“Willen we de pensioenen verhogen en tegelijk betaalbaar houden op lange termijn, dan moet er nog verder naar de gelijkgestelde periodes gekeken worden.” Dat zegt N-VA-Kamerlid Jan Spooren.
Spooren reageert daarmee op het verhaal van een vrouw die onder meer 25 jaar werkte als zelfstandige, maar nu minder pensioen zal krijgen dan een vriendin die 33 jaar werkloos was.
Hoger pensioen voor werkloze vrouw
Afgelopen dagen zorgde een verhaal van een vrouw aan de drempel van haar pensioen voor veel ophef in de media. In een brief aan de Waalse televisiezender RTL liet ze weten dat haar vriendin, die die amper 6 jaar heeft gewerkt en 33 jaar werkloos is, een hoger pensioen zal krijgen. Dat terwijl de schrijfster bijna 40 jaar lang heeft gewerkt, waarvan het grootste deel als zelfstandige.
Volgens berekeningen zal zij na haar carrière uiteindelijk tevreden moeten zijn met een pensioen van 925 euro bruto per maand. Haar vriendin heeft zicht op 220 euro meer. Een reden voor die scheeftrekking is dat de periode van werkloosheid voor de opbouw van het pensioen wordt gelijkgesteld met de periode waarin men wel actief gewerkt heeft.
“Een werkloze die een uitkering krijgt van de RVA, bouwt pensioenrechten op. In principe worden die berekend op het normale fictieve loon, dat gebaseerd is op de lonen die de werknemer verdiende voordat hij zijn werk verloor. Wel, de overheid beperkt dat fictieve loon nu al in bepaalde omstandigheden tot een minimumrecht”, zegt Michel Wuyts, directeur bij Fediplus, een vzw die de belangen van gepensioneerden en toekomstige gepensioneerden verdedigt in een interview met MoneyTalk.
N-VA vindt dat de vele gelijkgestelde periodes de band hebben “doorbroken” tussen werk en pensioen. “Wanneer het gaat om gelijkgestelde periodes met een sociaal motief, denk maar aan ouderschapsverlof of palliatief verlof, dan vinden we het terecht dat mensen hun pensioenrechten behouden”, aldus Spooren. “Maar het is onrechtvaardig dat dit ook geldt voor langdurige werkloosheid.”
Doordat de werkloosheidsuitkering niet beperkt is in de tijd, kunnen langdurig werklozen onbeperkt pensioenrechten blijven opbouwen
De federale regering nam al een reeks maatregelen, zoals de gelijkstelling van periodes van langdurige werkloosheid en SWT (het oude brugpensioen, nvdr) aan een lager forfait – en dus niet langer aan het laatste loon. Voorts wordt de regeling voor het afkopen van studiejaren gelijkgetrokken voor werknemers, ambtenaren en zelfstandigen, terwijl ook het minimumpensioen voor zelfstandigen werd verhoogd.
Maar er is meer nodig, vindt N-VA. “Willen we de pensioenen verhogen en tegelijk betaalbaar houden op lange termijn, dan moet er nog verder naar de gelijkgestelde periodes gekeken worden. Doordat de werkloosheidsuitkering niet beperkt is in de tijd, kunnen langdurig werklozen onbeperkt pensioenrechten blijven opbouwen. Het zijn juist dit soort zaken die de betaalbaarheid van ons pensioensysteem ondergraven”, besluit Spooren.
Meer werken, meer pensioen
Gisteren had ook Open Vld de gelijkgestelde periodes al opnieuw in het vizier genomen. “Uiteraard moeten we solidair zijn met mensen zonder werk. Maar werken moet altijd meer lonen dan niet werken. Als je je hele leven hebt gewerkt, moet dat ook lonen in je pensioen”, liet Kamerlid Vincent Van Quickenborne weten.
Net zoals Spooren herinnert de voormalige minister van Pensioenen eraan dat de huidige en de vorige regering de gelijkstelling voor de tweede en derde periode van werkloosheid hebben teruggebracht tot het minimum. Dat betekent dat er sindsdien geen gelijkstelling meer is aan het laatst verdiende loon, maar een gelijkstelling aan het minimum jaarrecht, legt de Vlaamse liberaal uit.
“Om deze problematiek ten gronde aan te pakken, kunnen we deze gelijkstelling van werkloosheidsperiodes nog verder verminderen of afschaffen van een bepaald aantal jaren werkloosheid”, aldus Van Quickenborne. “Een gelijkaardig effect bereik je uiteraard ook door de werkloosheidsuitkeringen in de tijd te beperken. Dat is een stimulans om te werken en dus ook een pensioen op te bouwen dat daar onlosmakelijk mee verbonden moet zijn”.
Volgens Wuyts kan de regering die gelijkgestelde periodes op twee manieren aanpakken. “Ofwel bouw je geen pensioenrechten meer op tijdens bepaalde periodes, ofwel bouw je minder rechten op tijdens bepaalde periodes”, klinkt het.
