‘Hoe het Nirwana voor beleggers verdampt’

Als de reservecapaciteit in de economie is opgebruikt, vergroot de kans op een inflatie die hoger is dan de groei van het bbp. Dit kan een probleem worden, zegt Joachim Fels, hoofdeconoom van vermogensbeheerder PIMCO.

Beleggers lijken dezer dagen te ontwaken in een nieuwe en onaangename wereld: na bijna tien jaar van ongekend monetair beleid neemt de Amerikaanse overheid het stokje over. De bedoeling is dat hogere overheidsuitgaven en lagere belastingen de economie direct gaan ondersteunen.

Dat is precies waar economen al langer om vragen, want monetair beleid heeft alleen indirecte impact op de economie, via rentewijzigingen, opgepompte koersen en nieuwe financiële voorwaarden. Maar dat garandeert niet altijd hogere uitgaven en hogere investeringen.

Nadelen

Toch kleven er ook verschillende nadelen aan de stijgende overheidsuitgaven. De verhoging van de tekorten en schulden verkleint de ruimte om in een volgende economische recessie stimulerende maatregelen te nemen. De volgende recessie kan daardoor langer aanhouden.

Een ander nadeel van de hogere uitgaven is de kans op stijgende inflatie. Als de reservecapaciteit in de economie is opgebruikt, vergroot de kans op een inflatie die hoger is dan de groei van het bbp. Dit kan een probleem worden voor de Fed en voor de financiële markten.

Het derde risico wordt veroorzaakt door de grotere schuldenberg als gevolg van de hogere uitgaven. De risico’s voor beleggers worden groter, waardoor ze voor veiliger obligaties kiezen, precies het tegenovergestelde van wat het monetair beleid wou bereiken.

Eindeloos geluk

Zo kan een einde komen aan het huidige nirwana voor beleggers: een toestand van schijnbaar eindeloos geluk, waarbij alle beleggingscategorieën het goed doen.

Eigenlijk kan de Fed maar op drie manieren reageren op de plannen van de Amerikaanse regering:

• Optie 1: de Fed kan zijn onafhankelijkheid tonen door het tempo van renteverhogingen te versnellen en de reële rente hoger te duwen. Daarmee zullen veel beleggingen minder waard worden en zal de kans op afkoeling van de economie vergroten. De kans dat dit scenario uitkomt, schat ik op 20%.

• Optie 2: het kopiëren van het beleid van de Japanse centrale bank. In dat geval koopt de Fed onbegrensde hoeveelheden obligaties op die dicht bij de huidige rendementsniveaus liggen. Op die manier wordt de rentecurve laag gehouden, en kunnen beleggers nog even in het nirwana verkeren. Ik acht de kans op dit scenario voor de komende maanden slechts 10%.

• Optie 3: het meest waarschijnlijke scenario is dat de kersverse voorzitter Powell probeert de rente geleidelijk te verhogen. Mochten de financiële voorwaarden verslechteren, dan kan hij het proces van normalisering van de rente vertragen of er zelfs helemaal vanaf zien.

Bear market voorkomen

Met dat laatste scenario kan de Fed waarschijnlijk een regelrechte bear market voor risicovolle beleggingen voorkomen, maar het scenario leidt tegelijkertijd sneller tot stijgende inflatieverwachtingen, een steilere rentecurve en meer volatiliteit. In alle gevallen is het afgelopen met het huidige nirwana voor beleggers.