Het einde nadert voor de fiscale parasieten

Ierland sluit zijn ene fiscale achterpoortje, maar vervangt het door een ander. Maar ooit komt er toch een einde aan dit soort agressieve fiscale concurrentie

Ierland sluit zijn ene fiscale achterpoortje, maar vervangt het door een ander. Maar ooit komt er toch een einde aan dit soort agressieve fiscale concurrentie.

De fiscale constructies van Ierland move in mysterious ways. Bono, de zanger van Ierse popband U2, kwam maandag nog op voor de fiscale spitstechnologie van zijn thuisland waar zijn band graag gebruik van maakt. “We zijn een klein land, daarom moeten we innovatief en slim zijn. De fiscale concurrentie bracht ons land de enige welvaart die we ooit kenden”, betoogde Zijne Schijnheiligheid in The Observer.

De Ierse minister van Financiën Michael Noonan kwam tot een ander inzicht. Hij kondigde een dag later het einde aan van de ‘double Irish‘. Dat is de provocerende belastingstructuur die ondernemingen via Ierland toelaat twee bedrijven op te richten, waarvan een in een belastingparadijs (Bermuda, Kaaimaneilanden). Dat maakt het mogelijk om de effectieve belasting tot 2 tot 3 procent van de omzet te laten zakken. De structuur is vooral in trek bij Amerikaanse technologie- en farmabedrijven (en populaire bands), liefst in combinatie met de ‘Dutch sandwich’, waardoor zij hun belasting nog verder kunnen laten zakken. Zo bespaarde Google vorig jaar 2,5 miljard dollar belastingen. Naar schatting 10 procent van alle Ierse werkgelegenheid vloeit voort uit bedrijven die gebruik maken van de ‘double Irish’.

Ierland zwichtte voor de druk van de VS, de Europese Commissie en de OESO om het systeem vanaf volgend jaar te stoppen. In de rand van zijn toespraak die de techniek dumpte, kondigde Noonan echter een nieuwe maatregel aan: de ‘knowledge box’. Die laat toe om de winsten van een multinational naar een Ierse vennootschap te laten vloeien als vergoeding voor het gebruik van intellectuele eigendomsrechten, die er gecentraliseerd worden. Daar worden ze minimaal belast.

Is dit soort van fiscale uitzonderingsregimes verwerpelijk? Ja. Zijn ze te vermijden? Moeilijk, want ze zijn een vorm van zelfverdediging tegen de gunstregimes die in de rest van de EU worden toegapast. De enige manier om ze definitief onmogelijk te maken, is een verregaande Europese fiscale samenwerking.

Die nauwe coördinatie is vandaag voor het eerst sinds de start van de EU niet eens zo irrealistisch. Momenteel kampt elke lidstaat immers met een gat in de schatkist. De gewilligheid om massaal de fiscale achterpoortjes te sluiten, is groter dan ooit. De OESO werkt volgend jaar regels uit voor de VS, de EU en alle grote economieën om dat in een gemeenschappelijk kader te doen. Voor fiscale parasieten geldt dus eindelijk Achtung baby, als we Bono nog eens mogen citeren.