Ssssttt… hier slaapt geld: hoe de hoeveelheid geld zonder eigenaar blijft stijgen

Voor 568 miljoen euro vinden banken en verzekeraars geen eigenaar. Dat bedrag blijft stijgen, omdat er ook steeds meer slapend geld opduikt in levensverzekeringen en bankkluizen. Een deel van hun slapende tegoeden kunnen eigenaars nooit meer recupereren.

Als banken op spaar- of zichtrekeningen stoten waarop gedurende vijf jaar geen enkele transactie gebeurde en er ondertussen geen contact plaatsvond met de rekeninghouder, zijn ze wettelijk verplicht de begunstigde van die rekeningen op te sporen. Levert die zoektocht na een jaar niets op, dan storten ze het geld op die slapende rekeningen aan de Deposito- en Consignatiekas, een instantie van het ministerie van Financiën. Vanaf dan heeft de eigenaar dertig jaar om zijn slapend geld alsnog op te eisen. Nadien komen de gelden definitief toe aan de schatkist.

De afgelopen jaren hebben de banken zo heel wat slapende rekeningen in kaart gebracht. “Omdat we sinds 2008 al een fors deel van onze slapende rekeningen hebben opgeruimd, neemt het bedrag dat we doorstorten aan de Deposito- en Consignatiekas jaarlijks af. In 2020 stortten we 6 miljoen euro van slapende rekeningen. Als we na de ontdekking van een slapende rekening een brief uitsturen om de begunstigde binnen het jaar te vinden, reageert 25 à 30 procent van die personen op onze correspondentie. Die klanten worden weer geactiveerd of nemen hun tegoeden op en sluiten de rekening af”, meldt Hilde Junius, woordvoerster van BNP Paribas Fortis.

KBC Bank, Belfius en ING België willen om concurrentieredenen geen cijfers geven, maar ook daar dalen de gelden die opduiken via slapende rekeningen. Ze verwijzen eveneens naar de stevige inspanningen die ze de afgelopen jaren al hebben geleverd.

Nochtans wijzen de cijfers van de Deposito- en Consignatiekas uit dat de slapende tegoeden in ons land wél jaarlijks blijven stijgen. Eind juni 2021 bedroegen de slapende tegoeden 568,2 miljoen euro, tegenover 514 miljoen euro eind 2019 ( zie grafiek). Dat toont aan dat banken en verzekeraars steeds meer slapend geld opsporen dat elders geparkeerd staat. Het totale cijfer aan tegoeden omvat niet alleen de gelden op slapende rekeningen, maar ook slapende gelden in verzekeringsproducten en in kluizen. De Deposito- en Consignatiekas geeft geen opsplitsing over de verschillende types van slapende tegoeden.

Levensverzekeringen en kluizen

“We drijven onze inspanningen fel op om de slapende gelden in verzekeringen beter in kaart te brengen”, luidt het bij AG Insurance en AXA Verzekeringen. Om hoeveel geld het gaat, willen ze niet kwijt, en ook Assuralia, de beroepsorganisatie van de verzekeringssector, heeft geen concrete cijfers over slapende verzekeringen.

“Het gaat om levensverzekeringen van privépersonen die op de eindvervaldag zijn gekomen, maar die niet uitbetaald raken omdat de begunstigde zich niet kenbaar maakt binnen een periode van vier maanden. Dat een levensverzekering slapend wordt, kan verschillende oorzaken hebben. De begunstigde weet bijvoorbeeld niet dat er een verzekering in zijn voordeel was gesloten of hij heeft zijn adres gewijzigd en kan niet worden teruggevonden”, licht Barbara Van Speybroeck, communicatiedirecteur bij Assuralia toe.

“Wanneer een verzekering slapend wordt, is de verzekeraar verplicht de wettelijk vastgelegde opsporingsprocedure te volgen. Hij moet onder meer het Rijksregister en eventueel de Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid raadplegen om de identiteit van de begunstigde te achterhalen. Als die procedure niets oplevert, moet de verzekeraar de slapende verzekeringen overdragen aan de Deposito- en Consignatiekas”, aldus Van Speybroeck.

Ulrike Pommée, communicatiedirecteur van Belfius, beaamt dat de bank haar inspanningen opdrijft om ook het slapende geld in bankkluizen aan de oppervlakte te brengen. Er is sprake van een slapende safe wanneer de huurprijs minstens vijf jaar niet is betaald en de instelling-verhuurder de huur ervan heeft opgezegd. In dat geval wordt de kluis opengeboord en start een zoektocht naar de rechtmatige eigenaar. Levert die niets op, dan storten de banken ook die tegoeden aan de Deposito- en Consignatiekas.

Aangezien de slapende tegoeden de afgelopen twee jaar met 150 miljoen euro zijn gestegen en het geld op slapende rekeningen al enkele jaren niet meer toeneemt, zou die 150 miljoen het bedrag kunnen vertegenwoordigen dat via verzekeringen en kluizen aan de oppervlakte kwam.

Geld definitief kwijt

Het bedrag van 568 miljoen euro vertegenwoordigt niet alle slapende gelden in ons land. Als banken op slapende rekeningen en in kluizen bedragen detecteren die lager zijn dan 60 euro, hoeven ze de begunstigden van die rekeningen en kluizen niet op te sporen. Die bedragen storten ze direct door aan de Deposito- en Consignatiekas. Die plaatst die op een aparte rekening en stort ze op haar beurt door aan de schatkist. Die bedragen kunnen mogelijke begunstigden niet meer recupereren. In 2020 ontving de Deposito- en Consignatiekas 580.000 euro afkomstig van zulke slapende rekeningen en kluizen – geld dat definitief verloren is voor de potentiële rechthebbenden.

Op heel wat slapende rekeningen staan kleine bedragen. “65 procent van de slapende rekeningen wordt bij ons aangehouden door klanten met minder dan 60 euro”, meldt Julie Kerremans, woordvoerster bij ING België. “In 49 procent van de gevallen maakt Belfius Bank slapende dossiers over aan de Deposito- en Consignatiekas voor een saldo kleiner dan of gelijk aan 60 euro”, aldus Ulrike Pommée.

Wie wil uitzoeken of hij of zij recht heeft op slapende gelden die uitstaan bij de Deposito- en Consignatiekas, kan daarvoor de beveiligde website MyMinFin raadplegen. Het ministerie van Financiën stortte vorig jaar 17,3 miljoen euro aan klanten die slapend geld terugvorderden via de Deposito- en Consignatiekas.