissen voor schuldsaldoverzekeringen zijn afgesloten, tegenover 255.000 nieuwe woonkredieten. Voor eenzelfde krediet kunnen twee schuldsaldoverzekeringen worden afgesloten: voor elke partner één. “Niet elke kredietinstelling eist dat de kredietnemer een schuldsaldoverzekering afsluit”, weet Romain. “Veel hangt af van de financiële situatie van de kredietnemer en de relatie met de bank.” Vrij vertaald: als u een groot deel van de aankoopprijs van de woning zelf kunt op tafel leggen en als u bijvoorbeeld een grote beleggingsportefeuille bij de bank hebt, dan kunt u allicht zonder schuldsaldoverzekering een hypothecaire lening afsluiten.

Bij jonge gezinnen waar een groot deel van het inkomen naar de afbetaling van de lening gaat, is zo’n schuldsaldoverzekering bijna een must. “Ben je een alleenstaande zonder kinderen? Als je dan overlijdt vóór je lening is afbetaald, laat je in de regel niemand na die financieel van jou afhankelijk is. In dat geval zijn sommige banken ook bereid om een hypotheeklening te verstrekken zonder schuldsaldoverzekering”, voegt Romain toe. Als er geen kinderen zijn, kan de woning desnoods verkocht worden, als de lening nog niet volledig aan de bank is terugbetaald.