‘Belgische spaarders moeten niet bang zijn voor Italiaanse no’

Een bankencrisis lonkt als de Italianen zich tegen hun premier Matteo Renzi uitspreken. “De Belgische spaarders moeten zich geen zorgen maken”, zegt Isabelle Marchand van Febelfin.

Zondag trekken de Italianen naar de stembus om zich uit te spreken over de hervormingsplannen van Renzi. Een referendum waaraan de premier zijn lot heeft gekoppeld. Maar ook het lot van de Italiaanse banken hangt vast aan het referendum. De Engelse krant Financial Times waarschuwt voor een bankencrisis als de Italiaanse bevolking de hervormingsplannen en dus ook de Italiaanse premier naar de prullenmand verwijzen. De jongste peilingen leren dat het nee-kamp een meerderheid heeft.

Het grootste zorgenkindje is de Banca Monte dei Paschi di Siena, de oudste bank van de wereld. Die kreeg op de financiële markten een stevige klap toen ze maandag in een prospectus haar plannen voor een kapitaalverhoging uit de doeken deed. De Italiaanse bank wil een kapitaalverhoging van 5 miljard euro, een zevenvoud van haar marktwaarde, doorvoeren door obligaties om te zetten in aandelen. Slecht nieuws voor beleggers die hun belang in Banca Monte dei Paschi daardoor zien verminderen. Ondertussen is de koers van de bank hersteld. Al is een Italiaanse neen zondag voldoende om de koersen volledig naar beneden te trekken.

Een ‘no’

Een ‘no’ zou niet alleen betekenen dat de hervormingsvoorstellen er niet doorkomen, maar ook dat Renzi zijn herstelplannen kan opbergen. Dat zou slecht nieuws zijn voor de acht Italiaanse banken die vorig jaar gered zijn met overheidsgeld. Naast Banca Monte dei Paschi di Siena zitten ook Popolare di Vicenza, Veneto Banca, Banca Carige, Banca Etruria, CariChieti, Banca delle Marche en CariFerrara in slechte papieren.

“Al is er weinig reden tot vreugde,mochten de Italianen zich voor een hervorming uitspreken”, weet Paul Diggle, econoom bij Aberdeen Asset Management. “Zelfs met een nieuwe, stabiele regering geraken de problemen niet opgelost. Want ook na 4 december zal Italië in de greep blijven van lage groei, sputterende banken en dreigend populisme.” Daarenboven kan Renzi niets plotsklaps de banken staatsgeld toesteken. Volgens de nieuwe Europese regels moeten de banken eerst aankloppen bij de deposito-, obligatie- en aandeelhouders.

Weinig kopzorgen voor Belgische spaarders

“Hoe de wind ook mag keren in Italië, de Belgische spaarders moeten zich niet meteen zorgen maken”, reageert Isabelle Marchand van Febelfin. “Sinds de financiële crisis hebben de Belgische banken hun uitstaande vorderingen in Italië stevig teruggeschroefd. Het uitstaande bedrag daalde vorig jaar tot ongeveer 18 miljard euro. Ruim de helft zijn overheidsschulden (zie grafiek2). Het overige deel zijn vorderingen op de privésector, maar de blootstelling aan de Italiaanse banken is zo goed als volledig afgebouwd.”

Frankrijk is het meeste blootgesteld aan Italië. Dat sluit niet uit dat de Belgische banken in de problemen komen als landen zoals Frankrijk of Nederland besmet geraken. Landen waar de Belgische banken veel meer uitstaande vorderingen hebben staan, leren de onderstaande cijfers van de Nationale Bank.

Ook de klanten van Banca Monte Paschi Belgio moeten volgens Marchand niet met de handen in het haar zitten. “Banca Monte Paschi Belgio is een bank naar Belgisch recht. Ze wordt dus als aparte entiteit gecontroleerd door de Belgische toezichthouder”, verduidelijkt ze. “En de Italiaanse bankgroep zit onder direct ECB-toezicht.” Dat betekent onder meer dat de spaarders bij de Belgische dochter van de Italiaanse bank gewaarborgd zijn door het Belgische depositogarantiestelsel. “Vanuit dat oogpunt moeten de klanten bij de dochter in België zich dus niet direct zorgen maken”, aldus Marchand.