‘Geef privésector grotere rol in sociale woningbouw’

Sociale woningbouw moet veel meer in samenwerking met de privésector gebeuren. De privésector staat alvast klaar om zijn verantwoordelijkheid op te nemen, stelt Nicolas Bearelle, CEO van de projectontwikkelaar Revive, partner van Inclusio.

De situatie in de Sint-Bernadettewijk in Gent, waar kinderen in huizen met schimmel op de muren wonen, is schrijnend, maar ze is niet nieuw. Meer nog: als we zo voortdoen, zal dat soort problemen zich nog voordoen. De sociale woningen zijn enorm verouderd en de onmacht van de overheid om er iets aan te doen, is ronduit zorgwekkend. Ze komt niet alleen middelen tekort, maar kan bovendien vaak niet snel genoeg handelen. Laat de privésector dus de sociale woningbouw meer in handen nemen. Die kan niet alleen sneller handelen, maar heeft ook meer middelen ter beschikking, die de sector ook nog eens op eigen risico investeert.

Wachtlijsten

Die snelheid van handelen is broodnodig, want de wachtlijsten voor sociale woningen zijn tot hallucinante proporties gegroeid. In 2017 stonden in Vlaanderen zo’n 135.000 mensen op de wachtlijst, en dat terwijl het aanbod maar mondjesmaat groeit. Een paar maanden geleden liet het kabinet van minister Liesbeth Homans (N-VA) nog weten dat je in Antwerpen gemiddeld 1124 dagen op een sociale huurwoning moet wachten. En dat is geen uitzondering. In Leuven bedraagt de wachttijd gemiddeld 943 dagen en in Oostende 1100 dagen. Bijna drie jaar dus. Mensen in zo’n situatie drie jaar laten wachten is een schande.

Het financiële debacle van Vitare, waarbij bekend raakte dat de overheid 35 miljoen euro uitleende voor de aankoop van gronden die uiteindelijk grotendeels onbruikbaar bleken, is niet te begrijpen. Maar dat initiatief – uit de privésector nota bene – mag andere initiatieven van private spelers niet in een kwaad daglicht plaatsen. Meer nog: zie het als een extra reden om de investering niet meer vanuit de overheid te laten komen.

In de praktijk gebeurt het trouwens al, maar nog veel te weinig. Er is al een privaat investeringsfonds dat bijna 100 miljoen euro ophaalde voor sociale woningbouw. Het gaat dan om nieuwbouwprojecten, renovaties van verouderde woningen of overnames van bestaande goede woningen. Die sociale woningen worden met langetermijncontracten aan de sociale kantoren verhuurd, die ze op hun beurt aan de mensen op de wachtlijst verhuren.

De initiële investeerders behalen dus een rendement dat de inflatie overstijgt, en er is ook een grote sociale impact, wat private beleggers steeds meer weten te waarderen. Als zo’n investeringsfonds bovendien op termijn naar de beurs kan trekken, heeft ook de kleine belegger er toegang toe, wat de impact nog veel groter zal maken.

Samenwerken

We moeten met andere woorden slimmer met de overheid samenwerken, want zo doet ieder waar hij goed in is: de privésector financiert en maakt er een duurzame business van, en de overheid zorgt ervoor dat de juiste mensen de weg naar de sociale woningen vinden. Door in te zetten op complementaire modellen tussen de privésector en de overheid, kunnen we tenminste bezig zijn met wat er écht toe doet: onze maatschappij vooruit helpen.