Als de regering de Belgische elektriciteitsprijzen met 10 procent verlaagt, dan levert dat minstens 12.000 banen en 550 miljoen euro aan investeringen per jaar op. Dat concluderen het onderzoekscentrum Vives en de KU Leuven op basis van onderzoek in tien landen, in opdracht van de federatie van Belgische industriële energieverbruikers Febeliec.
Op een beperkte Duitse studie uit 2008 na, is het de eerste keer dat een wetenschappelijk antwoord wordt gegeven op de vraag naar het verband tussen elektriciteitsprijzen en economische prestaties.
De onderzoekers Gert Bijnens, Joep Konings en Stijn Vanormelingen verzamelden data over 24 sectoren in tien landen met een technologisch vergelijkbare economie in de periode 2008-2015.
Ze berekenden daaruit de elasticiteit van de stroomprijzen in verhouding tot de banencreatie en investeringen. Een verlaging van de elektriciteitsprijs met 10 procent leidt tot 3 procent extra tewerkstelling en 6 procent extra investeringen.
‘Onderschatting’
“Dat is meer dan waarschijnlijk een onderschatting”, stellen Bijnens en Konings. “We hebben geen rekening gehouden met indirecte banencreatie. Eenvoudig gesteld: als er een autofabriek voor elektrische wagens naar België zou komen, dan zitten die banen in de studie, maar niet de banen die bij een batterijenproducent of in de horeca worden gecreëerd.”
Ook hebben de wetenschappers er geen rekening mee gehouden dat de Belgische industrie gemiddeld elektro-intensiever is dan die van andere landen.
Nochtans is het banenverlies in elektro-intensievere sectoren (staalnijverheid, raffinaderijen, papier, chemie) groter dan in sectoren waar elektriciteit een kleiner deel van het kostenplaatje uitmaakt, zoals machinebouw, elektronica, kledij, en tabak.
Bijnens: “Bovendien blijkt uit studies dat banen in de industrie ook ‘beter’ zijn voor de betrokkenen, met bijvoorbeeld een hoger loon.”
Handicap
Bovendien laat Febeliec elk jaar door Deloitte de Belgische elektriciteitshandicap berekenen. Onze industrie betaalt voor zijn stroom 10,5 tot 34 procent meer dan sectorgenoten in de buurlanden. “Werken we die weg door een prijsverlaging van 30 procent, dan levert dat tot 36.000 banen en 1,5 miljard euro aan investeringen op.”
“De regering herhaalt voortdurend haar mantra ‘jobs, jobs, jobs’. Wel, de bal ligt voor een open doel; de regering moet hem alleen binnentrappen”, meent Febeliec-voorzitter Luc Sterckx. “Een verlaging van de elektriciteitsfactuur met 10 procent kost, voor de hele industrie, 200 tot 250 miljoen euro per jaar. Dat geld heb je zó terugverdiend in sociale bijdragen, verhoogde btw-inkomsten enzovoort.”
Sterckx verwijst naar het farmabedrijf GSK, dat twee jaar geleden bekendmaakte dat de vestiging in Waver een investering misliep door de hoge stroomprijzen, hoewel de elektriciteitskosten bij GSK niet eens het zwaarst wegen in het kostenplaatje.
Daarom pleit Febeliec al jaren voor een energienorm, een systeem waarbij de energieprijzen, net als de loonkosten, niet hoger mogen oplopen dan in de buurlanden.
Dode letter
Hoewel die norm zowel in het Vlaamse als in het federale regeerakkoord staat, blijft de uitvoering tot nu toe dode letter. Dat wijten Claes en Sterckx aan de koudwatervrees om lasten te verschuiven, die sinds het turteltaksdebacle heerst bij de politieke partijen. Want als de bedrijven minder betalen, moeten de particulieren het verschil bijpassen.
Daarnaast wenst de regering alles in één energiepact te regelen, van kernuitstap over warmtenetten tot de energienorm, maar is daarover nog geen politiek akkoord mogelijk gebleken.
“Nochtans is de energienorm een noodzakelijke randvoorwaarde, die je hoe dan ook nodig zult hebben, welke beslissing je ook neemt over het energiesysteem van de toekomst.”
