Ethias-CEO Philippe Lallemand: ‘Stijging herverzekeringstarieven zet druk op prijs die we aanrekenen aan klanten’

De verzekeraar Ethias heeft een goed jaar achter de rug, maar dat is geen garantie voor de toekomst. CEO Philippe Lallemand wijst op de belangrijke uitdagingen waarmee de Belgische verzekeringssector geconfronteerd wordt.

Met een premie-incasso van 3,37 miljard euro boekte Ethias in 2023 een recordomzet. Ook het nettoresultaat van 200 miljoen euro getuigde van een sterke groei. Van de winst vloeit 110 miljoen euro als dividenduitkering naar de aandeelhouders, in hoofdzaak de federale overheid en het Waals en het Vlaams Gewest. Maar het is niet allemaal rozengeur en maneschijn. Lallemand organiseert binnenkort een groot intern seminar over waar Ethias over tien jaar zal staan. “Het is belangrijk vooruit te kijken en een sterke toekomstvisie te ontwikkelen”, zegt hij. “De verzekeringssector wordt geconfronteerd met toenemende risico’s en staat voor een existentiële uitdaging.”

Zo vragen elektrische wagens en de multimodale mobiliteit andere oplossingen dan de klassieke autoverzekering. Cyberrisico’s nemen zowel in aantal als in omvang toe en dreigen onverzekerbaar te worden. Maar de grootste uitdaging is misschien wel de verwachte toename van het aantal natuurrampen zoals overstromingen, stormen, droogte en bosbranden, als gevolg van de klimaatverandering.

Onbetaalbare brandverzekering

Zeker in België zijn die problemen niet te onderschatten. De overstromingen in Wallonië in 2021 kostten nagenoeg 2 miljard euro aan schadevergoedingen. De verzekeraars namen bijna de helft van dat bedrag voor hun rekening, een inspanning die ver boven hun wettelijke verplichting ging. Bovendien leenden ze het saldo aan het Waals Gewest, omdat er geen geld in het rampenfonds van de regio zat. Daardoor rekenen hun herverzekeraars nu hogere premies aan.

De regering verviervoudigde het plafond voor de bijdrage van de verzekeraars tot een bedrag van naar schatting 1,6 miljard euro. Maar over wie voor de schade boven dat bedrag opdraait, zijn geen afspraken gemaakt. De Nationale Bank waarschuwde dat het ontbreken van een duidelijk juridisch kader ertoe kan leiden dat burgers zich niet meer kunnen verzekeren tegen zulke schade of dat hun brandverzekering onbetaalbaar wordt.

Lallemand vraagt dat iedereen zijn verantwoordelijkheid neemt: “In de eerste plaats de verzekeraars zelf, die een dekking moeten blijven aanbieden. In Frankrijk kunnen al honderden gemeenten en collectiviteiten zich niet meer verzekeren tegen natuurrampen. Zulke toestanden moeten we voorkomen. Maar de verzekeraars kunnen niet de volledige schadelast dragen. Ook de overheid moet haar duit in het zakje doen als de schade te hoog oploopt.”

De internationale herverzekeraars kijken met gemengde gevoelens naar de Belgische markt en de onduidelijkheid over wie opdraait voor de schade. En dat is geen goede zaak voor de Belgische verzekeringsmaatschappijen, beseft Lallemand: “Ethias heeft zijn herverzekeringstarieven over de voorbije vijf jaar met 50 procent zien stijgen. Dat zet druk op de prijs die wij aanrekenen aan de klanten. Omdat wij als Belgische verzekeraar enkel in ons land actief zijn, kunnen wij de risico’s niet spreiden over andere landen of regio’s. Daarom hebben we beslist, zoals Ageas al heeft gedaan, om een eigen herverzekeringsstructuur op te zetten. We mogen niet naïef zijn: als er in België geen goede regeling komt, is er een risico dat bepaalde klanten geen brandverzekering meer kunnen afsluiten. De Nationale Bank wijst terecht op de urgentie van een oplossing.”

Lallemand pleit voor een reële privaat-publieke samenwerking tussen de verzekeraars en de overheid om de schade van natuurrampen verzekerbaar te houden. Hij wijst op de inspanningen die de overheid kan doen door het vastleggen van stedenbouwkundige voorschriften en het toekennen van bouwvergunningen, waardoor er bijvoorbeeld niet meer gebouwd kan worden in overstromingsgebied: “De overheid kan heel veel doen op het gebied van preventie, om potentiële schade te voorkomen. Maar er is meer nodig dan een Belgische oplossing, ook Europa heeft een rol te spelen. Natuurrampen houden zich niet aan landsgrenzen. Er moet een Europese structuur komen die tussenbeide kan komen bij grote schadegevallen.”

