Besix-CEO Johan Beerlandt: ‘We hebben fouten gemaakt’

Na een rampjaar zet topman Johan Beerlandt orde op zaken en haalt Besix op 3 miljard omzet terug nettowinst. De algemene aannemerij blijft echter een verliespost. Beerlandt doet begin 2023 opnieuw een stap terug.

De omzet van Besix Group steeg in 2021 met 7,5 procent naar 2,963 miljard euro. De bouwgroep haalt een bedrijfscashflow van 102 miljoen (+3,4%) en een nettowinst van 27 miljoen (+0,9%). Dat laatste cijfer oogt schraal, maar het is een hele verbetering tegenover het rampzalige pandemiejaar 2020, toen er 9,8 miljoen nettoverlies was. Johan Beerlandt, de stichter en gewezen CEO van Besix, nam als uitvoerend voorzitter in april het heft uit handen van CEO Rik Vandenberghe, om orde op zaken te zetten. Voormalig Midden-Oostentopman Pierre Sironval werd toen Deputy CEO.

Verlieslatende bouwpoot

Er is werk aan de winkel. De aannemingstak Besix Contracting (omzet: 1,7 miljard), actief in 25 landen, boekte ook in 2021 een verlies van meer dan 10 miljoen euro. “In België is een bouwproject zelden rendabel”, stelt Johan Beerlandt. “Ooit compenseerden onze buitenlandse opdrachten die verliezen, maar dat is al enkele jaren voorbij. Een Belgisch bouwbedrijf kan niet overleven op zuivere aanneming.”

Er is geen verbetering in zicht. De materiaalkosten stegen dit jaar weer door de oorlog in Oekraïne. De prijs van staal nam toe met een factor drie, die van transport met vier tot vijf. “Als er al prijsherzieningsclausules zijn, kunnen die de hogere bouwkosten niet volledig compenseren”, weet Pierre Sironval. “We ondergaan een nooit geziene volatiliteit. Ik verwacht ook dit jaar een verlies.”

Besix is ook actief met de bouw en de uitbating van concessies, vooral in het Midden-Oosten. Die zijn wel winstgevend. De projecten in toeristisch vastgoed (hotels in België, Polen en Zwitserland), infrastructuur (Nederlandse wegen en tunnels) en milieu-installaties in het Midden-Oosten haalden samen een rendement van 25 miljoen euro. De vastgoedontwikkelaar Besix RED boekte op 162 miljoen euro omzet een winst van 23 miljoen, vooral op de Belgische thuismarkt. Ook de gespecialiseerde bedrijven, zoals de netwerkinfrastructuurspecialist Besix Unitec en de wegenbouwer Socogetra, deden het goed met een rendement van 15 miljoen op 1 miljard euro omzet. Beerlandt: “Zonder die drie activiteiten boekten we weer een verlies.”

Beperkt dividend

Besix reduceert de nettowinst door stevige afboekingen op investeringen en goodwill op overnames. “Zo houden we onze balans gezond”, verklaart Beerlandt. “Bovendien is er minder druk van onze aandeelhouder Orascom om een hoger dividend uit te keren. Ik houd die centen liever in de onderneming.”

Beerlandt en het topkader van Besix werden in 2004 elk voor een kwart eigenaar na een managementbuy-out (MBO), gesteund door de holding Orascom van de Egypische familie Sawiris, die voor de helft participeert.

Orascom investeerde toen 7,5 miljoen euro in Besix. Dat had bij de MBO een eigen vermogen van 43 miljoen. Vandaag is dat 700 miljoen, zonder schulden, en er is al 100 miljoen aan dividenden uitgekeerd. Volgens eerdere afspraken wordt maximaal 30 tot 40 procent van de winst uitgekeerd. Nu bedraagt het dividend 10 miljoen euro.

“Al bij al is Besix voor Orascom een mooie investering”, aldus Beerlandt. “Omdat het management echter de doorslaggevende stem heeft bij een gelijke stemming, beslissen wij hoeveel wordt uitgekeerd. Een derde van de winst gebruiken we om te investeren. Evenveel investeer ik het liefst in de medewerkers. Het laat ons toe vrijgevig te zijn als het goed gaat met het bedrijf. Als was daar recentelijk weinig sprake van.”

Dat is een spijtige zaak, erkent hij. “Wij, als projectbeheerders, hebben fouten gemaakt”, geeft Beerlandt toe. “We sloten met verkeerde partners contracten, die niet correct waren ingeschat.” Hij verwijst naar een hotel in Dubai met een contractwaarde van 600 miljoen, een ontziltingsinstallatie in hetzelfde land (200 miljoen), een dam in Kameroen (400 miljoen) en de aanleg van de A16 in Nederland (800 miljoen). Beerlandt: “Als je je met werken van die omvang 1 procent misrekent, heb je een probleem. Bij een miscalculatie van 10 procent worden het bleeders.”

Beerlandt is 74 jaar. Hij heeft naar eigen zeggen geen zicht op hoe het aandeelhouderschap evolueert. Orascom wilde in 2014 zijn Besix-aandelen verkopen aan de Franse concurrent Eiffage, maar stuitte op het Belgische management. Beerlandt: “Ik heb de Fransen overtuigd de operatie af te blazen. Ooit moet er een oplossing komen voor de moeilijk verhandelbare participatie van Orascom. Eventueel kan Besix naar de beurs. Neen, aan dat plan wordt niet gewerkt. Dat zou in deze barre economische omstandigheden nogal ongewoon zijn. Maar Besix blijft Belgisch.”

Op 1 januari 2023 wordt Sironval de CEO van de groep. Hans Beerlandt, de zoon van de voorzitter, wordt financieel directeur. Is het de bedoeling dat hij ooit de leiding neemt? Johan Beerlandt: ” Dat weet ik niet. Ik heb nooit gevraagd of hij dat wil.”