‘Stop met alles te renoveren, nieuwbouw is soms beter’

“Vlaanderen zet massaal in op renoveren, maar gaat daarin vaak een stap te ver”, zegt Geert Berkein, CEO van Architectenburo Berkein.

Nog te weinig is er het besef dat het slopen van sommige oude woningen en het neerzetten van een volledig nieuwe bouw in heel wat gevallen een betere oplossing is. En dat zowel qua energiezuinigheid als vanuit financieel oogpunt. Om dat duidelijk te maken, kan de overheid de Vlaming nog heel wat meer en beter begeleiden. Dat zegt architect Geert Berkein, CEO van het gelijknamige architectenbureau, naar aanleiding van De Vlaamse Renovatiedag op zondag 28 mei.

Energiezuiniger en dus milieubewuster wonen is broodnodig. Automatisch kom je dan uit bij het vernieuwen van onze oudere, slecht geïsoleerde woningen, én dus bij renovatie. Op dat vlak is de Vlaamse Renovatiedag dan ook iets dat we alleen maar kunnen toejuichen. Alleen moeten we ons de vraag durven stellen waarom renoveren of verbouwen altijd wordt gezien als de enige, beste oplossing.

Renovatie heeft duidelijke voordelen voor de eigenaar, daar kan je niet onderuit. Zo kan een verbouwing gefaseerd gebeuren, waardoor je tijdens de werken in je woning kan blijven wonen. Dat scheelt dikwijls een pak kosten, die je kan spreiden in de tijd. Daarenboven gaat renovatie gepaard met subsidies, hoewel ook die alsmaar kleiner worden. En bovendien geldt voor verbouwingen in heel wat gevallen het verlaagde BTW-tarief van 6 procent, terwijl je voor een nieuwbouw 21 procent moet rekenen.

Veel voordelen, maar toch … hoe vaak hoor je verbouwers op het einde van de rit niet zeggen dat het totale kostenplaatje uiteindelijk een pak hoger ligt dan verwacht? Logisch, want bij een verbouwing of renovatie ga je altijd uit van een bestaande constructie. En vervolgens vallen er lijken uit de kast: vochtproblemen, problemen met de fundering, nood aan nieuwe leidingen, enz. En ja, dat doet de eindafrekening oplopen. Hetzelfde verhaal bij het isoleren van een bestaand pand. Een ideale isolatie is dikwijls onmogelijk, tenzij de fundering diep genoeg ligt om er bovenop te isoleren.

Bovendien willen heel wat aannemers bij een renovatie geen forfaitaire prijzen geven. Ze werken dan met vermoedelijke hoeveelheden of met uurtarieven, waardoor je veel minder controle hebt op de uitgaven. En achteraf vallen dan de onverwachte facturen in de bus.

Long story short: vanuit mijn ervaring als architect valt verbouwen bijna altijd duurder uit dan in het begin geschat. Van nul af aan beginnen met nieuwbouw – zeker na een sloop – is vaak nog een taboe, omdat het zo drastisch is. Maar dikwijls is het simpelweg een beter alternatief. Waarom zou de overheid niet helpen met die moeilijke oefening? Laat ze een systeem ontwikkelen dat de Vlaming stimuleert om bij elke aankoop van een oude, bestaande woning de evidente vraag te stellen: renoveren of nieuwbouw? Waarom zou een expert daarover in alle neutraliteit geen advies kunnen geven?

Nieuwbouw hoeft niet duurder te zijn, integendeel. De bouwkosten kunnen veel preciezer geraamd worden, er zijn een pak minder onvoorziene omstandigheden, de duur van de werken valt beter in te schatten, enz. Draai het of keer het zoals je wil, het resultaat van een nieuwbouw zal quasi altijd beter zijn. Al was het maar omwille van de energiezuinigheid.

In geen geval wil ik hiermee zeggen dat renovatie nóóit een goed idee is. Of dat we alle oude gebouwen moeten platgooien om plaats te ruimen voor nieuwbouw. Denk alleen al maar aan de authentieke uitstraling van een karaktervolle herenwoning, die moet behouden kunnen blijven. Maar vandaag slaat de slinger soms te ver over naar de andere kant. De Vlaming moet daarvan bewust gemaakt worden. Meer nog: hij moet véél meer geholpen worden in zijn keuze voor renovatie of nieuwbouw. En dat in de eerste plaats in het belang van de bouwheer en ons woningpatrimonium.