Fed-besluit voldoet aan de verwachtingen

We zijn begonnen aan een nieuwe, opwaartse rentecyclus. Voor het eerst sinds 2018 heeft de Amerikaanse centrale bank de rente verhoogd: met 25 basispunten (0,25%).

De invasie in Oekraïne heeft het monetair beleid van de Federal Reserve niet vergemakkelijkt. Er werd in het comité dat over de rente beslist, het Federal Open Market Committee (FOMC), dan ook levendig gediscussieerd. De centrale bank belooft de inflatie te bestrijden, en verliest ook de economische impact van het gewapend conflict niet uit het oog. Te oordelen aan de reactie kunnen de financiële markten met die aanpak van de Fed best leven.

De oorlog in Oekraïne komt zeer ongelegen voor de Fed. Maar daar heeft de centrale bank ook mee schuld aan. De verantwoordelijken van de Amerikaanse centrale bank hebben de impact op het prijzenpeil van het sneller en forser dan verwachte herstel van de vorige crisis – de covid-19-pandemie – slecht ingeschat. Tot eind november was het discours van voorzitter Jerome Powell dat het om een tijdelijke (transitory) inflatie-opstoot ging. Pas daarna zag men de ernst van de situatie in en begonnen de Fed-verantwoordelijken een agressiever taalgebruik te hanteren. De tapering – de afbouw van het stimulusprogramma – werd versneld en is afgerond. Maar voor een eerste renteverhoging in ruim drie jaar was het wachten tot 16 maart.

Inflatie op hoogtepunt

Zonder de oorlogsverklaring van de Russische president Vladimir Poetin aan buurland Oekraïne had de Fed de verkeerde inschatting van het afgelopen jaar nog kunnen goedmaken door meteen uit te pakken met een eerste renteverhoging met 50 basispunten (0,50%) in plaats van de gebruikelijke 25 basispunten. Daar waren ook op 16 maart voldoende argumenten voor. De inflatie in de Verenigde Staten staat met 7,8 procent op een veertigjarig hoogtepunt. Het slechte nieuws van het inflatiefront is dat door het Russisch-Oekraïens gewapend conflict de inflatiepiek nog hoger zal komen te liggen en nog wat langer op zich zal laten wachten. Met een verhoging met 0,50 procent zou de centrale bank hebben laten zien dat ze de tanden zet in het inflatieprobleem. Daar waren in het FOMC zeker ook voorstanders van.

Er zijn nog andere gevolgen van de oorlog in Oekraïne. Er is een serieuze groeivertraging op komst, onder meer door de opgelegde sancties aan Rusland. Een te agressief monetair beleid kan de Amerikaanse economie in de richting van een recessie duwen. Dat zou vooral de lagere inkomens zwaar treffen, die nu al lijden onder de forse toename van de energie- en de voedselprijzen. Het stagflatiescenario een duwtje in de rug geven, daarvan wilde de Federal Reserve ook niet beschuldigd worden.

Een ideaal scenario voor het monetaire beleid is er nu eigenlijk niet meer. Daarvoor heeft de Fed de voorbije zes tot negen maanden het inflatieprobleem al te zeer onderschat. De gouverneurs zullen met heimwee aan de voorbije jaren terugdenken, toen de centrale bank het rentebeleid een heel voorspelbaar karakter kon geven. Die periode is achter de rug. De Fed heeft wel wat imagoschade opgelopen en moet nu tussen de pest (een krimp van economie) en de cholera (een galopperende inflatie) zien door te laveren, waarbij van alle kanten kritiek op de besluiten kan komen.

Geruststelling

De markten interpreteerde de Fed-besluitvorming eerst als ‘hawkish‘ (havik). De futures hielden rekening met liefst zeven renteverhogingen van 25 basispunten in de loop van 2022. Ze kregen bevestiging aan de hand van de projecties die het FOMC naar voren schoof. Maar dan kwam voorzitter Jerome Powell zalven met zijn commentaren dat de Amerikaanse centrale bank wel degelijk van vergadering tot vergadering zal bekijken welke impact de oorlog in Oekraïne heeft. Niet alleen op het inflatiepeil, maar ook op de Amerikaanse economie. Die is volgens Powell sterk en kan een geleidelijke verhoging van de basisrente best aan.

Dat is meteen een hele geruststelling voor Wall Street. De stijging die het gevolg was van enig optimisme over een compromis tussen Oekraïne en Rusland werd na een korte onderbreking voortgezet na de sussende woorden van Powell. De nieuwe crisis is opnieuw vooral slecht nieuws voor de spaarder en de obligatiebelegger. Zijn koopkrachtverlies blijft bijzonder hoog. Hij of zij zal nog steeds geen deftige rentevergoeding krijgen als compensatie voor de hoge inflatie. Voor de aandelenbelegger lijkt het leed zo goed als of volledig geleden.