Wetsartikel dat waarborgregeling voor Arco-coöperanten mogelijk maakt is strijdig met de Grondwet, zegt het Grondwettelijk hof. In welke situatie is uw geld wel beschermd?
Het wetsartikel dat het voor de regering-Leterme mogelijk maakte een waarborgregeling voor de Arco-coöperanten in te voeren, schendt de Grondwet. Dat concludeert het Grondwettelijk Hof donderdag. Het Hof oordeelt dat de maatregel is genomen om een specifieke categorie personen te bevoordelen, en dus als voornemen tot nieuwe staatssteun bij de Europese Commissie had moeten worden aangemeld.
Het depositogarantiestelsel is de afgelopen maanden al enkele keren in de media geweest. Onder meer de gedupeerde klanten van Optima Bank konden nog tot 9 juni een aanvraag tot terugbetaling van beschermde deposito’s doen. Het Garantiefonds liet in september weten dat het al 2439 aanvragen heeft voor een totaal van ongeveer 40 miljoen euro. De federale overheidsdienst Financiën deed vandaag nog eens uit de doeken hoe u uw geld kunt terugvragen.
In maart hebben enkele Belgische spaarders ook een beroep moeten doen op het Maltese depositogarantiestelsel. Op 23 maart verloor de Maltese internetbank Nemea haar banklicentie. De internetbank zette in 2014 voet aan wal in België en pakte toen uit met zeer aantrekkelijke tarieven. Spaarders die toen hun spaarcenten een jaar vastklikten op een termijnrekening, kregen 3,25 procent rente. Zij die dat voor vijf jaar deden, hadden zicht op een jaarlijks rendement van 4,35 procent. Daarmee stak de bank met een kop en schouders uit boven de concurrenten.
Al was het mooie liedje maar van korte duur. Vorig jaar in april werden de eerste zware tekortkomingen vastgesteld. Negen maanden later, op 20 januari 2017, besliste de Maltese bank aan de Europese Centrale Bank te vragen de bankvergunning in te trekken. Op 23 maart schrapte die officieel de licentie. Volgens de vergelijkingssite spaargids.be hebben de gedupeerde klanten hun spaargeld ondertussen teruggekregen.
Niet alleen spaarrekeningen
In alle EU-lidstaten zijn de spaardeposito’s beschermd tot 100.000 euro per financiële instelling en per persoon. Net zoals de spaarrekeningen vallen de termijnrekeningen onder dat depositogarantiestelsel. Wie bijvoorbeeld twee spaarrekeningen of termijnrekeningen heeft bij twee verschillende banken is bij iedere bank beschermd tot 100.000 euro. Voor een gemeenschappelijke rekening geldt een bescherming tot 200.000 euro. Wie meer heeft staan op een rekening, dreigt een deel van zijn kapitaal te verliezen bij een faillissement. Dochterondernemingen van financiële instellingen worden als één geheel gezien. Spaargeld geparkeerd op rekeningen verspreid over bijvoorbeeld BNP Paribas Fortis en dochterondernemingen Fintro en Hello Bank wordt met andere woorden beschermd tot maximaal 100.000 euro per persoon.
Het depositogarantiestelsel geldt ook voor tak21-verzekeringen. In zo’n geval komt het fonds tussenbeide wanneer de verzekeraar, en niet de bank, over de kop gaat. Het is immers de verzekeraar die uw portefeuille beheert en niet de bank.
Al worden niet alle levensverzekeringen beschermd door het depositogarantiestelsel. Tak23-verzekeringen vallen uit de boot omdat het eigenlijk beleggingsproducten zijn. In tegenstelling tot een tak21-verzekering is uw kapitaal evenmin gegarandeerd. Dat betekent dat u op het einde van de rit mogelijk minder dan uw gestorte premies terugkrijgt.
Coöperatieve aandelen worden evenmin beschermd door het depositogarantiestelsel, oordeelde het Europees Hof van Justitie in december. “Een dergelijke uitbreiding van de waarborgregeling de nuttige werking van een depositogarantieregeling niet ondergraven”, klonk het toen. Dat is in het bijzonder slecht nieuws voor de 800.000 Arco-coöperanten. Om de gedupeerden niet in de kou te laten staan, heeft de federale regering een werkgroep op poten gezet die een oplossing moet vinden.
Bredere bescherming
In sommige landen gaat die bescherming nog verder. Dat is bijvoorbeeld het geval in Duitsland. Naast de wettelijke minimumgarantie heeft het Duitse beschermingsfonds, de Entschädigungseinrichtung deutscher Banken een bijkomend, vrijwillig luik dat het depositogarantiestelsel uitbreidt. Hoe groot die vrijwillige bijdrage is, hangt af van het eigen vermogen van de bank. De extra bescherming per klant mag in theorie niet hoger zijn dan 20 procent van het vermogen van de betreffende bank. In België genieten bijvoorbeeld de klanten van Deutsche Bank van die extra bescherming.
Ook in ons land is het depositogarantiestelsel onlangs uitgebreid. De Belgische regering laat in sommige gevallen een bescherming tot 500.000 euro toe. Wie bijvoorbeeld net zijn woning heeft verkocht, geniet zes maanden van die extra bescherming. Dat geldt ook voor de uitkering in kapitaal van een pensioen, een overlijden (geen erfenissen), ontslag of invaliditeit. Ook deposito’s die voortvloeien uit de betaling van verzekeringsuitkeringen of vergoedingen aan slachtoffers van een misdrijf of gerechtelijke fouten, vallen onder de regeling.
