Eén op de acht Belgen houdt niet van digitaal bankieren

1,5 miljoen Belgen blijven zweren bij manuele overschrijvingen, drukken hun rekeninguittreksels nog af aan de bankautomaat en gaan regelmatig cash afhalen aan het loket. En die koele minnaars van digitaal bankieren zijn lang niet allemaal bejaarden.

Sinds begin dit jaar moeten de banken een universele bankdienst aanbieden en zo extra aandacht schenken aan klanten die nog niet mee zijn met het digitale bankieren of daar bewust voor passen. Die bankdienst is het resultaat van een akkoord tussen de banksector, minister van Financiën Vincent Van Peteghem (cd&v), minister van Economie Pierre-Yves Dermagne (PS) en staatssecretaris voor Consumentenbescherming Eva De Bleeker (Open Vld).

De universele bankdienst bepaalt dat klanten minstens zestig manuele overschrijvingen per jaar moeten kunnen uitvoeren en 24 geldafhalingen doen aan de automaat van hun eigen bank. De klant die een beroep doet op de dienst heeft ook recht op een debetkaart, behoudt de mogelijkheid om rekeninguittreksels af te drukken aan de automaat van zijn bank en maandelijks geld af te halen aan het loket. Voor die verrichtingen mogen de banken maximaal 60 euro per jaar aanrekenen. Een halfjaar na de introductie beantwoordt iets meer dan 1 miljoen zichtrekeningen aan het statuut van de universele bankdienst. Dat leert een rondvraag van Febelfin, de beroepsorganisatie van de financiële sector, bij haar leden. “Dat aantal is relatief hoog, omdat verschillende banken een bestaand pakket, dat beantwoordt aan de vereisten van de universele bankdienst of waarvan de voorwaarden zijn aangepast, hebben gebruikt als universele bankdienst. Het merendeel zijn dus rekeningen die al voordien waren geopend en aan de voorwaarden voldoen”, verklaart Isabelle Marchand van Febelfin.

“Sommige banken bieden naast hun bestaande pakketten een apart pakket aan dat beantwoordt aan de voorwaarden van de universele bankdienst. Maar daar blijft het aantal nieuw geopende rekeningen tot nog toe vrij beperkt, wellicht omdat sommige banken voor bepaalde doelgroepen, zoals oudere klanten, al in uitzonderingen op de geldende tarieven hadden voorzien. Die banken bieden gratis papieren overschrijvingen aan of sturen bijvoorbeeld één keer per maand gratis rekeningafschriften op met de post. Bij sommige banken die geen uittrekselprinters hebben, kunnen klanten op eenvoudig verzoek in het bankkantoor een afdruk laten maken van het overzicht van hun verrichtingen en/of saldi. Voor banken die al een pakket aanbieden dat inspeelt op de behoeften van hun niet-digitale klanten, is er geen aandrang om die klanten te laten overschakelen naar een specifieke rekening met een universele bankdienst”, zegt Marchand. Ze wijst erop dat er in België 18 miljoen zichtrekeningen zijn. “Als we een voorzichtige schatting hanteren, kunnen we ervan uitgaan dat minstens 1,5 miljoen Belgen gebruikmaken van een bankpakket dat voldoet aan de voorwaarden van de universele bankdienst.” Dat zou betekenen dat één op de acht Belgen de digitaliseringsgolf in de financiële sector aan zich voorbij laten gaan of die met weinig enthousiasme omarmen.

Bestaande rekeningen

Dat komt ongeveer overeen met een cijfer dat Argenta naar voren schuift: “9,56 procent van onze klanten heeft een zichtrekening waaraan ons Silver-pakket gekoppeld is. Dat pakket voor onze niet-digitale klanten bevat onder meer overschrijvingen, cashopnames en stortingen aan het loket. Het aanbod van het Silver-pakket is zelfs ruimer dan waarin de universele bankdienst voorziet, en dat tegen 3,35 euro per maand. Maar omdat we het ook aan andere doelgroepen aanbieden, kunnen we geen exacte aantallen bezorgen van de klanten die net omwille van hun vraag naar lokettransacties en papieren rekeninguittreksels voor het Silver-pakket kiezen.”

“Aangezien onze GiroPlus Rekening beter scoort dan de universele bankdienst, voelen we niet de noodzaak een nieuw pakket aan te maken dat voldoet aan die minimale dienstverlening”, meldt vdk bank. “We hebben geen diensten toegevoegd, maar onze courante dienstverlening overstijgt de universele bankdienst. Met die rekening kunnen onze klanten onder meer dertig manuele verrichtingen per kwartaal aan onze loketten uitvoeren. De maandelijkse beheerskosten van de rekening bedragen 3 euro.”

Vdk bank biedt ook gratis papieren uittreksels aan, als ze geprint worden aan de kiosktoestellen. “Die zijn dit en vorig jaar allemaal vernieuwd. Onze klanten kunnen dus gerust zijn dat we die dienstverlening zeker nog even blijven aanbieden. Als de klant wenst dat de uittreksels opgestuurd worden, rekenen we geen kosten aan voor het afdrukken, wel portokosten volgens de geldende bpost-tarieven. Die worden na elk kwartaal aangerekend via de rekening”, aldus de Gentse spaarbank.

“Bij ons is het aantal klanten dat een beroep doet op de universele bankdienst beperkt, wellicht omdat we al gratis niet-digitale diensten aanbieden aan alle klanten”, stelt Belfius. “De klanten kunnen onder meer gratis rekeningafschriften afdrukken en overschrijvingen invoeren in kantoorautomaten. Met onze onze Beats New- & Beats Star-rekeningen bieden we ook meer voordelen aan oudere klanten. Zij kunnen met die rekeningen gratis papieren overschrijvingen doen en één keer per maand bezorgen we hun gratis hun rekeningafschriften via de post.”

“Ook bij ons is het aantal klanten dat een beroep doet op de universele bankdienst beperkt tot zeer beperkt”, stelt ook KBC. “Maar het rekeningpakket bestaat nog maar enkele maanden. Dus is het te vroeg om al conclusies te trekken. De KBC Plus-rekening, die al enkele jaren deel uitmaakt van ons aanbod, dekt trouwens ook de behoeften opgesomd in de universele bankdienst.”

Oudere klanten

In tegenstelling tot de meeste andere banken heeft BNP Paribas Fortis België wel nieuwe rekeningen geopend om te voldoen aan de voorwaarden van de universele bankdienst. “Voor vier vijfde van onze klanten die een beroep doen op de universele bankdienst, hebben we die nieuwe rekening geopend. Voor een vijfde hebben we de bestaande rekening omgezet naar zo’n rekening. Voor een vaste prijs van 5 euro per maand kunnen de niet-digitale klanten, naast verschillende andere verrichtingen, ook een onbeperkt aantal manuele verrichtingen per jaar uitvoeren”, meldt de bank.

Opvallend is dat de klanten die vasthouden aan het klassieke, niet-digitale bankieren lang niet alleen oudere klanten zijn. “Ruim de helft van onze klanten die een beroep doen op de universele bankdienst is tussen 18 en 49 jaar. Slechts een vierde is tussen 60 en 89 jaar”, stelt BNP Paribas Fortis België vast.