Waarmee moet u rekening houden als u geld leent aan uw kinderen, een familielid of een vriend?
Het gebeurt vaak dat (groot)ouders lenen aan hun (klein)kinderen om een huis te kopen, te bouwen en te verbouwen. Maar ook aan verdere familie of aan vrienden wordt al eens een (kleinere) lening gegeven. Vooraleer u beslist het geld uit te lenen, moet u zich afvragen of u het geld wel kunt missen. Uit de praktijk blijkt dat het heel lang kan duren voor het uitgeleende bedrag volledig is terugbetaald.
Zet het op papier
Juridisch is het niet echt nodig, maar het is wel aan te raden uw afspraken zo nauwkeurig mogelijk op papier te zetten. Voor een dergelijke leningsovereenkomst kunt u uiteraard naar een notaris stappen, maar het is voldoende dat u een onderhandse overeenkomst opmaakt. Een geschreven leningovereenkomst voorkomt misverstanden en betwistingen tussen de partijen, voor de fiscus (vooral voor de kredietgever) en ze is ook belangrijk in geval van echtscheiding van de kredietgever.
In de leningovereenkomst moet u uiteraard de geleende som vermelden en voorts ook de duurtijd (bijvoorbeeld vijf jaar), de rentevoet en op welke data en hoe er moet worden terugbetaald. U zou bijvoorbeeld kunnen bepalen dat de kredietnemer telkens op de vijfde januari van elk jaar de rente moet betalen op het (resterende) kapitaal, alsook een schijf van het kapitaal moet terugbetalen. Vermeld ook steeds het bankrekeningnummer waarop de terugbetaling moet gebeuren.
Werk met overschrijvingen
Om achteraf betwistingen te vermijden met de kredietnemer, de erfgenamen (als u plots zou overlijden) of eventueel de fiscus, is het aan te raden alles te laten verlopen via overschrijvingen. Concreet betekent dit dat u het kapitaal dat u uitleent overschrijft van uw rekening naar de rekening van de kredietnemer.
Ideaal is dat u in de mededeling duidelijk verwijst naar de schriftelijke leningovereenkomst. U vermeldt bijvoorbeeld ‘lening van 50.000 EUR ingevolge overeenkomst van 3 november 2014, met vervaldag 3 november 2024‘. De combinatie van uw lening op papier samen met het rekeninguittreksel vormen een sluitend bewijs van het bestaan van de lening, alsook van de datum van de lening.
Eventueel kunt u ook overwegen de lening te laten registreren op het registratiekantoor in uw buurt. U betaalt dan het vast recht van 25 euro. Dan heeft de leningsovereenkomst een vaste datum. Ook elke betaling van de lening laat u het best altijd verlopen via een overschrijving, waarbij u verwijst naar de leningovereenkomst. Zo hebt u een perfect bewijs naar erfgenamen en de fiscus toe van het bestaan van de lening en van wat er juist is afbetaald.
Successierechten op het openstaande saldo
Stel dat u 50.000 euro aan een vriend leende. Wanneer u plots zou overlijden, moet uw vriend gewoon verder blijven betalen aan uw erfgenamen. Alles loopt dan dus gewoon door. Hier blijkt dus weer het belang van een schriftelijke lening. Indien u geld uitleent waarvan geen enkel spoor bestaat, dan kunnen uw erfgenamen moeilijk aanspraak maken op het uitgeleende geld.
De keerzijde is wel dat uw erfgenamen successierechten zullen moeten betalen op het nog openstaande bedrag bij overlijden van de kredietgever. Het gaat om een schuldvordering en dus een actief van de nalatenschap. Ook hier is het dus belangrijk dat men via de overschrijvingen kan bewijzen wat er al een deel van het oorspronkelijk geleende bedrag terugbetaald is.
Het volledige artikel leest u in Trends van 20 november.
