Mipim-vastgoedbeurs in Cannes: feesten onder het zwaard van Damocles

Voor het eerst verzamelden de Belgische vastgoedprofessionals massaal op de Mipim-vastgoedbeurs in Cannes. De oorlog in Oekraïne, de stijgende grondstofprijzen en onzekerheid over de leveringen én toekomstige arbeidskrachten zijn echter een domper op de feestvreugde.

“Veel van de klanten en relaties die we de voorbije dagen tegenkwamen, had ik al drie jaar niet live gezien”, stelt vastgoedadvocaat Wouter Neven, staande voor het Festivalpaleis in Cannes, waar de vastgoedbeurs Mipim plaatsvindt. “Zeker in het vastgoed zijn persoonlijke ontmoetingen uiterst belangrijk.”

Zo’n 17.000 vastgoedspelers bezochten de voorbije dagen de beurs. Dat is een derde minder dan bij de laatste editie in 2019. Vooral de Russen, die normaal gezien heel wat oppervlakte innemen voor megalomane projecten, bleven weg. De Belgen waren goed voor één op de tien inschrijvingen. “Een sterk signaal dat de Belgische vastgoedsector klaar is voor de remonte”, stelt Olivier Carrette, die de vastgoedfederatie BVS leidt.

Philippe Janssens, de CEO van de residentiële ontwikkelaar Immpact, stelde tevreden vast dat er veel nieuwe gezichten waren bij de Belgen. “Er is een generatiewissel bezig in het vastgoed”, klinkt het. “Ik zag in vergelijking met vroeger meer jongeren passeren, en ook meer vrouwen en een bredere mix van beroepen: softwareontwikkelaars, marketeers en niche-architecten bijvoorbeeld”, stelt Freddy Hoorens, partner van vastgoedbeheerder en -makelaar Quares, vast. “Dat maakt het voor de Belgische contacten alleen maar interessanter. Een domper op de vreugde was de beurs zelf. Vroeger had je hier een wow-gevoel. Nu was het erg mager. Ook de Belgische projecten hadden allemaal een hoog déjavugehalte. Mocht ik het Mipim-ticket niet nodig hebben om in de hotels rond het paleis te geraken, bleef ik weg van het festival zelf.”

‘Peperduur en bar slecht’

Veel vastgoedprofessionals vinden het niet de moeite om nog een inkomticket te kopen, stelt ook Philip Heylen vast. De gewezen Antwerpse CD&V-schepen en international and corporate affairs voor de holding Ackermans & van Haaren kwalificeert de beurs als “een peperduur evenement met een bar slechte kwaliteit”. “Het festivalpaleis is compleet verouderd en voldoet niet meer aan de moderne kwaliteitsnormen. Voor een beurs die zo hard inzet op duurzaamheid en innovatie is het een anachronisme. Belgische vastgoedbedrijven organiseren liever activiteiten buiten Cannes, waar ze geen hoge fees moeten betalen aan de organisator Reed-Mipim. Ook is Cannes veel te klein om zo’n massa-evenement te organiseren. De organisator zou beter overwegen om de beurs te organiseren in een zuiderse stad die wel uitgerust is voor de Mipim.”

Heylen benadrukt wel het belang van de beurs. Hij betreurt de afwezigheid van Antwerpen en Gent, die dit jaar forfait gaven. Op een blitzbezoek van een Antwerpse schepen na, waren er geen Vlaamse politici te bespeuren. De Waalse en Brusselse overheden en politici waren dan weer massaal aanwezig in Cannes. Er waren ook weinig Vlaamse CEO’s te zien in het Belgisch paviljoen. Op een evenement voor CEO’s op het dak van het paviljoen konden we geen Vlaamse topondernemer bespeuren. De voertaal was eentalig Frans. Olivier Carrette: “Alle steden van Europa zijn hier vertegenwoordigd. Antwerpen en Gent mogen hier niet ontbreken. Het is geen schande dat hun politici hier ook uitpakken met hun prestigieuze projecten. Net daarom heeft het Waalse exportagentschap Awex ons als communautair neutrale organisatie gevraagd de burgemeesters van alle grote steden van het land warm te maken voor Mipim van volgend jaar. We moeten hier weer staan.”

