Het vrij aanvullend pensioen, een aanrader

Het vrij aanvullend pensioen is voor een zelfstandige een fiscaal zeer interessante om het wettelijk pensioen aan te vullen. Wist u dat u de keuze hebt tussen een gewoon en een sociaal vrij aanvullend pensioen?

U weet ongetwijfeld dat het wettelijk pensioen van een zelfstandig (bedrijfsleider) lager is dan dat van een bediende of van een arbeider. Door een vrij aanvullend pensioen (VAP) af te sluiten, kan dit min of meer gelijk worden getrokken. Als u een VAP afsluit, dan heeft u de keuze tussen een gewoon en een sociaal VAP. Deze formules verschillen zowel qua waarborgen als op fiscaal vlak.

Verschillen in waarborgen

Zowel het gewoon als het sociaal VAP zijn een vorm van extra-wettelijke pensioenopbouw. U stort premies die op een spaarrekening terecht komen en die worden gekapitaliseerd aan een gewaarborgde interestvoet die van toepassing is op de datum van storting en die eventueel kan worden verhoogd met een winstdeelneming. Indien u vóór de pensioenleeftijd overlijdt, dan gaat het aanvullend pensioen – zowel bij een gewoon als een sociaal VAP – naar uw nabestaanden. U in beide gevallen ook kiezen voor een verhoogde waarborg bij overlijden. Dat garandeert dat er bij een vroegtijdig overlijden al een behoorlijk kapitaal wordt uitbetaald, zelfs als u zou overlijden kort na de start van een VAP.

Waarin verschilt het gewoon VAP dan wel van een sociaal VAP als we kijken naar de waarborgen? Een sociaal VAP biedt extra waarborgen van sociale aard. Het gaat meer bepaald om volgende bijkomende garanties.

Een vrouwelijke zelfstandige heeft bij een bevalling recht op een periode van moederschapsrust. Met het sociaal VAP wordt gedurende bijvoorbeeld twee kalenderkwartalen de maximale VAP-bijdrage doorbetaald.

Bij arbeidsongeschiktheid door een ziekte of een ongeval (arbeids- of privéongeval), wordt de bijdrage verder doorbetaald. Zo komt de individuele pensioenopbouw niet in het gedrang. Bij een sociaal VAP worden de bijdragen verder betaald gedurende deze periodes van ongeschiktheid en dit uiterlijk tot 65 jaar. Bij arbeidsongeschiktheid krijgt u bij een sociaal VAP ook bovenop de wettelijke invaliditeitsuitkering een extra vergoeding/uitkering onder de vorm van een rente en dit zolang de arbeidsongeschiktheid duurt of maximaal tot aan de opname van het pensioenkapitaal.

Wanneer u het slachtoffer zou worden van een ernstige ziekte kan er bij een sociaal VAP een bijkomende belastingvrije vergoeding worden voorzien bovenop de rente bij arbeidsongeschiktheid.

Zoals u kunt merken, zijn er extra voordelen/waarborgen voorzien in een sociaal VAP. Hoe er wel rekening mee dat er bij een sociaal VAP minstens 10% van de betaalde premie (10% is het wettelijk minimum) moet worden gebruikt om deze extra voordelen van sociale aard te betalen. Deze 10% wordt dus niet gebruikt om het wettelijk pensioen aan te vullen.

Fiscale verschillen

Zowel een gewoon als een sociaal VAP zijn fiscaal interessante aanvullingen van het wettelijk pensioen.

In beide gevallen zijn de betaalde premies 100% fiscaal aftrekbaar als beroepskost. Het bijdragepercentage verschilt echter. Bij een gewoon VAP geldt een maximumbijdrage van 8,17% van het beroepsinkomen waarop de sociale bijdragen worden betaald – met een absoluut maximum van 3017,73 euro voor 2013. Voor een sociaal VAP is dit een maximumbijdrage van 9,40% van het beroepsinkomen waarop de sociale bijdragen worden betaald – met een absoluut maximum van 3472,05 euro voor 2013.

Het sociaal VAP biedt dus een grotere belastingbesparing dan een gewoon VAP; u kunt tot 15% van de betaalde premies meer inbrengen als beroepskost. Door die fiscale aftrek vermindert het beroepsinkomen en meteen ook het bedrag van de toekomstige (binnen de drie jaar) te betalen sociale bijdragen.

Beste keuze

Om u duidelijk te maken wat de beste keuze is, een gewoon of een sociaal VAP, deden we hiervoor beroep op de heer Jannick Beyens, specialist op het gebied van aanvullende pensioenopbouw binnen Zenito (Sociaal Verzekeringsfonds voor zelfstandigen) en UNIZO (Unie van Zelfstandige Ondernemers, een dienstengroep voor ondernemers, KMO’s en vrije beroepen).

“Uit bovenvermelde blijkt duidelijk dat het sociaal VAP interessanter is dan het gewoon VAP”, aldus Jannick Beyens. “Niet alleen kan men 15% meer premies betalen, die fiscaal aftrekbaar zijn. Een belangrijk voordeel is dat de pensioeninstelling de bijdragen van het VAP zal blijven betalen als men niet meer kan werken als gevolg van een ziekte of een ongeval, desnoods tot de leeftijd van 65 jaar. Bij een Gewoon VAP is dat niet het geval. Daar mag men in ieder geval geen VAP-bijdragen meer storten, zelfs niet als men dat zou willen. Bij arbeidsongeschiktheid is men immers vrijgesteld van het betalen van sociale bijdragen, maar dat heeft meteen ook tot gevolg dat men geen bijdragen VAP meer kan/mag betalen. Dankzij het solidariteitsluik vervat in het sociaal VAP, zal men eveneens een maandelijkse rente krijgen zolang de arbeidsongeschiktheid duurt. Let wel, verwacht geen wonderen; van de betaalde bijdrage wordt slechts 10% genomen als maandelijkse uitkering.”, preciseert Jannick Beyens. Anderzijds komt die rente wel bovenop de wettelijke invaliditeitsuitkering voorzien in het wettelijke statuut van de zelfstandige.

Johan Steenackers