‘Maak de wereld beter, word aandeelhouder’

Uit recent onderzoek blijkt dat duurzaamheid wel degelijk invloed heeft op de beleggingsbeslissingen van fondsbeheerders. Dat zegt Michel Buysschaert, Voorzitter van het Managementcomité bij Van Lanschot België.

Vorige week werd tijdens de algemene vergadering van de Verenigde Naties het startschot gegeven voor de World Benchmarking Alliance (WBA). Dat initiatief moet een globale standaard bieden om te oordelen hoe bedrijven bijdragen aan de Sustainable Development Goals. In België werkt Febelfin aan een duurzaamheidslabel. En op 10 oktober hebben we de Dag van de Duurzaamheid gevierd.

We doen er alles aan om duurzamer om te gaan met onze planeet. Maar welke factoren bepalen hoe duurzaam een bedrijf is? In welke bedrijven moet je al dan niet beleggen? Traditionele bedrijven en industrieën worden zich steeds meer bewust van hun maatschappelijke verantwoordelijkheid. Banken, beleggers en fondsbeheerders spelen daar meer dan ooit een actieve rol in.

Uit recent onderzoek blijkt dat duurzaamheid wel degelijk invloed heeft op de beleggingsbeslissingen van fondsbeheerders. Beleggers houden hoe langer hoe meer rekening met ESG-factoren (environmental, social and governance) van bedrijven. Ook de Sustainable Development Goals van de Verenigde Naties worden steeds vaker gebruikt als criterium bij beleggingsbeslissingen. Maar daar knelt soms het schoentje. Welke factoren bepalen de duurzaamheidsgraad? Hoe wordt bepaald of een bedrijf op goede weg is of niet? En wanneer moeten we wel of niet beleggen?

Bedrijven stimuleren

Duurzaam beleggen is veel ruimer dan enkel beleggen in bedrijven die bijvoorbeeld klimaatneutraal of ethisch ondernemen. Neem nu oliebedrijven. De afgelopen jaren is er een steeds luidere roep om te stoppen met beleggen in bedrijven die actief zijn in de sector van de fossiele brandstoffen. Oliemaatschappijen, raffinaderijen of toeleveranciers. Bepaalde fondsen kiezen er met die strategie voor alle aandelen te verkopen van bedrijven die niet duurzaam ondernemen. Maar met die strategie sluit je dus ook bedrijven uit die wel actief investeren in de ontwikkeling van een duurzamer businessmodel. Wat doe je met die bedrijven in transitie? Een olie- en gasmaatschappij investeert bijvoorbeeld zwaar in onderzoek en ontwikkeling van milieuvriendelijke alternatieven. Als je de stekker eruit trekt, gaan die investeringen en kennis verloren.

Sectoren veranderen niet van vandaag op morgen. Eerder dan het kind met het vervuilde badwater weg te gooien, moeten we sommige bedrijven stimuleren. Wie zijn aandelen verkoopt, kan alleen nog maar roepen van aan de zijlijn. Wie aandeelhouder blijft, kan veel meer druk zetten op het bedrijf. Als je kiest voor actief aandeelhouderschap tenminste.

Het belang van actief aandeelhouderschap mogen we niet onderschatten. Aandeelhouders kunnen een belangrijke impact hebben op een bedrijf en het van binnenuit mee veranderen. Als aandeelhouder ben je mee de eigenaar van een bedrijf. Dat geeft je een wettelijke basis om kwesties aan te kaarten. Actief aandeelhouderschap biedt je een kans om kwesties zoals milieu, goed bestuur of sociale aangelegenheden op de bedrijfsagenda te plaatsen.

Een holistische aanpak kan in sommige gevallen dus meer verandering teweegbrengen. Daarnaast moet je uiteraard ook bedrijven en fondsen uitsluiten waarbij dat engagement niet werkt. Klassieke olie- en gasproducenten moet je niet per se uitsluiten, zolang je een actief aandeelhouderschap voert. Een strategie waarmee je je als aandeelhouder engageert om een bedrijf bewust te maken van zijn impact kan in sommige gevallen meer effect hebben dan je volledig terug te trekken. Alleen al in de Verenigde Staten werden in 2016 bijvoorbeeld meer dan 700 resoluties over ESG-kwesties ingediend bij bedrijven. Over klimaatverandering, gelijke kansen, mensenrechten, duurzaamheidsrapportering en corporate governance. Die resoluties kunnen het beleid van een bedrijf bijsturen en concrete verbeteringen teweegbrengen.

Bedrijven bewuster maken

Het Noorse Pensioenfonds is het grootste pensioenfonds ter wereld en heeft dus heel wat impact bij de bedrijven waarvan het aandeelhouder is. Dat fonds kondigde deze week aan dat bedrijven waarin het belegt voortaan aandacht moeten hebben voor de oceanen. Het verkoopt daarom niet meteen alle aandelen van bedrijven die er nu te weinig aandacht aan besteden. Het fonds wil met bestuurders rond de tafel zitten om hen daarin actief te ondersteunen op strategisch en operationeel gebied.

Je hoeft dus niet alle aandelen in olie meteen overboord te gooien. Via aandeelhouderschap kunnen we bedrijven net bewuster maken van hun impact op de toekomst van de planeet. Om bedrijven daarin te begeleiden zijn duidelijke criteria en richtlijnen nodig, waaraan de WBA werkt. Actief aandeelhouderschap laat je toe bedrijven van binnenuit te veranderen, om duurzaamheid mee op de agenda te zetten. Wie begaan is met de toekomst van de planeet, kan het systeem van binnenuit veranderen. Als roeper aan de zijlijn kan je dat niet. Als actieve aandeelhouder wel.