‘Nog meer beursbrokken op komst’

Beleggers beginnen wellicht te beseffen dat de Fed hen nog tegenvoets kan nemen door de beleidsrente meer dan verwacht op te trekken. Dat zegt Trends-hoofdredacteur Daan Killemaes.

De beurs leek de voorbije dagen wel een porseleinwinkel, met de hogere Amerikaanse langetermijnrente als olifant van dienst. Maar als een rente van iets meer dan 3 procent brokken kan maken, hou dan veger en blik maar in de buurt, want de kans is groot dat de Amerikaanse rente, zowel op korte als op lange termijn, nog hoger gaat. Jamie Dimon, de topman van de Amerikaanse bank J.P. Morgan ziet de langetermijnrente zelfs stijgen richting 5 procent. Dat wordt een stevige stresstest voor een wereld die nooit dieper in de schulden stak. Pro memorie: toen de Amerikaanse centrale bank ruim tien jaar geleden de beleidsrente geleidelijk optrok, maakte ze ook brokken. In 2008 ging zelfs de hele porseleinwinkel tegen de grond.

Jerome Powell laat zich (nog) niet van de wijs brengen. De voorzitter van de Amerikaanse centrale bank, de Fed, gaat onverstoord verder met het normaliseren van het Amerikaanse rentebeleid, dik tegen de zin van president Donald Trump, die zei dat de Fed ‘gek geworden’ is. Dat belooft, want eerder deze maand zei Powell dat de Fed nog ver verwijderd is van een neutraal geldbeleid, terwijl dat beleid zich opdringt omdat de Amerikaanse economie in topvorm is.

Olie op het vuur

De belastingverlaging van Trump heeft nog olie op het vuur gegooid. Nog meer dan Powell is Trump de olifant in de porseleinwinkel, want een expansief fiscaal beleid zo laat in de cyclus is vragen om moeilijkheden richting 2019 en 2020. Beleggers beginnen wellicht te beseffen dat de Fed hen nog tegenvoets kan nemen door de beleidsrente meer dan verwacht op te trekken. Benieuwd hoe Trump daarop zal reageren en of hij zich zomaar zal neerleggen bij de onafhankelijkheid van de Fed. Turkse toestanden in Washington kunnen de financiële markten missen als kiespijn.

Gelukkig is er nog geen sprake van een oververhitting van de Amerikaanse economie, wat de Fed zou verplichten tot een nog drastischer ingrijpen. De favoriete inflatiemaatstaf van de Fed schommelt rond het gewenste peil van 2 procent, en lijkt nog geen aanstalten te maken uit te breken. De werkloosheid staat op een laagterecord, maar de loonstijgingen blijven vooralsnog binnen de beperken.

De Amerikaanse rente stijgt dus omdat het economisch goed gaat in de Verenigde Staten, wat in wezen goed nieuws is voor de beurzen. Maar obligaties die een rendement van ruim 3 procent bieden bij een inflatie van 2 procent, ontpoppen zich tot te duchten concurrentie voor aandelen. Er is nu wél een alternatief voor beleggers, wat uiteraard weegt op de koersen.

Vergeet ook niet dat de Europese en de Japanse centrale bank nog moeten beginnen met de afbouw van hun expansieve geldbeleid. Als het soepele geldbeleid de voorbije jaren de beurzen hoger joeg, dan kan een strakker geldbeleid de koersen terug naar af sturen, zo waarschuwde ook de Nederlandse centrale bank vorige week nog.

Toch hoeft een krapper geldbeleid niet het einde van de beurshausse te betekenen. De rally van de voorbije jaren is gebouwd op een stijging van de bedrijfswinsten, die vooral in de VS historisch hoog zijn. Zolang de economie op toerental blijft, zien veel waarnemers het tumult dus als een correctie, en niet als het begin van een crash.

Waarschuwingsschot

De toenemende volatiliteit kan echter ook gezien worden als een signaal dat de beurshausse op de laatste benen loopt. Want wat als de conjunctuurcyclus toch aan het kantelen is? Wat als een groeivertraging of zelfs een recessie dichterbij is dan velen voor lief nemen, op een ogenblik dat de beleidsmakers de munitie missen om de volgende recessie te bestrijden? Het IMF loste een eerste waarschuwingsschot door vorige week de groeiverwachtingen te verlagen.

Aan slecht nieuws is er geen gebrek. De gestegen olieprijs is zowat de meest schadelijke belasting op economische groei. De handelsoorlogen eisen een steeds grotere tol. Een harde brexit is mogelijk. De Italiaanse regering daagt Europa en de financiële markten uit. De Chinese economie verliest vaart. En hoelang kunnen de VS een eiland van sterke groei blijven, lijken beleggers zich af te vragen. Er loopt dus meer dan één olifant rond in de porseleinwinkel. Scherven brengen niet altijd geluk.