‘Vlaamse woonbonus wordt nodeloos ingewikkeld’

Ook wie eigenaar wordt van een tweede woning, kan vanaf 2016 de Vlaamse woonbonus genieten, op voorwaarde dat voor deze woning wordt geleend en ze door de kredietnemer wordt bewoond. Dat maakt de regeling nodeloos ingewikkeld, zegt Trends-redacteur Johan Steenackers.

Wie leent om een woning te kopen of te verbouwen krijgt al sedert mensenheugenis een fiscaal voordeel. De woonfiscaliteit is doorheen de jaren verschillende keren gewijzigd, zeker nu de gewesten onlangs bevoegd werden om hun eigen fiscale regels toe te passen. Het Vlaams Gewest heeft onlangs beslist zijn woonbonus opnieuw te wijzigen.

Voor leningen gesloten in 2015 bedraagt de woonbonus maximaal 2360 euro. Dat bedrag bestaat uit een basissom van 1520 euro, verhoogd met 760 euro gedurende de eerste tien jaar van de lening. Indien de ontlener drie of meer kinderen ten laste heeft, komt daar nog eens 80 euro bij. Deze bedragen gelden per kredietnemer en worden dus verdubbeld als twee partners samen lenen voor een woning. De verhogingen van 760 euro en van 80 euro worden toegekend zolang de woning waarvoor men leent de enige woning van de belastingplichtige blijft. De woonbonus levert een belastingvermindering op tegen 40 procent (plus uitgespaarde gemeentebelasting).

De woonbonus wordt vanaf 2016 uitgebreid. Wie leent voor een tweede woning en deze zelf bewoont, krijgt ook een woonbonus, maar beperkt tot het basisbedrag van 1520 euro. Het moet dus niet meer gaan om de enige woning.

Dit alles maakt dat er drie Vlaamse woonbonussen naast elkaar bestaan: de oude voor leningen aangegaan in de periode 2005 tot en met einde 2014, die voor leningen afgesloten in 2015, en die voor leningen afgesloten vanaf 2016.

Een correcte invulling van de woonlasten op de belastingaangifte wordt zo goed als onmogelijk. Zelfs specialisten/fiscalisten zien soms het bos door de bomen niet meer. Met als gevolg dat veel belastingaangiftes foutief worden ingevuld en men meestal niet het volledige fiscale voordeel krijgt waarop men recht heeft.

Ook de belastingadministratie komt in moeilijkheden. Zij moet haar berekeningsprogramma elk jaar opnieuw aanpassen zodat de juiste belastingvermindering wordt gegeven. En daar durft het schoentje nogal eens te knellen. Dat bleek bij de belastingaangifte voor inkomstenjaar 2014. Het berekeningsprogramma van de fiscus paste de optimale verdeling van de leningslasten tussen gehuwden/wettelijk samenwonenden niet automatisch toe. Daar moest de belastingplichtige dan zelf maar voor zorgen. Ettelijke duizenden onder hen misten zo heel wat belastingvoordelen.

Wat is de oplossing? De woonbonus afschaffen? Het is een feit dat kandidaat-eigenaars meer kunnen lenen dankzij de woonbonus. De prijzen van het vastgoed blijven daardoor ook stijgen. Zonder woonbonus afschaffen komt de woonmarkt onder druk komt, en meer begoede belastingplichtigen een streepje voor. Ook de banken zien de woonbonus liever niet verdwijnen. Toch is het een goed idee om de fiscale voordelen voor een woonkrediet te vereenvoudigen of te vervangen door een stelsel met geringere voordelen en beperkte toekenningsvoorwaarden. Duidelijkheid brengt rechtszekerheid, en moedigt de belastingplichtigen aan tot een correcte naleving van de regels.