Volgens het jongste rapport van het Europees Vakbondsinstituut (ETUI) verliest de Belg als enige Europeaan zijn koopkracht. Maar de studie is geen volledige weerspiegeling van de realiteit.
De Morgen en De Standaard trekken vandaag de studie van het Europees Vakbondsinstituut (ETUI) in twijfel. Volgens dat onderzoek verloor de Belg vorig jaar 0,94 procent van zijn koopkracht. Wat niet betekent dat wij aan loon hebben moeten inboeten. We zagen ons loon eenvoudigweg te weinig stijgen om de inflatie bij te benen.
In de periode 2008-2016 kwam de inflatie in België uit op 1,5 procent tegenover 1,1 procent in de drie grote buurlanden. Daarom had minister van Economie Kris Peeters (CD&V) een werkgroep de opdracht gegeven een onderzoek te doen naar de reden van de snelle stijging van de prijzen in ons land. Daaruit bleek dat een restaurant- en cafébezoek, telecom en culturele diensten er in grote mate voor zorgen dat de prijsstijging van diensten in België hoger ligt dan in de voornaamste buurlanden.
Uiteenlopende criteria
Het ETUI-rapport deed veel stof opwaaien op de sociale media. Zo schermde N-VA op Twitter met de cijfers van de Nationale Bank om aan te tonen dat de Belg net aan koopkracht wint.
Volgens die cijfers zal de koopkracht van de Belg dit jaar stijgen met 1,3 procent en volgend jaar met 1,4 procent als gevolg van de hervormingen van de regering-Michel. Al gaat dat natuurlijk om een prognose. Het Federaal Planbureau kwam onlangs ook met een optimistischer cijfer dan het ETUI naar buiten. Volgens het bureau zagen wij vorig jaar onze lonen stijgen met 1 procent.
Vanwaar dat verschil? De studiediensten hanteren verschillende criteria waardoor ze met andere resultaten naar buitenkomen. Zo houdt de studie van het Europees Vakbondsinstituut enkel rekening met de brutolonen en hoe ze zich verhouden tegenover de inflatie. Het Federaal Planbureau kijkt naar het reëel beschikbare inkomen. Dat stijgt naarmatemeer mensen tewerkgesteld worden. Daarnaast houdt het Planbureau rekening met het netto beschikbare inkomen.
Het Federaal Planbureau laat met andere woorden zijn licht schijnen over maatregelen die de federale regering heeft genomen om ons nettoloon te verhogen. “De koopkracht werd enerzijds ondersteund door een aanzienlijke nettotoename van de werkgelegenheid, maar werd anderzijds afgeremd door een verdere daling van het inkomen uit vermogen. Een aantal maatregelen (zoals de verhoging van de forfaitaire beroepskosten) had een gunstig koopkrachteffect, maar dat werd deels tenietgedaan door onder meer de btw-verhoging op elektriciteit voor huishoudelijk gebruik, de verhoging van andere indirecte belastingen en de indexsprong”, klonk het vorige maand in het rapport.
Spaargedrag knabbelt aan koopkracht
We stellen bij traditionele spaarders een zekere risicoschuwheid vast om de overstap naar beleggen te maken
En de toekomst? Die ziet er hoe dan ook rooskleuriger uit voor de Belgen. Zo hebben de sociale partners beslist dat ons loon de komende twee jaar met maximaal 1,1 procent mag stijgen boven op de indexering (2,9%). Al dreigen we koopkracht te verliezen als we dat geld massaal op de spaarboekjes zetten. Zolang de rente niet stijgt en de inflatie hoge toppen scheert, worden wij armer per euro die we bij de bank parkeren. In februari klokte de reële rente – het verschil tussen de spaarrente en de inflatie – af op -2,86 procent. Indien de inflatie (2,97%) en de rente (0,11%) een jaar lang ongewijzigd blijven, verliest een spaarder 286 euro op 10.000 euro spaargeld.
De lage rente schrikt de Belg niet af. Marktleider BNP Paribas Fortis zag het aantal deposito’s in ons land vorig jaar zelfs toenemen met 5,8 procent tot 116 miljard euro. Dat blijkt het jaarrapport van de grootbank. “We stellen bij traditionele spaarders een zekere risicoschuwheid of aversie vast om de overstap naar beleggen te maken. Bij producten met kapitaalgarantie is het rendement eerder laag en dient men ook rekening te houden met de kosten”, zegt Hilde Junius, woordvoerster bij BNP Paribas Fortis.
In De Morgen waarschuwt fiscalist Michel Maus eveneens voor de kwalijke gevolgen van ons spaargedrag. Het gevaar is volgens hem dat de koopkracht – in combinatie met hoge prijzen voor telecom en energie – zal vreten aan de consumptie. “Zeker als de Belgen hun geld massaal op hun spaarboekje laten staan”, klinkt het.
