Pensioenspaarfondsen worstelen met stijgende rente

Pensioenspaarfondsen beleggen per definitie in aandelen en in obligaties. De forse stijging van de lange rente van de voorbije weken laat zich vooral voelen in de defensieve pensioenspaarfondsen, die het grootste gewicht aan obligaties toekennen.

Het jaar begon onder een slecht gesternte voor de pensioenspaarfondsen, met een correctie van de aandelenmarkten. Tegen het einde van de zomer had de Bel-20 zijn verlies grotendeels goedgemaakt en stonden we nog op een jaarverlies van minder dan 2 procent. Maar sinds eind september begonnen de beurzen opnieuw te kwakkelen en begon bovendien ook de rente te stijgen.

De Bel-20 staat nu opnieuw meer dan 7 procent onder zijn niveau van eind vorig jaar. De Belgische lange rente is gestegen van haar dieptepunt van minder dan 0,1 procent eind september naar ongeveer 0,7 procent vandaag. De waarde van obligaties zakt als de rente stijgt. De beheerders van onze pensioenspaarcenten moeten nu dus zowel verliezen op aandelen als op obligaties zien te beperken of te vermijden.

In de lift

Sinds de verkiezingsoverwinning van Donald Trump in de Verenigde Staten zit de lange rente stevig in de lift. De investeringen in infrastructuur die hij heeft aangekondigd, kunnen de inflatie over de hele wereld aanwakkeren. Bovendien lijkt er – door het uitblijven van de door veel strategen aangekondigde beurscrash bij een overwinning van Trump – niets nog in de weg te staan van een nieuwe verhoging van de beleidsrente door de Amerikaanse centrale bank midden december. Die twee factoren kunnen de rentevoeten wereldwijd hoger tillen.

Defensieve pensioenspaarfondsen beleggen het grootste deel van hun middelen in obligaties. Neutrale fondsen investeren ongeveer evenveel in aandelen als in obligaties, en dynamische fondsen meer in aandelen dan in obligaties. De defensieve pensioenspaarfondsen hebben in principe meer last van de renteklim dan de gebalanceerde en de dynamische fondsen. Dat blijkt ook uit de tabel met rendementen sinds de verkiezing van Donald Trump.

Moeilijker klimaat

Pensioenspaarfondsen investeren uiteraard voor de lange termijn. Een prestatie over enkele weken zegt nog lang niet alles. Het is aan de eindstreep dat de prijzen worden uitgedeeld. Maar de tikjes die de renteopstoot heeft uitgedeeld, geven wel een indicatie dat het moeilijker wordt geld te beheren in een klimaat van stijgende rentevoeten dan in een klimaat van dalende rentevoeten.