Hoe de Robinhoods van Wall Street de rijken nog rijker maken

Wall Street was vorige week in de ban van een ware opstand. Kleine beleggers revolteerden tegen de grote beursjongens, meer bepaald de shorters en de hefboomfondsen. De activisten verenigden zich via sociale media en bundelden de krachten op goedkope beurshandelsplatformen. En zowaar, ze kregen enkele van de grote jongens op de knieën. David haalde het van Goliath. Alleen heeft die overwinning een ironisch neveneffect.

De jongste weken namen shortsellers het aandeel van Gamestop in het vizier. Maar het ging mis. Fans van de keten spraken op internetfora af de shorters een lesje te leren. Ze kochten massaal Gamestop-aandelen en dreven zo de koers fors op. De shorters, die hun posities moesten sluiten en dus aandelen moesten kopen, leden fikse verliezen. Door hun aankopen dreven ze de koers van het aandeel Gamestop nog meer de hoogte in. Het zieltogende bedrijf zag zijn koers met honderden procenten stijgen.

‘Dood aan de shortsellers’

De beleggers vonden elkaar via de pagina wallstreetbets op de socialemediasite Reddit. De pagina is in 2012 opgericht door een Amerikaanse IT-consultant die in zijn vrije tijd op zoek was naar gedurfde beleggingstips en -ideeën. De eerste jaren had de pagina enkele duizenden volgers. Sinds 2019 ging dat richting enkele honderdduizenden. Enkele maanden geleden waren het er 2 miljoen en ondertussen zijn het er meer dan 7 miljoen.

Wallstreetbets is uitgegroeid tot een apart online ecosysteem van beleggers die elkaar bestoken met gewaagde trades en schermafbeeldingen van hun beleggingswinsten of -verliezen. De jongste maanden groeide er echter veel chagrijn over hefboomfondsen die profijt halen uit de koersdaling van aandelen, de shortsellers. Dat doen zij door die aandelen van andere beleggers te lenen, die geleende aandelen te verkopen om ze later aan een lagere prijs terug te kopen en terug te geven aan de oorspronkelijke eigenaar. Het verschil tussen de hoge verkoopprijs en lage terugkoopprijs is de winst voor het hefboomfonds.

Kop van jut op wallstreetbets waren de hefboomfondsen Melvin Capital en Citron Research die grote shortposities hadden in Gamestop. Videospelletjes verhuren en verkopen is immers niet meteen het meest toekomstbestendige verdienmodel. Sommige verkondigden hun posities al explicieter dan andere, een bekend trucje uit de draaiboeken van shortsellers. Door hun posities openbaar te maken, vaak in uitvoerige analyses van wat er allemaal mis is met de beursbedrijven die ze shorten, hopen ze de aandelenkoers sneller te doen kelderen.

In het geval van Gamestop hadden ze echter niet gerekend op het weerwerk van de retailbeleggers van wallstreetbets, bij wie de woede over die praktijk almaar groeide. Een bloemlezing van enkele reacties van walstreetbetters aan het adres van Melvin Capital en Citron Research: “U staat voor alles wat ik haat”, “een sloophamer door jullie fondsen” of “volhouden tot ze bankroet zijn”. Naast die onlinehaatberichten hebben de eigenaars van enkele hefboomfondsen vorige week ook doodsbedreigingen gekregen.

De wallstreetbetters lieten het echter niet bij online haat prediken. Ze wilden de shorters ook in hun portefeuille raken. Dat deden ze door massaal de meest geshorte aandelen te kopen. Daarmee joegen ze de koersen de hoogte in. Het Gamestop-aandeel ging van 20 dollar drie weken geleden naar 325 dollar vorige week. Een andere shortlieveling, AMC Entertainment, ging in één dag van 5 dollar naar meer dan 20 dollar. Shortseller zagen daarmee hun verliezen dag na dag aandikken. Veel van hen bouwden hun posities af en kijken aan tegen miljardenverliezen. Een overwinning voor de wallstreetbetters.

