Woningpas? ‘Betaalbaar wonen blijft de grootste bekommernis van de Belg’

De zogenaamde woningpas moet alle info over je huis bundelen. Een goed idee, oordeelt Isabelle Vermeir, operationeel directeur van Century 21 Benelux, al blijft volgens haar betaalbaar wonen de grootste bekommernis van de potentiële huizenkoper in ons land.

Begin dit jaar verstuurde de Vlaamse overheid een tweet met de boodschap: “Elke woning krijgt een digitaal paspoort. Bepaal mee hoe de woningpas eruit zal zien.” Ze zijn in Brussel volop bezig met die zogeheten “woningpas”, die alle – met de nadruk op “alle” – info over je huis moet bundelen. Een goed idee, ware het niet dat alle bestaande attesten nog niet eens op punt staan. Laten we daar eerst samen werk van maken, vooraleer we de aan- en verkoop van een woning nog complexer en duurder dreigen te maken.

Voormalig Vlaams minister voor Energie Annemie Turtelboom ondertekende eind 2014 het intussen veelbesproken renovatiepact, met daarin de plannen voor de woningpas. Die moet de attesten bundelen, maar bijvoorbeeld ook een inschatting geven van de renovatiekosten, enz. Een puur theoretisch idee, dat straks praktijk wordt.

Op zich is het geen slecht idee, maar je kan je toch afvragen vanwaar dit soort ideeën plots komt. Het is niet zo dat we op het terrein plots een grote nood aan extra info opmerken over de panden die te koop staan. Meer nog: er zijn vandaag al veel attesten, maar die kunnen vooral op weinig vertrouwen van kopers en verkopers rekenen. Nog niet zo heel lang geleden kregen we een eigenaar over de vloer die niet tevreden was met de EPC-waarde die voor zijn huis berekend was. Dus vooraleer het te koop te stellen, liet hij iemand anders komen. Het EPC bleek vervolgens plots een pak beter, wat hem tevreden stemde maar tegelijk ook ontzettend deed twijfelen over de geloofwaardigheid van dit soort attesten.

Een ander bekend ‘attesten’-probleem is bijvoorbeeld de watertoets, die bepaalt of een woning al dan niet in overstromingsgebied ligt. Als je die in de strikte zin zou volgen, dan ligt bij wijze van spreken elke woning aan de Belgische kust in overstromingsgevoelig gebied. En dat terwijl heel wat plaatsen amper om de duizend jaar met een overstroming te maken krijgen. Er gaapt dus soms een gigantische kloof tussen de theorie en de praktijk. Of anders gezegd: los eerst de kinderziektes van de bestaande verplichtingen op, vooraleer je er nieuwe lanceert.

Ook niet onbelangrijk: als vastgoedmakelaar hebben we sowieso al een informatieplicht over allerhande zaken. Die is doorheen de jaren alleen maar belangrijker geworden. Toen ik 18 jaar geleden in de vastgoedwereld stapte, telde een verkoopscompromis amper twee bladzijden. Nu geraak je makkelijk aan twintig pagina’s. Als verkoper ben je daardoor vandaag al gauw 1.000 euro kwijt aan attesten. Als het de verkoop vergemakkelijkt en het effectief zinvol is, betalen eigenaars daar graag voor – als ze tenminste de middelen hebben. Maar als het weinig efficiënt is en nog minder betrouwbaar, dan is er nog werk aan de winkel.

Makelaars evolueren trouwens meer en meer in het begeleiden van kopers. Zo mag je erop rekenen dat we straks niet alleen meer de verkoopprijs van een huis geven, maar ook de kostprijs van bepaalde renovatiewerken. Het is vooral dit soort zaken dat mensen echt willen weten en die wij vanuit de sector ook beter beginnen aan te voelen. Ik hoop dan ook dat er geluisterd wordt de mensen op het terrein, om zo het framewerk van die toekomstige woningpas te ontwerpen.

Laat het duidelijk zijn: we zijn pro de toekomstige woningpas, maar wél op voorwaarde dat hij goed is uitgewerkt. Want de redenering dat kopers het recht hebben op zoveel mogelijk informatie klopt natuurlijk. Maar laten we tegelijk ook goed in de gaten houden dat de consument niet in het wildeweg bedolven wordt met informatie die de aankoop alleen maar duurder maakt door een resem van verplichte attesten.

In dat opzicht is er nog een bijkomende belangrijke vraag: wie gaat straks die woningpas betalen? De overheid? Want bij kopers en verkopers is echt geen marge meer. En laat dat toch nog altijd de grootste bekommernis van de mensen zijn: betaalbaar wonen.

Isabelle Vermeir, operationeel directeur Century 21 Benelux