‘Subsidies voor brandstof leiden tot stilstaand verkeer’

Indonesië is berucht om zijn files. Mensen spenderen dagelijks uren aan het pendelen, en de hoofdstad Jakarta en andere Indonesische steden zijn bij de ‘traagste’ ter wereld. Dat heeft veel te maken met de subsidies voor brandstof en een gebrekkig openbaar vervoer, schrijft Paul Burke, onderzoeker aan de Australische Nationale Universiteit.

Het Indonesische fileprobleem kent verschillende oorzaken, waaronder een hoge bevolkingsdichtheid en een gebrek aan openbaar vervoer. Maar ook brandstofsubsidies spelen een belangrijke rol. Begin 2013 kostte de brandstof bijvoorbeeld amper 46 dollarcent per liter, een pak onder de productiekosten.

In een recente studie onderzocht ik met twee collega-wetenschappers de link tussen die subsidies en het verkeer in het land. We vergeleken de gegevens van negentien tolwegen in de periode tussen 2008 en 2015, en konden duidelijk vaststellen dat de subsidies een belangrijke rol speelden in de snelle groei van het verkeer.

In 2013 en 2014 schroefden de toenmalige regeringen tweemaal de subsidies terug om de uitgaven van de overheid te verminderen. De hogere brandstofprijs als gevolg daarvan geeft mensen een impuls om spaarzamer te zijn met de auto en bijvoorbeeld vaker te carpoolen of het openbaar vervoer te nemen.

Zinvol

Uit onze studie blijkt dat de onderzochte tolwegen nu zo’n 10 procent minder verkeer te slikken krijgen dan het geval zou geweest zijn zonder die hervormingen. Het verkeer bleef ook toenemen na de vermindering van de subsidies, maar in een trager tempo.

De brandstofsubsidies hervormen was om meerdere reden zinvol: ze zwengelden niet alleen de files aan, maar kostten de staat ook handenvol geld. En het verkeer is een belangrijke bron van vervuiling in het land.

De subsidies zijn nog niet helemaal verdwenen. Pertamina, de nationale oliemaatschappij, boekt nog altijd verliezen, en het land heeft nog altijd een vaste subsidie per liter voor diesel. Er zijn dus nog subsidies die geschrapt kunnen worden.

Voorbeeld

Buurland Singapore heeft al getoond dat het anders kan. Het land heeft onder meer een wegentaks voor drukke verkeersassen ingesteld en legt quota op voor wagenbezit. Die ingrepen, gecombineerd met openbaar vervoer van hoge kwaliteit, hebben Singapore geholpen om enorme files zoals in Indonesië te vermijden.

Ook Indonesië denkt na over hervormingen. De hoofdstad Jakarta wil een elektronisch tolsysteem testen, een systeem dat ook in andere steden in het land van pas kan komen.

Een nieuwe brandstoftaks kan ook een aantrekkelijke aanpak zijn, en dat om verschillende redenen. De administratieve kosten om zo’n taks te innen zijn laag, en een brandstoftaks zou hetzelfde effect op de files en de luchtvervuiling hebben als het verminderen van de subsidies. De inkomsten kunnen gebruikt worden om de andere belastingen te verminderen en de begroting in evenwicht te brengen.

Ook openbaar vervoer is een sleutelelement. Jakarta bouwt momenteel de eerste snelle metrolijn met hoge capaciteit (MRT), maar heeft nog een lange weg af te gaan om infrastructuur te bouwen van andere grote steden als Peking.

Indonesië moet voor andere ontwikkelings- en groeilanden een les zijn dat het loont om zo vroeg mogelijk in het ontwikkelingsproces de beleidslijnen juist uit te zetten. Subsidies voor brandstof en gebrekkige investeringen in openbaar vervoer leiden jammer genoeg tot stilstaand verkeer.

Dit is een vertaald stuk. De originele tekst leest u bij The Conversation.