De ideale aanvulling van je pensioen als zelfstandige

Ben je zelfstandige, actief in een eenmanszaak of in een vennootschap, dan is het vrij aanvullend pensioen de interessantste manier om je wettelijk pensioen aan te vullen.

Als zelfstandige – actief in eenmanszaak of in vennootschap – kan je binnen de tweede pensioenpijler een vrij aanvullend pensioen voor zelfstandigen (VAPZ) afsluiten.

Fiscale voordelen

Het VAPZ is fiscaal gezien de interessantste manier om het wettelijk pensioen aan te vullen. De betaalde premies zijn immers aftrekbaar als een werkelijke beroepskost; je bespaart dus tot maximaal 50 procent van de betaalde premies plus uitgespaarde gemeentebelasting. Bovendien komen de betaalde premies ook in mindering van de heffingsgrondslag van de sociale bijdragen.

Gewoon en sociaal VAPZ

Je hebt de keuze tussen een gewoon en een sociaal VAPZ. De maximumpremie bedraagt 8,17 procent van het beroepsinkomen of 3027 euro voor een gewoon VAPZ en 9,40 procent van het beroepsinkomen of 3484 euro voor een sociaal VAPZ. Men kan dus voor een sociaal VAPZ 15 procent meer bijdragen betalen, die fiscaal aftrekbaar zijn.

Een belangrijk voordeel van een sociaal VAPZ is dat de pensioeninstelling de bijdragen van het VAPZ zal blijven betalen als men niet meer kan werken als gevolg van een ziekte of een ongeval, desnoods tot de leeftijd van 65 jaar.

Bij een gewoon VAPZ is dat niet het geval. Daar mag men in ieder geval geen VAPZ-bijdragen meer storten, zelfs niet als men dat zou willen. Bij arbeidsongeschiktheid is men immers vrijgesteld van het betalen van sociale bijdragen, maar dat heeft meteen ook tot gevolg dat men geen bijdragen VAPZ meer kan/mag betalen.

Dankzij het solidariteitsluik vervat in het sociaal VAPZ, zal men eveneens een maandelijkse rente krijgen zolang de arbeidsongeschiktheid duurt. Let wel, verwacht daar geen wonderen van. Van de pensioenbijdrage wordt 10 procent genomen als maandelijkse uitkering.

Belasting

In ruil voor het fiscale voordeel van de premies, moet je rekening houden met een belasting van de pensioenkapitalen die op het einde worden betaald.

Het pensioenkapitaal van een VAPZ wordt voordelig belast volgens het principe van de fictieve rente. Concreet betekent dit dat het pensioenkapitaal wordt omgezet in een rente die gedurende 10 of 13 jaar moet worden aangegeven. De fictieve rente is gelijk aan 3,5 tot maximaal 5 procent in functie van de leeftijd waarop het kapitaal wordt uitbetaald. Deze fictieve rente komt bij het andere pensioeninkomen en wordt dus belast aan het hoogste belastingtarief. Maar omdat men als gepensioneerde geniet van een belastingvermindering, moet er dikwijls geen belasting worden betaald op dit inkomen. Je vindt de details in onderstaande tabel.

Indien men het pensioenkapitaal opvraagt op 65 jaar en effectief actief is gebleven tot op die leeftijd, dan wordt de fictieve rente slechts op 80 procent van het basiskapitaal belast in plaats van 100 procent. Los daarvan wordt er voor de berekening van de fictieve rente een solidariteitsbijdrage van 2 procent ingehouden en een RIZIV-bijdrage van 3,55 procent.