Deze week heeft het Gamestop-fenomeen zich verlegd naar de zilvermarkt. De wallstreetbetters storten zich en masse op het edelmetaal om de koers op te blazen.

Winst voor de flitshandel

Die overwinning heeft echter een ironisch bijsmaakje. De wallstreetbetters voerden namelijk hun collectieve aanval op de shorters uit via het beurshandelsplatform Robinhood, een app waarmee beleggers gratis kunnen handelen. Robinhood gaat er prat op dat het beleggen volledig heeft gedemocratiseerd door geen commissies op transacties aan te rekenen. Iedereen met een smartphone en een beetje geld kan er een rekening openen en beginnen te beleggen.

De Wall Street-opstandelingen zwijgen echter in alle talen, omdat ze het niet weten of willen vertellen, over het verdienmodel van het door hen bejubelde Robinhood. Dat maakt winst door de transacties van particuliere beleggers door te verkopen aan een andere grootmacht van de financiële markten: flitshandelaren zoals Wolverine, Two Sigma en Citadel. Dat laatste is het hefboomfonds van Wall Street-grootheid en miljardair Ken Griffin.

Citadel en consoorten verdienen geld door bij zoveel mogelijk transacties op de financiële markten zichzelf tussen kopers en verkopers te wringen. Als je een aandeel wilt verkopen voor 10 euro en je beursmakelaar vindt in de markt iemand die het wilt kopen voor 10,02 euro, zullen spelers zoals Citadel ertussen kruipen om jouw aandeel voor 10,01 euro te kopen en het voort te verkopen aan die ene koper voor 10,02 euro.

Vorig jaar verdiende Citadel daar meer dan 6 miljard dollar mee, mede dankzij de enorme toestroom van particuliere beleggers richting aandelenbeurs via de Robinhood-app. Die zogenaamde flitshandel is ondertussen een vaste waarde op de beurs. De helft van de aandelenhandel in de VS verloopt via flitshandelaren. In Europa is dat tussen 20 en 40 procent.

Leentjebuur spelen met aandelen

De woede waarmee de wallstreetbetters de ene groep hefboomfondsen aanvallen, is een goudmijn voor die andere schare tovenaars die de stromen der financiële markten naar hun eigen gewin doen buigen. Hun glimlach werd met de dag breder toen ze het handelsvolume zagen dat Robinhood de afgelopen week heeft mogen verwerken in fel geshorte aandelen zoals Gamestop, AMC Entertainment, Nokia en Blackberry. Robinhood moest de handel in die aandelen zelfs een tijdje stilleggen omwille van de volatiliteit.

De wallstreetbetters zijn er ook in geslaagd een aantal shorters te doen wankelen, waaronder Melvin Capital dat een miljardenverlies incasseerde op zijn shortpositie in Gamestop. Maar Melvin kreeg snel hulp in de vorm van een kapitaalinjectie van meer dan 2 miljard dollar van collega-hefboomfondsen, waaronder Citadel, dat deels eigenaar is van Melvin.

Daarmee is de ironie nog niet ten einde. Robinhood verdient ook geld door de aandelen die het voor zijn klanten bijhoudt, uit te lenen aan onder meer shortsellers. Die kunnen hun shortposities immers niet innemen als ze geen aandelen vinden om te lenen. En waar vinden ze die? Onder meer bij beursmakelaars zoals Robinhood. Ook hier voeren de wallstreetbetters hun strijd tegen shortsellers met het wapen dat diezelfde shortsellers de mogelijkheid biedt om hun shortposities in te nemen.

De praktijk van aandelen uitlenen is gebruikelijk in de financiële wereld. Je moet niet denken dat de aandelen waarin je belegt bent via pensioenfondsen, levensverzekeringen, beleggingsfondsen of indexfondsen, netjes bij die fondsen op de plank blijven liggen. Als die ze zonder onnodig risico kunnen uitlenen in ruil voor een huurpremie, zullen ze dat doen, tenzij je hen dat hebt verboden via een van de vele vinkjes in jouw contract met hen. Ook de bij ons bekende beursmakelaars spelen maar al te graag leentjebuur met de aandelen die ze onder bewaring hebben.