Fiscale advocaten vrezen kapitaalvlucht: ‘Mensen met cryptomunten niet meer welkom bij Belgische banken’

Wie enkele duizenden euro’s aan cryptomunten heeft, kan die nog ongemerkt omzetten naar euro’s op een Belgische rekening. Wanneer het om grotere transacties gaat, willen de Belgische banken cryptobeleggers vaak niet meer als klant hebben, waarschuwen fiscale advocaten.

“Er zijn klanten met cryptomunten die geen bank meer vinden. Voor anderen is het echt zoeken naar een bank die bereid is ze als klant te aanvaarden”, signaleert Dave van Moppes, fiscaal advocaat bij Tuerlinckx Tax Lawyers.

Bij de grootbanken en traditionele banken is er geen beginnen aan, ook al omdat vaak de gespecialiseerde kennis ontbreekt. “Enkele private banken hebben wel voldoende knowhow opgebouwd en doen de moeite om de antiwitwaswetgeving correct toe te passen”, zegt Dave van Moppes, die dagelijks bezig is met dossiers voor cryptobeleggers.

Voor cryptomunten gelden dezelfde spelregels als voor geld dat uit het buitenland komt: de klanten moeten de oorsprong van het geld kunnen bewijzen, de transacties documenteren en bewijzen voorleggen dat het geld een normaal belastingregime heeft doorlopen. Bovendien is regelgeving in de maak, waardoor de cryptoplatformen automatisch gegevens moeten doorspelen over de gebruikers aan de Belgische fiscus, net zoals buitenlandse banken dat vandaag al doen.

“Soms is zelfs een map van 40 cm dik met alle mogelijke documentatie nog niet voldoende om een bank te overtuigen”, zegt Van Moppes. De banken gebruiken soms gekke argumenten om transacties als ‘verdacht’ te oormerken. “Zo vond een bank het verdacht dat een klant via verschillende platformen als Binance, Coinbase en Kraken handelde. Niet elke munt wordt verhandeld op elk platform. Het is alsof een aandelenbelegger enkel op Euronext Brussel, maar niet op de New York Stock Exchange zou mogen handelen. Soms raakt een platform in opspraak of wordt het gehackt. Het is een vorm van risicospreiding.” Een andere bank viel over de hardware wallet, “nochtans de veiligste manier om cryptomunten te bewaren”. Nog een andere bank had een probleem met één bepaalde munt of coin, omdat er berichten over verschenen dat het om een piramidespel zou gaan.

Het probleem is volgens Van Moppes de juridische onzekerheid, omdat de Belgische wetgever tot nu toe heeft nagelaten een duidelijk kader te schetsen. “Daarom hebben wij zelf de analyse gemaakt hoe het Wetboek van de Inkomstenbelasting, dat dateert van 1992 toen er nog geen cryptomunten waren, moet worden toegepast.” Hij schreef er samen met collega’s Jan Van Hemelen en Baptistin Alaime het boek Cryptomunten cryptisch belast over, dat op 2 mei verschijnt bij uitgeverij Ertsberg.

1. Meerwaarde

Voor een aandelenbelegger is de meerwaarde belastingvrij, tenminste als de verkoop van die aandelen – met winst dus – binnen het normaal beheer van een privévermogen past. “Dat is het heilige huisje in België”, meent Van Moppes. Over dat normaal beheer wordt bij aandelen meestal niet zo moeilijk gedaan, maar het is voor interpretatie vatbaar. Voor de ene is het normaal elke dag een transactie te doen. Voor de andere is een transactie per jaar normaal.”

“Vaak zie je dat de fiscus de meerwaarde van complexere financiële instrumenten probeert te herdefiniëren naar diverse inkomsten”, zegt de fiscaal advocaat. Alsof het om speculatie of een beroepsactiviteit gaat. Er is dan een belastingtarief van 33 procent van toepassing op de gerealiseerde meerwaarde. “Ik heb ook al kennisgemaakt met een boel jonge mensen, studenten, die een kredietkaart hebben bij crypto.com. Zij realiseren, of consumeren beter gezegd, de winsten op hun coins zonder dat ze een bank moeten passeren. Ze denken dat daar geen belasting op verschuldigd is, maar de fiscus zal het daar niet altijd mee eens zijn.”

2. Inkomsten

Er zijn ook manieren om inkomsten uit cryptomunten te halen zoals ze het staken of vasthouden van coins tegen een vergoeding. “Wij denken dat er 30 procent belasting op verschuldigd is, zoals bij andere roerende inkomsten”, zegt Van Moppes, “maar zekerheid hebben beleggers niet. Voor sommige beleggers hebben we een ruling kunnen afsluiten, waarbij er afspraken gemaakt worden met de fiscus over het belastingtarief. Voor andere lukt dat niet.”

“Kleine bedragen van enkele duizenden euro’s blijven onder de radar, maar bij klanten die miljoenen of tientallen miljoenen euro’s verdiend hebben met cryptobeleggingen gaan bij de banken alle alarmbellen af”, zegt de advocaat. Van Moppes voegt er veiligheidshalve nog aan toe dat hij enkel de succesverhalen ziet. Mensen die zware verliezen leden op hun beleggingen komen natuurlijk niet in de knoei bij de bank of de belastingdienst.

3. Beter in het buitenland

Volgens fiscaal advocaten is het in veel van onze buurlanden beter geregeld en loopt België achterop. Soms verkassen Belgische cryptomiljonairs naar warmere oorden zoals Portugal om geen problemen te krijgen, of ze verhuizen enkel hun geld naar een land als Zwitserland waar veel grote private banken gevestigd zijn en een stabiel regelgevend kader voor cryptomunten bestaat.

“Ook daar moeten zij een hele procedure doorlopen, omdat die banken allerlei controles voor onder meer de antiwitwaswetgeving moeten doen. Maar die buitenlandse banken zijn wél bereid om dat geval per geval te bekijken”, weet van Moppes.