Franse invloed

Een ander belangrijk feit op de Belgische verzekeringsmarkt is de recente intrede van de Franse bank BNP Paribas in het kapitaal van de Belgische verzekeringsgroep Ageas. Via BNP Paribas Fortis controleerden de Fransen al 25 procent van AG Insurance, de grootste Belgische verzekeraar en een onderdeel van Ageas. Nu worden ze met een pakket van 10 procent ook de belangrijkste aandeelhouder op groepsniveau. De vrees bestaat dat Parijs op die manier zijn invloed zal laten gelden en zijn greep op de Belgische markt zal verstevigen. Voorlopig heeft dat geen kritische commentaren uitgelokt.

“We mogen niet naïef zijn”, herhaalt Philippe Lallemand zijn uitspraak over die kwestie. “De geschiedenis toont aan dat als een Franse of Nederlandse groep bij een Belgisch bedrijf macht verwerft, het een kwestie van tijd is voor het beslissingscentrum naar Parijs of Amsterdam verhuist. De zaak wordt nu voorgesteld alsof BNP Paribas optreedt als redder en verankeraar van Ageas, maar de Franse bank zal met die operatie ongetwijfeld ook andere doelen voor ogen hebben.”

Ook al hebben Ethias en Ageas met de Federale Participatie- en Investeringsmaatschappij (FPIM) een gemeenschappelijke aandeelhouder, voor Ethias verandert de intrede van BNP Paribas in het kapitaal van Ageas niets, zegt Lallemand. Of toch een klein beetje: “Wij zullen meer dan ooit onze Belgische identiteit uitspelen”, aldus de CEO van Ethias. “Wij hebben een uniek model waarbij zowel de federale overheid als de gewesten aandeelhouder zijn. Een mooier voorbeeld van samenwerking op Belgisch niveau zul je niet vinden.”

Voor Lallemand is het cruciaal dat een verzekeraar als Ethias zijn beslissingscentrum in België heeft. “Strategisch, omdat de beslissingen dan genomen worden door Belgen, die aandacht hebben voor het lokale belang. Economisch, omdat een verzekeringsmaatschappij een belangrijke investeerder is. Ethias heeft 5 miljard euro investeringen in de Belgische economie uitstaan. Wij zijn een belangrijke partner voor de publieke sector die op zoek is naar financiering voor projecten op het gebied van infrastructuur, vastgoed en duurzame ontwikkeling. Denk aan onze investering in Fluxys, met het oog op het transport van groene waterstof. Of onze samenwerking met FPIM in Cityforward, om verouderde gebouwen van de Europese Commissie in Brussel om te vormen tot een duurzame stadswijk.”

Ten slotte hangt er ook een financieel belang aan de Belgische identiteit van Ethias. Lallemand: “Sinds 2017 heeft Ethias 700 miljoen euro uitgekeerd aan zijn aandeelhouders. In termen van dividenduitkering is Ethias de belangrijkste participatie voor zowel Wallonie Entreprendre (WE) als voor het Vlaams Gewest, en de op één na belangrijkste voor FPIM. Het dividend van Ethias aan Vlaanderen is bijna even groot als de inkomsten die de regio ontvangt van de Nationale Loterij.”

Jongeren motiveren

Een derde aandachtspunt voor Lallemand is de digitalisering van de verzekeringssector en de implementatie van artificiële intelligentie. “We moeten ons geen illusies maken: dat zal banen kosten”, zegt hij. “AI laat toe belangrijke tijdswinst te boeken in alle administratieve processen. Dat zal een echte revolutie ontketenen. Daarom wil ik nu al nadenken over de functie en de invulling van AI in dit bedrijf.”

“We moeten ervoor zorgen dat dit geen louter negatieve zaak wordt”, gaat Lallemand verder. “Ja, we zullen allicht minder mensen nodig hebben. Maar we zullen meer mensen nodig hebben die nadenken, die IT-skills hebben, die met data aan de slag gaan. Het is belangrijk dat we jongeren hoop geven. De wereld van morgen heeft het lef van jonge mensen nodig. Daarom heeft Ethias #FailBetter gelanceerd, een platform dat jongeren wil aanzetten tot durf en ondernemerschap, vanuit de wetenschap dat fouten maken en mislukken deel uitmaakt van dat proces. Het komt erop aan die ervaringen om te zetten in een toekomsttraject dat focust op verbetering en vernieuwing.”

Lallemand vindt dat ook hier Europa een grote verantwoordelijkheid heeft: “We maken momenteel een mondiale handelsoorlog mee. De Verenigde Staten zijn er met hun Inflation Reduction Act in geslaagd de eigen economische groei aan te zwengelen, ten koste van Europa. Europese bedrijven kampen met een tekort aan arbeidskrachten en investeren in nieuwe regio’s als India. We lopen het risico dat we onze jongeren een beeld van no future aanpraten. Europa moet dringend ontwaken en werk maken van meer integratie, zodat de jeugd gemotiveerd wordt om initiatieven te nemen die de toekomst vormgeven.”