Kan dit België zo nog doorgaan?

“Zijn jullie nu het partijblad van de N-VA?” Dat krijgt de redactie geregeld voor de voeten geworpen sinds Johan Van Overtveldt vorige week is overgestapt naar de N-VA. De vraag verdient eigenlijk geen repliek, maar voor alle duidelijkheid, het antwoord is neen.

Wel is dit een ideale gelegenheid om nog eens de puntjes op de i te zetten. Met feiten, analyses en opinies willen we een steentje bijdragen aan een sterkere en duurzamere economie en samenleving. Trends doet dit al 38 jaar, en zal dat met de goedkeuring van u, de lezer, nog vele jaren blijven doen, in volle onafhankelijkheid. Het is onze democratische rol om te brullen langs de zijlijn, waardoor we onvermijdelijk vaak in het kamp van de oppositie geplaatst worden, wat ook de kleur is van de partijen die de dienst uitmaken op de verschillende beleidsniveaus.

Een goed geoliede marktwerking, het vrije initiatief van ondernemers en het proces van creatieve destructie zullen altijd op onze verdediging kunnen rekenen. Trends reageert daarentegen allergisch op bedrijven, belangengroepen of partijen die het eigen falen afwentelen op de rest van de samenleving. Denk aan topbankiers, of zelfs coöperaties, die voor eigen gewin onverantwoorde risico’s nemen, goed wetende dat de samenleving de brokken moet lijmen als het mis gaat. Wie zijn gat verbrandt, moet op de blaren zitten.

Tegelijk beseffen we dat niet alleen de overheid, maar ook de markt kan falen. Wil een vrije markt duurzaam zijn, dan moet ze sociaal gecorrigeerd worden. Alleen de overheid kan een efficiënte sociale zekerheid organiseren, of kan de verbruiker dwingen om meer rekening te houden met het milieu. Het faillissement van het Belgische systeem loert echter om de hoek als de verhouding tussen zij die bijdragen aan en zij die afhangen van de overheid nog voort uit balans raakt. Het precaire maar cruciale evenwicht tussen verantwoordelijkheid en solidariteit is te zeer verstoord. Te weinig wordt voor eigen deur geveegd, te veel wordt automatisch op de overheid gerekend. De sociale uitkeringen zijn gestegen van 63 miljard euro (of 22,8 % van het bbp) tien jaar geleden tot 97 miljard euro (of 26 % van het bbp) vorig jaar. Leefden we in 2003 op een sociaal kerkhof of in een verzuurde samenleving? Neen. Misschien zelfs minder dan vandaag.

Kan dit België zo nog doorgaan? Eerlijk gezegd, of België federaal blijft, weer unitair wordt of helemaal uit elkaar valt, dat kan ons op zich niet zo veel schelen, als er maar een toekomstgericht beleid gevoerd wordt. We moeten echter vaststellen dat het federale niveau daartoe niet meer in staat is. Verder dan wat lapwerk, dat met veel gespin uitvergroot wordt – ook op Vlaams niveau trouwens – geraken de verantwoordelijke politici niet meer. Het federale beleid wordt gegijzeld door vooral de PS die, in functie van het eigen belang, structurele hervormingen de wacht aanzegt. De Vlaams economie kan zich dit sociaaleconomische conservatisme steeds minder veroorloven. De concurrentiekracht van onze bedrijven glijdt af en de vergrijzing begint te bijten, terwijl de overheidsfinanciën nog in behoorlijk lamlendige staat verkeren. Of de verkiezingen van mei 2014 baren een federale regering die eindelijk spijkers met koppen slaat, of we hebben nood aan een andere staatsstructuur die zo’n beleid wél mogelijk maakt. Wat we in Vlaanderen zelf doen, doen we daarom niet beter, maar de verantwoordelijken zullen dan wel op een transparante en democratische manier rekenschap moeten afleggen.

Opinies zijn vrij, feiten zijn heilig. Trends is een opinieblad, maar we willen u in de eerste plaats informeren over het reilen en zeilen in de wereld van economie en financiën, niet alleen onder de Vlaamse kerktoren, maar ook in de rest van de wereld. Met een prominente plaats voor inspirerende bedrijfsverhalen, want succes belonen is ook een hoeksteen van gezonde marktwerking, en een beetje positieve aandacht kan daarbij helpen. Ook concreet advies voor uw persoonlijke financiën blijven we u voorschotelen. Dat komt altijd van pas in een Belgische realiteit van honderden begrotingsmaatregelen in enkele jaren tijd, en in een financieel klimaat waarin de voorzichtige spaarder nauwelijks nog enig rendement wordt gegund. In Bizz vindt u als vanouds praktische artikels over starters, marketing en management. En via Trends.be kloppen we dagelijks bij u aan.

Met Johan Van Overtveldt zijn we onze smoel van de jongste jaren kwijtgeraakt, maar niet onze ziel. We hopen daarom op het vertrouwen van u, de lezer, te kunnen blijven rekenen.

Volg Daan Killemaes ook op Twitter