‘Energieleveranciers vergelijken is niet alleen belangrijker maar ook moeilijker dan ooit’

‘Nu het vangnetmechanisme verdwijnt, mogen energieleveranciers hun prijzen opnieuw maandelijks indexeren op basis van onder andere de erg volatiele energiebeurzen. Voor consumenten wordt het dus nog belangrijker om de voorwaarden van leveranciers te vergelijken, maar de energiefactuur is complexer dan ooit.’ Dat zegt Vincent De Dobbeleer, mede-oprichter van prijsvergelijker June Energy.

‘Energiefactuur dreigt nog maar eens te stijgen’, kopten verschillende kranten, nu het vangnetmechanisme dat een rem zette op de energieprijzen – toch minstens dat deel van de factuur dat daadwerkelijk wordt betaald voor energie – zal verdwijnen.

Het lijkt een beetje voorbarig om uit het schrappen van het zogenaamde vangnetmechanisme meteen te concluderen dat energie duurder zal worden. Maar het klopt wel dat de energieleveranciers opnieuw meer vrijheid krijgen om hun prijzen te laten fluctueren. Naar beneden, maar dus ook naar boven.

Wat wel als een paal boven water staat, is dat prijzen en leveranciers vergelijken belangrijker wordt dan ooit tevoren. En niet één keer per jaar, maar voortdurend. De leveranciers mogen hun prijzen door het verdwijnen van het vangnetmechanisme immers opnieuw indexeren, op basis van onder andere de energiebeurzen. Die beurzen toonden zich de laatste jaren extreem volatiel, het risico bestaat dat de energieprijzen dezelfde evolutie volgen.

De analyses van June Energy tonen dat in deze periode – de herfst is traditioneel het kortingenseizoen waar de stunts en promoties de consument om de oren vliegen – de verschillen tussen de laagste tarieven en de hoogste tarieven opvallend groter zijn. En het is ook geen toeval dat de allergoedkoopste tarieven en de allerduurste tarieven bij dezelfde leveranciers zitten.

Want wat de leveranciers er niet bij zeggen, is dat je na een jaar automatisch wordt overgeschakeld naar een duurder tarief. Of dat je wel de korting van een ‘gemiddeld gezin’ krijgt, maar zelf veel meer verbruikt dan een gemiddeld gezin en dus veel minder krijgt dan waar je recht op hebt. Misleiding troef in het kortingenseizoen.

De mogelijkheid om opnieuw maandelijks te indexeren, maakt de energiefactuur nog ondoorgrondelijker. Toegegeven, het is vooral de overheid die er met een eindeloze reeks taksen, heffingen en andere distributienettarieven een duur rommeltje van heeft gemaakt. Maar nu de energieleveranciers extra speelruimte krijgen om ‘hun’ deel van de energiefactuur te laten schommelen, wordt vergelijken nog complexer voor de doorsnee consument.

Die timing is bijzonder ongelukkig. Zeker nu de Turteltaks dood en begraven is, ligt het welslagen van het energiebeleid meer dan ooit in handen van de consument. Die heeft het breekijzer in handen om de markt open te wrikken en zo de energietransitie te versnellen. Als de consument goed vergelijkt, en voorbij de kleine lettertjes en de neppromoties kijkt, dwingt hij de energieleveranciers om elkaar op andere domeinen te beconcurreren, dan enkel de prijs. Op investeringen in groene energie, op een toekomstplan voor de energietransitie, op klantvriendelijkheid, op service.

Nu ziet de consument amper verschil tussen de leveranciers, die over elkaar heen struikelen met de strafste stunts en kortingen. Als hij zich niet langer laat vangen door de promotieballonnetjes hebben de energieleveranciers geen andere keuze meer dan zich scherper te profileren met een echte visie op de energie van de toekomst.

Het is ironisch. Zowel de consument als het klimaat hebben er baat bij dat energiegebruikers leveranciers vergelijken. Niet één keer per jaar, maar continu. Maar hoe onmisbaarder de consument in de hele energietransitie wordt, hoe moeilijker het hem wordt gemaakt om zijn bijdrage te leveren.