Febelfin waarschuwt jongeren en hun ouders voor de gevaren van oplichting met videogames. Op sociale media lokken cybercriminelen spelers met valse beloftes zoals gratis coins of exclusieve items. In feite zijn ze uit op hun persoonlijke gegevens. “Wat onschuldig lijkt, kan grote financiële gevolgen hebben”, waarschuwt Isabelle Marchand van Febelfin.
Oplichters maken handig gebruik van de populariteit van onlinegames om persoonlijke gegevens van spelers buit te maken. Hoewel er geen exacte cijfers voor ons land beschikbaar zijn, slaat de Belgische Federatie van de Financiële Sector alarm. “We houden daar geen statistieken over bij, maar we horen van verschillende bronnen en instanties dat dit type fraude steeds vaker gebeurt”, vertelt Isabelle Marchand, de woordvoerder van Febelfin.
Sommige oplichters bieden valse beloningen via enquêtes aan. “Jongeren krijgen tijdens het gamen een boodschap van iemand in hun contactenlijst dat ze gratis munten of in-game-items in de wacht kunnen slepen als ze een korte vragenlijst invullen”, legt Isabelle Marchand uit. “Maar eigenlijk worden hun persoonlijke gegevens buitgemaakt en vervolgens doorverkocht of misbruikt.”
De tweede methode is phishing via vervalste websites. Spelers worden ertoe verleid hun inloggegevens in te vullen op een nepwebsite die sprekend lijkt op een echte gamepagina. Oplichters gebruiken die gegevens vervolgens om toegang te krijgen tot het gameaccount. “Die accounts worden nadien verkocht via digitale communicatiekanalen als Telegram of zelfs op het dark web”, weet Marchand.
‘Wachtwoorden, je echte naam, je woonplaats, inloggegevens: hou die informatie altijd geheim’
Op sociale media duiken ook regelmatig gebruikersgroepjes op waar gamemunten goedkoop worden aangeboden. Het klinkt aantrekkelijk: dezelfde munten, maar dan voor een fractie van de prijs. Ook daar schuilen vaak fraudeurs achter. “Vaak zijn die munten afkomstig van gestolen accounts – je stapt dus mee in een illegaal circuit”, zegt Isabelle Marchand. “In sommige gevallen is het zelfs pure oplichting: je betaalt, maar ontvangt niets in ruil.”
Zodra de oplichters de persoonlijke gegevens van de speler in handen hebben, kunnen ze zich voordoen als een officiële instantie, en zo jongeren of hun ouders overtuigen om geld over te schrijven. De phishingwebsites zijn nog gevaarlijker. Isabelle Marchand: “Als die valse website ook vraagt naar bankkaartgegevens en pincodes – en mensen gebruiken vaak dezelfde code voor meerdere kaarten – dan kan de schade groot zijn. Met die gegevens kunnen oplichters toegang krijgen tot je onlinebankomgeving.”
Bespreekbaar maken
Bewustwording is volgens Febelfin de sleutel tot bescherming. “Het is cruciaal dat jongeren, maar ook ouders en leerkrachten, zich bewust worden dat er frauduleuze praktijken plaatsvinden via de berichtenapps die spelers tijdens het gamen vaak gebruiken om contact met elkaar te houden”, benadrukt Marchand. Daarom heeft Febelfin een bewustmakingscampagne gelanceerd die zich richt op het herkennen van die vormen van fraude en het bespreekbaar maken ervan.
In de campagne getuigt een moeder die anoniem wil blijven hoe haar zoon in de val is getrapt. “Ruben speelde al jaren Minecraft en had een goed opgebouwd account. Op een avond kreeg hij via de berichtendienst Discord een bericht van een zogezegde vriend die hem een VIP-status beloofde. Daarvoor moest hij zijn e-mailadres en een code doorgeven. Niet veel later bleek zijn account gehackt: het wachtwoord was veranderd en hij had geen toegang meer. We konden verdere schade gelukkig voorkomen, maar hij verloor zijn account en moest het spel opnieuw aankopen. Een pijnlijke les, maar hij is nu wel veel waakzamer online.”
Kritisch blijven
David Verbruggen, de general manager van Video Games Federation Belgium (VGFB), reikt enkele tips aan om fraude te voorkomen. “Wij drukken spelers op het hart dat ze sommige dingen nooit online mogen delen. Wachtwoorden, je echte naam, je woonplaats, inloggegevens: hou die informatie altijd geheim. Hoe minder informatie je deelt, hoe beter. En dat geldt niet enkel voor onbekenden. Ook met vrienden deel je het best geen wachtwoorden.”
De videogamesector raadt ook sterk aan fraudepraktijken te rapporteren. David Verbruggen: “We stellen vast dat fraudeurs vooral opereren in externe communicatiekanalen zoals Discord en Telegram, die volledig losstaan van de videogames. Daar hebben wij als sector helaas geen vat op. Mocht zich iets soortgelijks toch voordoen in de voice- of chatfunctie van een videogame, dan kun je dat in zowat alle onlinegames eenvoudig melden. Je kunt de fraudeur ook meteen blokkeren, zodat die geen contact meer kan opnemen.”
Febelfin raadt ook aan altijd kritisch te blijven bij het zien van aanbiedingen voor videogames, nooit persoonlijke gegevens zomaar te delen en enkel in te loggen via officiële kanalen. “Praten over die risico’s helpt echt”, besluit Isabelle Marchand. “Want hoe beter jongeren die trucs herkennen, hoe kleiner de kans dat ze er het slachtoffer van worden.”
Vijf tips om veilig te gamen
1 Geef nooit persoonlijke gegevens door
Oplichters doen zich vaak voor als medespelers, moderators of zelfs officiële medewerkers van een game. Geef nooit uw echte naam, adres, telefoonnummer, wachtwoorden of bankgegevens door – ook niet als iemand u iets leuks in ruil belooft. Echte gamebedrijven zullen daar nooit om vragen.
2 Trap niet in gratis beloningen
Sommige pop-ups of berichten vragen een korte vragenlijst in te vullen in ruil voor gratis coins of exclusieve items. Laat u niet misleiden: die enquêtes zijn vaak een manier om uw gegevens buit te maken om die later te misbruiken voor phishing of fraude. Wat onschuldig lijkt, kan bittere gevolgen hebben.
3 Controleer altijd de URL
Krijgt u een link toegestuurd naar een website waar u moet inloggen met uw gamegegevens? Check dan goed of het om een officiële website gaat. Valse websites lijken vaak sterk op de echte, maar hebben een vreemd webadres, zoals fortnite-prizes.net in plaats van fortnite.com. Twijfelt u? Log dan nooit in en raadpleeg de officiële website van het spel.
4 Meld verdachte activiteiten
Ziet u iemand die andere spelers probeert op te lichten? Of bent u zelf slachtoffer geworden? Meld dat altijd bij het game- of messagingplatform of, indien nodig, bij de politie. Hoe sneller u dat doet, hoe groter de kans dat verdere schade wordt voorkomen en dat anderen worden beschermd.
5 Informeer u via betrouwbare bronnen
Wilt u weten hoe u veilig kunt gamen, uw privacy beschermt en omgaat met in-gameaankopen? Bezoek dan SpeelHetSlim.be of JouezMalin.be. Die website geeft heldere informatie en praktische tips voor jongeren, (groot)ouders en leerkrachten.