“Mipim de unieke gelegenheid waar politici, ambtenaren en ondernemers elkaar kunnen informeren en ideeën uitwisselen in een uiterst gebalde en efficiënte omgeving”, bevestigt Heylen. Jean-Michel Jaspers (Jaspers Eyers Architecten), die gisterenavond een Mipim-award kreeg als coarchitect van de Brusselse hoofdzetel van BNP Paribas Fortis, was verbaasd door de vlotte manier waarop hij de voorbije dagen zaken kon doen op Mipim. “We hebben hier vier nieuwe contracten onderhandeld én afgesloten”, klinkt het. “Wij zijn een acyclisch architectenbureau en hebben net meer klanten als er een crisis gaande is in het vastgoed, of er zekerheid wordt gezocht in onzekere tijden.”

Onzekere internationale situatie

De Oekraïense oorlog was hét gespreksonderwerp op Mipim. “Er zijn geen onmiddellijke gevolgen voor de vastgoedmarkt, want die draait op volle toeren”, aldus Carrette. “Wel hebben Oekraïense onderaannemers al laten weten dat ze na het voltooien van de werf terugkeren naar hun thuisland voor de strijd of – hopen ze – de wederopbouw. Er wordt een enorme schaarste voorspeld in de aannemingswereld.”

Luc ysebaert, commercieel directeur van de industriebouwer Willy Naessens is wat voorzichtiger. “Zeker in de logistiek is er nog genoeg werkvolume”, stelt hij vast. “Op langere termijn is er veel twijfel door de onzekere internationale situatie, maar vooral door de nakende inflatie, hoge energieprijzen en de verwachte rente-opstoot.” “De Belgische appetijt voor de beurs in Cannes bewijst dat onze vastgoedbedrijven het goed doen en er vaag is naar nieuwe projecten”, bevestigt Marnix Galle, de CEO van het beursgenoteerde ontwikkelingsbedrijf Immobel. “Er zijn echter twee groepen: de feesters die denken dat alles in orde is en de CEO’s die kalm en zonder veel emotie de balans opmaken en investeringen heroverwegen.”

Ook Wouter Neven is voorzichtig: “Door de onzekere toestand zullen een aantal bedrijven een investering on hold zetten. Ook de sterke prijsstijging van het bouwmateriaal en de grondstoffen zet de bouwprocessen onder druk. Ik hoorde van een aannemer die niet meer werkt met een dagprijs, zoals al de gewoonte was door vroegere prijsstijging. Neen, het bestek was slechts geldig voor drie uur. Die situatie zet de markt onder druk. Ik denk dat sommige ontwikkelaars in de problemen zullen komen. Ze hebben hun gronden heel duur ingekocht en die kunnen nu niet snel ontwikkeld worden omdat de internationale crisis investeerders voorzichtig maakt. Plots kunnen vastgoedbedrijven in financiële problemen komen.”

Dat is ook de mening van Dirk De Pauw, de voorzitter van het logistieke vastgoedbedrijf Montea. “Dit is een keerpunt”, voorspelt hij. “Wie de voorbije jaren geen geld verdiende als vastgoedspeler, was waarschijnlijk verkeerd bezig. Na vijftien jaar groei zullen vastgoedbedrijven echter geconfronteerd worden met een vertragende markt. Wanneer exact weet ik niet, maar het zál gebeuren. Iemand die al zo lang in het vak zit, weet dat een plotse vertraging altijd uit de lucht kan vallen door een plotse schok. Hij zet dan de nodige buffers opzij. Ik beklaag echter mijn jongere collega’s die geloofden in de ongebreidelde groei en dat niet hebben gedaan.”

Philippe Janssens heeft meer vertrouwen in de markt, maar stelt ook problemen vast. “Belgische vastgoedontwikkelaars worden hier in Cannes gecontacteerd door vertegenwoordigers van internationale private-equityspelers en pensioenfondsen uit Zuid-Korea en andere Aziatische landen. Ze willen investeren in Antwerpse woontorens met vijftig tot honderd appartementen en nemen genoegen met een opbrengst van 2 tot 3 procent. Klassieke vastgoedinvesteerders worden door de zwakke rendementen weggeduwd van de markt door toevallige passanten, die de gezonde verhoudingen verstoren. Dat kan ooit tot problemen leiden.”