‘Twee op drie ondernemers hebben statuten nog niet aangepast aan nieuwe vennootschapsregels’

Ondernemers hebben nog tot 31 december 2023 de tijd om hun statuten aan te passen aan de nieuwe vennootschapsregels. Naar schatting één op de drie zelfstandigen en vrije beroepers die hun activiteit uitoefenen via een vennootschap zijn hiervoor al gepasseerd bij een notaris.

Volgens de Federatie van het Notariaat is iets meer dan twee derden van de statuten nog niet aangepast. Jan Sap, directeur-generaal, geeft ondernemers de raad om niet tot het einde van het jaar te wachten. “In die periode zal het bijzonder druk zijn in de kantoren”, waarschuwt hij.

1.300 à 1.500 euro

Op sociale media klonk er al heel wat gemor over de kostprijs van de statutenwijziging. “De totale kostprijs ligt tussen de 1.300 en 1.500 euro”, zegt notaris Jelle Van Hove. Daarvan komt bijna de helft in de schatkist terecht. “Registratierechten, recht op geschriften, neerlegging, btw,… als je dat allemaal optelt, zit je al boven de 600 euro”, somt de notaris op.

“Ik begrijp de frustraties van ondernemers maar al te goed, maar ze kunnen de verplichte statutenwijziging ook als een kans zien”, vindt Jelle Van Hove. Als ondernemers toch bij de notaris moeten langs gaan, kunnen ze maar beter ineens nagaan wat er nog allemaal beter kan in de statuten.

“Er is geen minimumkapitaal meer vereist bijvoorbeeld in een besloten vennootschap of bv, terwijl dat wel zo was in een bvba. Ondernemers kunnen hun startkapitaal van 6.200 of 12.400 euro uit de vennootschap halen. Dat kan van pas komen”, merkt Jelle Van Hove op. “Ze kunnen ook de mogelijkheid van interimdividenden in de statuten opnemen. Zo kan je in een lopend boekjaar al winsten uit je vennootschap halen.”

De notarissen menen dat de ondernemers de statutenwijziging ook moeten aangrijpen om hun onderneming meer toekomstbestendig te maken. Zo zijn er meer mogelijkheden in het vennootschapsrecht om oplossingen op maat van de onderneming uit te werken. Jelle Van Hove: “Aandelen en stemrechten kunnen bijvoorbeeld losgekoppeld worden. Stel dat je al aandelen wilt geven aan je kinderen, maar de controle wilt houden. Het is ook niet omdat je goed kan samenwerken met een vennoot dat je ook met diens erfgenamen graag zal samenwerken. Er zijn meer mogelijkheden om de opvolging voor te bereiden in het nieuwe vennootschapsrecht. Maak er gebruik van!”

Geen boetes, maar misschien wel claims

In de wet zijn geen boetes voorzien om ondernemers te straffen, die niet tijdig hun statuten aanpassen. Op 1 januari 2024 worden oude, niet langer bestaande rechtsvormen automatisch omgezet naar de nieuwe rechtsvormen. “Maar bijvoorbeeld voor de commanditaire vennootschap, met meerdere bestuurders, is het nog niet helemaal duidelijk of die worden omgezet in een coöperatieve vennootschap of een naamloze vennootschap.” Daarna moeten de bestuurders binnen de eerste zes maanden van 2024 een algemene vergadering bijeenroepen om de statuten te veranderen. Doen ze dat niet, dan zijn de bestuurders aansprakelijk. “Aandeelhouders die schade ondervinden, kunnen dan een claim tegen de bestuurders indienen”, legt Jelle Van Hove uit.