‘Een groene economie? De bouw kan het verschil maken’

Vergeet het verhaal dat de bouwsector voor meer vervuilende economische groei zorgt. Groei wel, vervuiling niet noodzakelijk. Dat zegt Trends-hoofdredacteur Wim Verhoeven.

“We bouwen nog altijd als honderd jaar geleden”, leest u deze week in Trends. Wel, dat zal veranderen. De bouwsector wandelt de 21ste eeuw binnen. Dat is uitstekend nieuws voor de economie, de arbeidsmarkt, het klimaat, de afvalverwerking en voor de bouwlustigen van morgen.

Niks is normaal, dus ook Batibouw niet. Dromen van bakstenen, keukens of veranda’s zal voor één keer virtueel moeten. Er is maar één reden om dat toe te juichen. Niemand hoeft dit jaar ergens in een hoekje van het een of andere paleis een veel te dure, slappe sandwich naar binnen te werken. Corona hakt ook in op de bouwsector. Op sectorniveau valt de schade goed mee, maar veel orderboekjes zijn matig gevuld. Vooral kleine bouwbedrijven en eenmanszaken haken mogelijk af.

De lange termijn ziet er beter uit. Een nooit geziene innovatiegolf komt op ons af. Bouwen wordt vaker een industrieel, hoogtechnologisch en efficiënt proces. Meer dan ooit zal dat in een fabriekshal gebeuren. Dat leidt tot minder verspilling van kostbare arbeidstijd. Minder weerverlet, minder West-Vlaamse camionnetjes die naar Limburg rijden en omgekeerd. Ze zullen gewoon naar het industrieterrein rijden. Dat leidt ook tot minder verspilling van energie, water en materialen.

Vandaag is bouwen een CO2-uitstotende en grondstoffen vretende activiteit. Neem alleen al de cementproductie. Die is een van de belangrijkste bronnen van CO2 ter wereld. Bouwen kan met veel minder cement en de productie ervan kan veel milieuvriendelijker. Dat is gemakkelijke winst voor het klimaat. Er komen nieuwe technieken, duurzame materialen en nog meer energie-efficiëntie aan. Zonnepanelen zullen performanter worden en thuisbatterijen goedkoper. Slimme systemen, lokale energienetwerken en auto’s die als batterij functioneren zijn maar enkele jaren van ons verwijderd. Het bouwproces zelf zal ook duurzamer worden. Het neusje van de zalm is circulair bouwen. De gebouwen van de toekomst worden getekend met hun afbraak in het achterhoofd. Ook tijdens hun levenscyclus zullen ze circulair zijn. Meer dan ooit zullen verschillende functies in één gebouw samenkomen. Zo kunnen de energieoverschotten van de ene bewoner rechtstreeks naar de andere gaan. Gebouwen worden ketens, waarin vrijwel niks verloren gaat.

Vergeet dus het verhaal dat de bouwsector voor meer vervuilende economische groei zorgt. Groei wel, vervuiling niet noodzakelijk. De bouwsector kan ons land in ijltempo vergroenen. Het nieuwe bouwen stimuleren en betaalbaar maken is een belangrijke opdracht voor onze beleidsmakers. Het kan door blijvende btw-verlagingen, fiscale voordelen of het stimuleren van groene bouwleningen. Het kan ook door slimme regelgeving op het ritme van de innovatie. Vandaag zijn duurzaamheidsregels vooral gericht op het energieverbruik: meer isolatie, kleinere raampartijen, energievriendelijke toestellen. Moderne huizen zijn weliswaar zuinig en winddicht, maar zitten vol petroleumderivaten om ze te isoleren. Het is tijd om minstens evenveel aandacht te besteden aan het bouwproces en de materialen. Duurzame, hernieuwbare producten. Slimme, circulaire ontwerpen. Een arbeidsproces zonder verspilling. Vooral daar zijn nu meer regels en normen voor nodig. Een innovatieve bouwsector kan ten slotte een aantrekkelijke werkgever zijn. De bouwvakker van de toekomst zal minder vaak in weer en wind zijn rug kapot staan te werken. Hij of zij zal goed opgeleid zijn en een baan uitoefenen met inhoud en hoogtechnologische kennis. Hopelijk beseft het onderwijs dat snel.

Dat ziet er dus allemaal goed uit. U leest er alles over in deze Trends in plaats van het te zien in de Heizelpaleizen. Volgend jaar heeft u alweer uitzicht op een heerlijke slappe sandwich en een heleboel innovatieve technieken.