Minister van Justitie Koen Geens (CD&V) stelt een kwaliteitslabel met meldingsplicht in voor gerechtsdeskundigen en vertalers. Het komt er na klachten van burgers over experts die onder één hoedje zouden spelen met verzekeraars.
In een reportage van het VRT-programma “Panorama” getuigden vorig jaar slachtoffers van ongevallen dat hun verzekering hen niet wil vergoeden voor arbeidsongeschiktheid, omdat experts in de rechtbank verklaarden dat ze nog kunnen werken. Telkens bleken die experten in andere zaken op te treden vóór de betrokken verzekeringsmaatschappijen. De aantijgingen van partijdigheid en belangenvermenging zorgden voor een schokgolf in het wereldje. De Orde van Geneesheren waarschuwde dat artsen die alleen voor justitie mogen werken, zouden bedanken voor de job.
Kwaliteit en objectiviteit garanderen
Om onpartijdigheid te garanderen, komt er vanaf december een nationaal register, met meldingsplicht
“Nu kan een magistraat in strafzaken gelijk welke expert aanstellen. Om onpartijdigheid te garanderen, komt er vanaf december een nationaal register, met meldingsplicht”, zegt Geens in De Morgen en Het Laatste Nieuws.
Het centrale register moet de kwaliteit en de objectiviteit garanderen. Aan de opname in het register zijn voorwaarden verbonden (bv. rond opleiding en ervaring) en de opname zelf is beperkt in de tijd. Zo gaat het om een periode van zes jaar. Wie langer in het register wil staan, moet deelnemen aan verplichte permanente vorming.
Daarnaast is er dus ook de meldingsplicht. Die plicht moet de transparantie verhogen, meent Geens. “Wanneer een expert gevraagd wordt in een zaak waar een belangenconflict dreigt, moet hij dat melden. De rechter kan dan al voor de start van een proces oordelen of er een andere expert moet worden aangesteld, of een betrokken partij kan meteen een expert wraken.”
Geens: “Dit biedt niet alleen meer transparantie voor de burger die de rechter van bij de start van het geding kan vragen een gerechtsdeskundige te wraken waardoor geen waardevolle tijd verloren gaat in het verloop van de procedure. Dit biedt tevens zekerheid voor de deskundige die eraan twijfelt of hij een belangenconflict heeft dat van die aard is dat hij niet zou kunnen optreden”.
BBVT reageert positief
De Beroepsvereniging Beëdigd Vertalers en Tolken (BBVT) reageert verheugd op het initiatief van de minister. “Onafhankelijke beëdigde vertalers en tolken, die geen banden hebben met de advocatuur of politiediensten, zijn het best geplaatst om in alle neutraliteit de communicatie tussen anderstalige partijen, advocaten, magistraten en rechters te faciliteren, ter vrijwaring van het recht op een eerlijk proces”, stelt de vereniging in een persbericht.
De BBVT noemt het een “schande voor een democratische rechtsstaat” dat in de praktijk nog steeds beroep kan worden gedaan op advocaten en politieagenten om te tolken tijdens zittingen of politieverhoren.
Bepaalde advocaten deinzen er zelfs niet voor terug om op te treden als advocaat én als beëdigd tolk in dezelfde zaak
De BBVT stelt bijna dagelijks vast dat er nog altijd politieambtenaren zijn die met toestemming van hun korpschef mogen bijklussen als beëdigd vertaler of tolk. “Er zijn ook advocaten die met toestemming van hun stafhouder opdrachten uitvoeren als beëdigd vertaler of tolk. Bepaalde advocaten deinzen er zelfs niet voor terug om op te treden als advocaat én als beëdigd tolk in dezelfde zaak. Sommige gerechtsdeurwaarders vertalen zelf de dagvaardingen die ze moeten betekenen, ook al behoort dat niet tot hun bevoegdheid.”
Die schijn van partijdigheid leidt volgens de beroepsvereniging tot normvervaging, tast de geloofwaardigheid van het beroep en de hele beroepsgroep aan en belemmert de professionalisering van de beëdigd vertaler en tolk.
De BBVT stelt, naar een Europese richtlijn, de instelling voor van een register of registers van onafhankelijke vertalers en tolken die naar behoren zijn gekwalificeerd.
Het beroep van beëdigd vertaler of beëdigd tolk is voor de beroepsvereniging onverenigbaar met de functie van andere actoren van Justitie (advocaten, magistraten, rechters, griffiers, parket- en griffiebedienden, zaalbodes, penitentiair personeel, gerechtsdeurwaarders, deskundigen), net als politieambtenaren en ambtenaren van inspectiediensten(Belga/NS)
