‘Shared ownership’ lijkt het ei van Columbus voor mensen met een laag inkomen die anders noodgedwongen moeten blijven huren. Je koopt onmiddellijk een deel van een woning en betaalt voor de rest huur. De Britten doen het al jaren. Waarom wij niet?
Huurders betalen zich blauw aan een betaalbare woning. Maar liefst 1 op 3 houdt te weinig over om nog waardig te kunnen leven, stelt het Netwerk tegen Armoede. Steeds meer huurders betalen meer dan 30 procent van hun inkomen aan de maandelijks huursom, vaak voor een woning die kwalitatief niet in orde is.
In het Verenigd Koninkrijk hebben ze voor dat probleem een originele oplossing bedacht: shared ownership. Je koopt een deel van een woning bij een huisvestingsmaatschappij, gewoonlijk zo’n 25 % tot 75 %. Voor de rest van de aankoopwaarde betaal je een maandelijkse huurprijs. Op termijn kan je stapsgewijs de volledige woning aankopen. Tegelijk vermindert je huur evenredig. Maar je kunt ook evengoed beslissen om je deel terug te verkopen.
In Vlaanderen bestaat het systeem niet, maar directeur Katelijne D’hauwers van het Algemeen Eigenaarssyndicaat (AES), is er wel voor te vinden. ‘Wij staan achter alles wat de eigendomsverwerving vergemakkelijkt’, zegt ze. ‘Als kopen nog onbetaalbaarder wordt voor jonge mensen, moéten we wel zoeken naar alternatieve vormen van financiering. Maar je moet dan wel de wetgeving aanpassen en afspraken met de banken maken.’
Socioloog en ruimtelijk planner Pascal De Decker is eerder sceptisch. ‘Er bestaan nu eenmaal geen toverformules’, zegt hij. ‘Op papier klinkt dit soort alternatieven heel mooi, maar in de praktijk zie ik het bij ons nog niet werken. We zouden wel meer sociale woningen bouwen. Dat kost uiteraard veel geld, maar daarvoor zijn zeker pistes te bedenken.’ De Decker doet alvast een opvallende suggesties: ‘Mensen die een huis verkopen, betalen bij ons geen belastingen op de meerwaarde die ze daarmee realiseren. Van die meerwaarde zou je zeker wat kunnen afromen.’ (BD)
